Wat is het?
Personen die aan astma lijden, krijgen soms een acute opstoot van de aandoening. Dit wil zeggen dat de longfunctie tijdelijk achteruitgaat en klachten als ademnood, hoesten en piepende ademhaling veroorzaakt.
Het is belangrijk om een opstoot van astma tijdig te herkennen en ook de ernst ervan juist in te schatten. Een ernstige, plotse verslechtering van de ademhalingsfunctie kan bij mensen met astma levensbedreigend zijn. Daarom moeten familieleden en artsen dit zo spoedig mogelijk herkennen en moet de ademhaling snel hersteld worden.
Hoe kun je het herkennen?
Wanneer iemand met astma toenemende last krijgt van een piepende ademhaling en kortademigheid, wijst dit meestal op een opstoot.
Volgende tekenen kunnen wijzen op een ernstige aanval:
- kortademigheid, zelfs in rust, waarbij je geen zin meer kunt afmaken zonder naar adem te happen en geen lichte inspanningen kunt doen zonder te stoppen om naar adem te happen (bijv. rechtstaan uit een stoel);
- zeer snelle ademhaling;
- versnelde hartslag (meer dan 110 slagen per minuut);
- minder zuurstof in het bloed;
- achteruitgang van de algemene toestand, ondanks behandeling.
Een levensbedreigende astma-aanval kun je herkennen aan:
- het blauw aanlopen van het gezicht;
- uitputting waardoor de ademhaling trager wordt;
- verminderd bewustzijn.
Dan bel je best meteen de hulpdiensten (112).
Hoe stelt je arts de diagnose?
Je arts zal de ernst van een plotse opstoot van astma proberen inschatten aan de hand van de bovenvermelde symptomen. Hij kan met een spirometer of een piekstroommeter je longfunctie nagaan. Bij een astma-aanval is de longfunctie erg achteruitgegaan ten opzichte van vorige metingen.
Je arts kan ook een zuurstofmeter op je vinger plaatsen, en zo proberen inschatten hoeveel zuurstof in het bloed aanwezig is.
Wat kun je zelf doen?
Het is erg belangrijk om een opstoot van astmaklachten tijdig te herkennen. Ook wanneer je arts de verdere behandeling van je astma op punt stelt, moet je de adviezen zeer stipt opvolgen om een volgende opstoot te voorkomen. Zorg dat je goed weet wat je moet doen wanneer de symptomen plots verslechteren.
Als je last hebt van lichte kortademigheid of een piepende ademhaling, gebruik dan de luchtwegverwijders zoals je hebt afgesproken met je arts.
Bel je huisarts met spoed wanneer je een van de bovenvermelde symptomen van een ernstige aanval ervaart.
Wat kan je arts doen?
In de eerste plaats zal je arts je toestand bewaken en onmiddellijk een behandeling starten om de ademhaling snel te herstellen. Indien voorhanden zal de arts je zuurstof toedienen via een neusbril.
Behandelingen
- De behandeling van een astma-aanval gebeurt in eerste instantie met luchtwegverwijders, liefst met behulp van een grote 'spacer'. Dit is een soort voorkamer, waarin de medicatie die je inademt verstoven wordt. Elk halfuur kan er een extra dosis worden toegediend. De eerste dagen na de aanval zal je de aerosolbehandeling nog regelmatig moeten verderzetten.
- In de tweede plaats (soms wordt dit ook meteen gedaan) kan de arts beslissen om corticosteroïden toe te dienen via de mond. Als dit niet mogelijk is, wordt het in de aders ingespoten. Deze medicatie zal je na de aanval nog enkele dagen moeten blijven innemen.
- In geval van een levensbedreigende astmaopstoot moet adrenaline worden toegediend. Een ziekenhuisopname is dan vereist, zeker wanneer de longfunctie niet voldoende verbetert of de verbetering slechts van korte duur is.
Opvolging
De arts zal bij je blijven tot je toestand duidelijk verbeterd is. Hij zal extra waakzaam zijn bij personen die:
- vroeger reeds ernstige astmaopstoten hebben doorgemaakt;
- reeds corticosteroïden, zoals prednisolone, innamen;
- de behandeling niet trouw hebben gevolgd.
Ten slotte zal je arts proberen een globale inschatting te maken van de mate waarin je astma onder controle is. Hij zal nagaan of er uitlokkende factoren zijn voor de plotse opstoot en de onderhoudsbehandeling bijsturen.
Meer weten?
- https://www.thuisarts.nl/astma-bij-volwassenen
- https://www.thuisarts.nl/astma-bij-kinderen
- http://www.astma-en-allergiekoepel.be/