Wat is het?
Chronische prostatitis is een langdurige en pijnlijke ontsteking van de prostaat. De prostaat is een kastanjegrote klier die zich net onder de blaas en voor de endeldarm bevindt. Hij ligt rond de plasbuis die loopt van de blaas naar de penis. De prostaat produceert een deel van het sperma.
We spreken pas van een chronische prostatitis als de klachten gedurende meer dan drie maanden aanhouden.
Er zijn twee soorten chronische prostatitis:
- de bacteriële vorm: ontsteking van de prostaat veroorzaakt door bacteriën.
- het ‘chronic pelvic pain syndrome’ (CPPS) of chronisch bekkenpijnsyndroom, met chronische pijn ter hoogte van de prostaat waarvan de oorzaak moeilijk te vinden is. Vaak duidt men deze vorm ook nog met de term prostatodynie, wat letterlijk ‘prostaatpijn’ betekent. In meer dan 90% van de gevallen gaat het om deze laatste vorm.
Hoe vaak komt het voor?
Chronische prostatitis komt in de huisartsenpraktijk voor bij ongeveer 10% van de volwassen mannen1. Meestal gaat het om het chronisch bekkenpijnsyndroom (CPPS) en vindt men geen infectie Slechts in 10% van de gevallen lijken de klachten veroorzaakt te worden door een chronische bacteriële prostatitis.
Hoe kun je het herkennen?
De klachten zijn vergelijkbaar met die van een acute prostaatontsteking, maar milder:
- plasklachten: veelvuldig plassen, moeilijk kunnen plassen, pijn bij het plassen, een gevoel van onvolledige lediging van de blaas;
- pijn: brandend gevoel in de onderbuik, de balzak, in de zone tussen penis en anus, de eikel, of aan de binnenkant van de dijen;
- drukkend gevoel in de zone tussen penis en anus of rond de anus;
- seksueel: minder zin in seks, erectiestoornissen, pijnlijke ejaculatie, bloederig sperma,
- algemeen: vermoeidheid, pijn op andere plaatsen, depressieve gevoelens.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Je arts begint doorgaans met je uitgebreid vragen te stellen. Hij zal je in een potje laten plassen en dit opsturen naar het labo voor onderzoek. Soms wordt er bijkomend getest op seksueel overdraagbare aandoeningen.
In sommige gevallen zal hij aan je prostaat voelen of er afwijkingen zijn en of deze aanraking pijnlijk is. Hij doet hiervoor handschoenen aan en gaat langs de anus met een vinger de prostaat aftasten (‘rectaal toucher’).
Bij herhaalde infecties zal je arts ook nog een complex urineonderzoek doen: hierbij wordt tweemaal urine opgevangen. De eerste maal plas je onmiddellijk in het potje. Daarna masseert de arts de prostaat en moet je een tweede keer plassen. Door de massage worden de bacteriën uit de prostaat geduwd, en vindt men ze terug in de urine.
Indien noodzakelijk zal je huisarts je verwijzen naar de uroloog, een arts-specialist in urinewegen. Deze kan nog bijkomende onderzoeken uitvoeren.
Wat kun je zelf doen?
Warme zitbaden en warme kledij kunnen de pijn verlichten. Vermijd koude.
Massage van de prostaat kan helpen. Breng de wijsvinger zo diep mogelijk in de anus, tot aan je prostaat (je voelt een bobbel aan de buikzijde van de darm). Beweeg de vinger heen en weer over de prostaat (massage). Er vloeit langs de penis vocht uit, wat een gevoel van opluchting kan geven. Een prostaatmassage is erg omslachtig. Je kunt eventueel aan je partner vragen om de prostaatmassage uit te voeren.
Ook ejaculaties (het uitvloeien van sperma bij een orgasme) kunnen de klachten doen verminderen.
Een chronische prostatitis is zowel voor jezelf als voor je arts een vaak frustrerend en moeilijk te behandelen probleem. Verschillende behandelingen kunnen worden geprobeerd, maar vaak blijft resultaat uit. Houd in het achterhoofd dat chronische prostatitis niet gevaarlijk is, maar doorgaans een tijdje kan aanslepen.
Wat kan je arts doen?
Je arts zal steeds trachten het goedaardig karakter van de aandoening uit te leggen en je zoveel mogelijk proberen gerust te stellen. Hij zal ook aandacht hebben voor eventuele depressieve gevoelens.
Je arts kan medicatie voorschrijven om de klachten te verlichten:
- pijnstillers zoals paracetamol en ibuprofen;
- antibiotica, enkel als er tekenen zijn dat de prostatitis door een bacterie is veroorzaakt;
- medicijnen die gebruikt worden bij goedaardige vergroting van de prostaat zoals:
- alfablokkers (vb: tamsulosine): deze medicijnen verwijden de urinewegen;
- finasteride of dutasteride: deze medicijnen hebben een effect op de grootte van de prostaat.
Meer weten?
Plaspraat: Ik heb pijn bij plassen
Bronnen
www.ebpnet.be
1 https://www.henw.org/artikelen/antibiotica-bij-chronische-prostatitis