Wat is het?
Het hart bestaat uit twee voorkamers (boezems) en twee kamers (ventrikels). De hartspier trekt samen onder invloed van een kleine elektrische stroom. Die stroom wordt opgewekt in de sinusknoop, een zenuwknoop in de rechtervoorkamer van het hart. De stroom wordt vanuit de sinusknoop verspreid over de hartspier door een speciaal systeem van zenuwen.
Extra hartslagen in de voorkamers en kamers
Een extra hartslag kan optreden door een extra elektrische prikkel die ontstaat op een andere plaats dan de sinusknoop in de voorkamers. Na deze extra hartslag volgt een korte pauze. We spreken van:
- extra hartslagen die in de voorkamers ontstaan (supraventriculaire extrasystolen);
- extra hartslagen die in de kamers ontstaan (ventriculaire extrasystolen).
Deze extra hartslagen (extrasystolen) komen zowel bij gezonde personen als bij personen met hartaandoeningen voor.
- Bij personen met een gezond hart zijn extra hartslagen goedaardig en onschadelijk.
- Bij personen met een hartaandoening of ernstige systeemziekte, waarbij meerdere organen of weefsels aangetast zijn, kan het plots optreden of toenemen van extra hartslagen echter een teken zijn van verergering van de onderliggende aandoening.
Uitlokkende factoren
Extra hartslagen kunnen uitgelokt worden door o.a.:
- koffie;
- energiedranken;
- roken;
- alcohol;
- drugs;
- stress;
- vermoeidheid en slaapgebrek;
- schildklierlijden.
Hoe vaak komt het voor?
Bij de helft van de gezonde personen wordt tijdens 24 uur durende opnames van het hart minstens één extra hartslag vastgesteld.
Extra hartslagen komen bij de gezonde bevolking vaker voor op oudere leeftijd. In de leeftijdsgroep ouder dan 60 jaar heeft 20% van de personen meer dan 100 extra hartslagen per 24 uur, en 5% meer dan 1.000 extra hartslagen per 24 uur.
Hoe kun je het herkennen?
Als het hart naast de prikkel uit de sinusknoop nog een ander signaal krijgt, kan het 2 keer kort na elkaar samentrekken. Bij de eerste voortijdige samentrekking zijn de hartkamers niet voldoende gevuld met bloed, waardoor het lijkt alsof de hartslag overslaat. Bij de tweede contractie zijn de hartkamers zeer vol, waardoor het hart stevig moet pompen, wat als een bons kan aanvoelen.
Meestal word je een extra hartslag niet gewaar, maar je kunt het ervaren als het overslaan van de hartslag, als hartbonzen, een onregelmatige hartslag, of je kunt het gevoel hebben dat je hart even stilstaat.
Hoe stelt de arts de aandoening vast?
De arts baseert de diagnose op een uitgebreide bevraging over de symptomen en de voorgeschiedenis, en een zorgvuldig lichamelijk onderzoek. Indien nodig wordt ook een bloedonderzoek en een elektrocardiogram (hartfilmpje) gemaakt.
Meer specifieke onderzoeken van het hart zijn meestal enkel nodig als de arts een onderliggende aandoening of ernstige hartziekte vermoedt.
Wat kun je zelf doen?
In de meeste gevallen is het voldoende om bovenvermelde uitlokkende factoren te vermijden. Raadpleeg een arts als de extra hartslagen zeer regelmatig voorkomen en last veroorzaken.
Wat kan je arts doen?
De arts zal je in de eerste plaats geruststellen. Medicatie is in de meerderheid van de gevallen niet nodig.
Als de extra hartslagen veel klachten veroorzaken, kan de arts medicijnen voorschrijven, in eerste instantie een middel dat de hartslag en de bloeddruk verlaagt.
Als je behalve de extra hartslagen een ernstige aanleg hebt voor een zeer snelle hartslag in rust of een zeer snelle en onregelmatige hartslag (voorkamerfibrillatie), dan kun je ablatietherapie overwegen. Daarbij worden, via een katheterisatie of (kijk)operatie, de elektrische prikkels die het hartritme verstoren geblokkeerd.