Wat is het?
Onder ernstige infecties verstaan we infecties die snel erger worden, gepaard kunnen gaan met ernstige weefselschade en zonder behandeling levensbedreigend kunnen zijn. Er zijn 3 types: cellulitis, necrotiserende fasciitis en gasgangreen.
- Cellulitis is een infectie van de huid die doorloopt tot in het onderhuids weefsel. Het onderscheid met wondroos, een minder ernstige infectie, is soms moeilijk te maken. Cellulitis wordt veroorzaakt door bacteriën (meestal streptokokken of stafylokokken). Soms is één enkele bacterie de oorzaak, soms gaat het om een combinatie van 2 of meer soorten.
- Necrotiserende fasciitis is een infectie die zich snel verspreidt en naast de huid ook de andere weke delen treft, zoals het onderhuids weefsel, bindweefsel, vetweefsel, de spieren, pezen, zenuwen en bloedvaten. Necrose betekent afsterven van weefsel: deze vorm van infectie gaat gepaard met belangrijk weefselverlies. Hierbij komen toxische stoffen vrij, waardoor men zich algemeen ziek voelt en koorts krijgt. De oorzaak is een besmetting met dezelfde bacteriën als bij cellulitis. Wanneer deze necrotiserende fasciitis veroorzaken, worden ze in de volksmond ‘vleesetende bacteriën’ genoemd.
- Gasgangreen is een infectie waarbij de huid en onderhuid plaatselijk afsterven. De infectie wordt veroorzaakt door de specifieke bacterie Clostridium.
Hoe vaak komt het voor?
Dit soort infecties is gelukkig zeer zeldzaam. Necrotiserende fasciitis komt slechts voor bij 4 op de 100.000 personen in de VS. Voor ons land zijn geen cijfers bekend, omdat het aantal gevallen te laag is.
Deze ernstige infecties komen vaker voor bij mensen met chronische aandoeningen, zoals diabetes, en bij mensen die illegale drugs spuiten.
Hoe kan je het herkennen?
Soms begint een infectie met een klein wondje, waardoor bacteriën onder de huid kunnen kruipen. Maar vaak is er geen beschadiging van de huid te zien. In het begin zijn er vooral lokale symptomen.
Bij cellulitis ontstaat er roodheid, warmte van de huid, zwelling en pijn. Het lijkt wat op wondroos, maar de randen van de ontstoken zone zijn niet scherp afgelijnd, maar onduidelijk begrensd.
Bij necrotiserende fasciitis ontstaan dezelfde afwijkingen, maar er kunnen ook blaren verschijnen en de pijn is veel heviger. De huid verkleurt paarsachtig rood. Het onderliggende weefsel sterft af, waardoor het donker kleurt.
Bij gasgangreen ten slotte sterven de weefsels in en rond de wonde snel af, in een tijdspanne van enkele uren. Hierdoor wordt de wondzone zwart. De oorzakelijke bacterie produceert zuurstof die zich in het weefsel ophoopt. Als je er zachtjes op drukt, kan je het voelen kraken onder de huid.
Al snel zullen er ook algemene symptomen optreden, die op korte tijd kunnen leiden tot shock: koorts, diarree, huiduitslag en daling van de bloeddruk.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
De arts zal de diagnose vermoeden op basis van de symptomen.
Hij zal eventueel een bloedonderzoek doen met bepaling van de witte bloedcellen en ontstekingswaarden.
Hij zal ook een weefselstaal nemen uit de wonde om de oorzakelijke bacterie te kweken in het labo.
Wat kan je arts doen?
De arts moet de diagnose snel stellen, zodat hij de behandeling snel kan starten.
Cellulitis kan worden behandeld met antibiotica.
De behandeling van necrotiserende faciitis steunt op 2 pijlers, uitgevoerd in het ziekenhuis: het chirurgisch schoonmaken van de wonde, door het wegsnijden van alle dode weefsel, en het toedienen van hoge doses antibiotica.
Bij gasgangreen kan een behandeling met hyperbare zuurstof nuttig zijn. Hiervoor moet de patiënt verplaatst worden naar een centrum dat hierover beschikt, waardoor kostbare tijd verloren kan gaan. Het chirurgisch schoonmaken van de wonde is steeds het belangrijkste.