Wat is het?
Hyperbare zuurstoftherapie wordt toegepast bij decompressieziekte en in geval van gasembolie. Decompressieziekte doet zich voor wanneer iemand die een tijdje in een omgeving met verhoogde luchtdruk vertoeft opnieuw in een omgeving met een lagere druk terechtkomt. Men noemt het ook soms de duikersziekte. Bij een gasembolie komt er lucht direct in de bloedbaan terecht waar het een gasbel vormt. Dat kan het gevolg zijn van een medische complicatie, maar ook van verhoogde luchtdruk in de longen.
Tijdens de hyperbare zuurstoftherapie krijgt je lichaam 10 tot 15 maal meer zuurstof. Dat heeft volgende effecten:
- gasbellen worden kleiner en lossen sneller op;
- de zuurstoftoevoer naar de weefsels neemt toe, waardoor de weefselzwelling vermindert;
- wonden die ontstaan zijn door zuurstoftekort genezen sneller;
- er vormen zich makkelijker nieuwe bloedvaten in gebieden met zuurstoftekort;
- in geval van infecties wordt de groei van bepaalde bacteriën en de productie van hun gifstoffen afgeremd;
- verbeterde werking van sommige antibiotica en activering van de antibacteriële werking van witte bloedcellen in weefsels met zuurstoftekort.
Hyperbare zuurstoftherapie wordt toegepast in volgende gevallen:
- decompressieziekte,
- lucht- of gasembolie,
- CO-vergiftiging en rookinhalatie,
- gasgangreen (koudvuur) en andere infecties met risico op weefselafsterving (bv. diepe halsinfecties), als aanvulling op chirurgie en antibiotica,
- chronische problematische wonden,
- diabetische wonden,
- kaakbotbestraling,
- ontsteking van endeldarm en blaas door bestraling,
- hersenletsel,
- plots gehoorverlies/acuut akoestisch trauma,
- tumorovergevoeligheid voor radiotherapie,
- ...
Hoe wordt het toegepast?
Voor je start met hyperbare zuurstoftherapie wordt een hartfilm (ECG) en een röntgenfoto van de longen gemaakt.
Door de zuurstofrijke omgeving in de drukkamer is er verhoogd brandgevaar. Daarom mag je onder meer geen fleece truien dragen of bv. deodorant meenemen. De nodige instructies ontvang je voor aanvang van de therapie.
Tijdens de behandeling zelf zit of lig je in een drukkamer in het ziekenhuis. In die drukkamer is de druk 2,4 tot 2,8 maal hoger dan de normale atmosferische druk. Dit komt overeen met een duikdiepte van 14 tot 18 meter. Via een mondmasker of -kapje adem je 100% zuurstof in, afgewisseld met korte perioden waarbij je normale kamerlucht inademt. Zo ontstaat er een drukverschil in de zuurstof in het bloed en de zuurstof in de weefsels, waardoor de cellen een maximale hoeveelheid zuurstof krijgen.
Meestal verblijf je 90 minuten in de behandelkamer, en dit 5 tot 7 keer per week, tot je geen klachten meer hebt of wanneer geen verbetering meer wordt gezien.
Wanneer vermijd je het best?
Hyperbare zuurstoftherapie is uit den boze bij onbehandelde klaplong of bij gebruik van bepaalde geneesmiddelen, en te vermijden in geval van o.m. claustrofobie, bovensteluchtweginfectie al dan niet met hoge koorts, gevoeligheid voor stuipen, voorgeschiedenis van spontane klaplong, emfyseem, restletsels na borstkaschirurgie en aangeboren sferocytose (erfelijke vorm van bloedarmoede met abnormale vorm van de rode bloedcellen).
Wat kan je zelf doen?
Aan het begin van de therapiesessie verhoogt men de druk. Hierdoor stijgt de omgevingstemperatuur. Tegen het einde van de sessie wordt de druk opnieuw verlaagd, waardoor de temperatuur daalt. Draag dus kledij die je makkelijk kunt aan- en uittrekken. Je kunt druk voelen in je trommelvlies; dat kan pijnlijk zijn. Vaak volstaan dan slikken, geeuwen, kauwen of het Valsalva-manoeuvre, waarbij je doet alsof je de neus snuit terwijl je de neus dichtknijpt.
Is het veilig?
Hyperbare zuurstoftherapie is een veilige behandeling met weinig nevenwerkingen. Na de behandelsessie kun je wel wat vermoeid zijn. Oorklachten zijn mogelijk door het niet goed klaren van de oren tijdens de drukverhoging (bv. bij verkoudheid). Ontzwellende neusdruppels en een korte rustperiode kunnen dan helpen. In 30% van de gevallen is men tijdelijk bijziend door het effect van de zuurstof op de ooglens. Zelden (1 op 3 300 sessies) treedt zuurstofvergiftiging op met kortstondig optreden van stuipen. Dat komt door de inwerking van zuurstof op het zenuwstelsel. Dat gaat snel voorbij en je houdt er niets aan over. Bepaalde medicatie, koorts en bloedvergiftiging (sepsis) maken je in die omstandigheden vatbaarder voor stuipen. Zo nodig adem je gewone kamerlucht in en krijg je een kalmeermiddel.
Meer weten?
https://www.uza.be/over-hyperbare-zuurstoftherapie
http://www.zol.be/hyperbare-zuurstoftherapie