Wat is het?
Een droge mond betekent dat je te weinig speeksel hebt om de mond voldoende vochtig te houden. Dit kan vervelende gevolgen hebben: het geeft een onaangenaam gevoel en soms heb je moeite met spreken, eten en slikken.
Mogelijke oorzaken
- geneesmiddelen (vooral meerdere tegelijkertijd): middelen die de bloeddruk verminderen, plaspillen, antikankergeneesmiddelen, antidepressiva, …;
- reumatische aandoeningen (bijv. syndroom van Sjögren);
- aandoeningen van de speekselklieren;
- bestraling van het hoofd-halsgebied;
- door de mond ademen (bijv. door een verstopte neus);
- hormonale veranderingen (bijv. menopauze);
- vasten.
Hoe kun je het herkennen?
Als je last hebt van een of meerdere van volgende klachten, dan worden deze mogelijk veroorzaakt door een droge mond:
- Je vindt het moeilijk om droge voeding zoals koekjes of brood door te slikken zonder tegelijkertijd te drinken.
- Je mond voelt droog aan bij het spreken.
- Je moet ’s nachts drinken omwille van een droge mond.
- Je hebt moeite met spreken of slikken.
- Je hebt een vreemde (metaalachtige) smaak in je mond.
- Je tanden voelen ruw en scherp aan.
- Je hebt een onwelriekende adem.
- Je hebt een pijnlijke tong.
- Je hebt veel last van gaatjes in de tanden.
- Je tandvlees is geïrriteerd, pijnlijk of ontstoken.
- Je hebt moeite met het uitnemen van je kunstgebit.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Bevraging
Je arts zal je zorgvuldig bevragen over de aard en het voorkomen van je klachten. Hij zal nagaan welke medicatie je inneemt en eventuele onderliggende aandoeningen proberen opsporen.
Onderzoek
Een mogelijk technisch onderzoek door een tandarts of mondhygiënist is de meting van de hoeveelheid speeksel die je in 5 min. afscheidt. Je moet dan gedurende 5 min. kauwen op een speciaal product, terwijl de hoeveelheid afgescheiden speeksel wordt gemeten. Normaal bedraagt deze meer dan 5 ml in 5 min.
Wat kun je zelf doen?
Als je last hebt van een droge mond, raadpleeg dan best je huisarts. Hij zal nagaan of er een onderliggende oorzaak is voor het probleem.
Volgende zaken kunnen helpen om de symptomen te verminderen:
Mondhygiëne
Zorg voor een goede mondhygiëne:
- Vraag eventueel aan een tandarts of mondhygiënist deskundig advies over het schoon houden van je tanden of kunstgebit.
- Poets dagelijks je tanden en de ruimten ertussen. Gebruik hiervoor een goede tandpasta met fluoride en flosdraad of interdentale borsteltjes.
- Houd je kunstgebit ’s nachts niet in je mond, maar bewaar het in een droge en luchtige container, zeker als je een ontsteking of zweertjes hebt onder de prothese.
- Laat je gebit regelmatig (om de 3 tot 6 maanden) controleren door de tandarts.
Maaltijden
- Kauw elke maaltijd het voedsel voldoende lang.
- Eindig elke maaltijd met groenten, noten of kaas om het effect van de zuren die door bacteriën afgescheiden worden ongedaan te maken. Deze zuren veroorzaken tandbederf.
- Drink na elke maaltijd water of spoel goed je mond.
- Vermijd zoete snacks en zure vruchten of dranken tussen de maaltijden.
- Plat water is veilig voor je tanden.
Kauwgom, tabletten en zuigtabletten
Kauwgom met xylitolsmaak is de beste manier om meer speeksel te produceren tussen en vlak na een maaltijd of snack. Xylitol bestaat ook in de vorm van (zuig)tabletten.
Speekselvervangende middelen
- Speekselvervangers en vochtinbrengende gels verlichten de symptomen van een droge mond langer dan een drankje en kunnen vooral 's nachts nuttig zijn. Commerciële speekselvervangers zijn verkrijgbaar bij de apotheek. Je kunt ze indien nodig regelmatig gebruiken.
- Je kunt de droge mond ook bevochtigen met olijfolie of een geschikte huidolie.
Wat kan je arts doen?
Er zijn slechts weinig medicijnen die een droge mond kunnen tegengaan.
- Als je een verstopte neus hebt, dan kun je neusdruppels of een neusspray gebruiken.
- In sommige gevallen kan de arts je een medicijn (pilocarpine) voorschrijven dat de speekselaanmaak bevordert. Dit middel heeft echter veel bijwerkingen en reageert vaak met andere geneesmiddelen. Daarom is het niet voor iedereen geschikt.