Wat is het?
Mycobacteriën is de verzamelnaam van een grote groep bacteriën met gelijkaardige kenmerken die gelijkaardige aandoeningen veroorzaken, voornamelijk luchtweginfecties.
Typische en atypische mycobacteriën
De bekendste soorten zijn Mycobacterium tuberculosis en Mycobacterium leprae, de verwekkers van respectievelijk tuberculose en lepra. Ze worden de typische mycobacteriën genoemd.
Daarnaast bestaan er nog tientallen andere soorten die atypische mycobacteriën genoemd worden. Infecties met atypische mycobacteriën veroorzaken eveneens voornamelijk luchtwegklachten. Je kan ze oplopen via besmet water of besmette aarde.
We worden dagelijks blootgesteld aan verschillende van deze soorten bacteriën. Toch worden we niet allemaal ziek. Het is nog niet helemaal duidelijk waarom sommige soorten ziekte verwekken en andere niet, noch waarom sommige mensen ziek worden en andere ongevoelig lijken.
Risicogroepen
Volgende personen zijn extra gevoelig voor infecties met deze bacteriën:
- personen met een verminderde weerstand, bijv. door aids of leukemie;
- personen met chronische aandoeningen;
- mensen die chemotherapie ondergaan;
- verzwakte ouderen.
Overdracht van mens op mens is niet gerapporteerd.
Hoe kan je het herkennen?
Denk aan een atypische mycobacteriële infectie als een luchtweginfectie een abnormaal chronisch verloop heeft. Het beeld lijkt sterk op tuberculose. De voornaamste symptomen zijn:
- aanhoudende slijmerige hoest;
- kortademigheid;
- gewichtsverlies;
- nachtelijk zweten;
- koorts.
Vooral mensen met een verminderde weerstand kunnen makkelijk zo’n infectie oplopen.
Daarnaast kunnen er ook symptomen zijn buiten de luchtwegen: klieren t.h.v. de hals en onder de kaak, huid- en oorinfecties, vooral bij kinderen.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
Omdat er weinig typische symptomen zijn, is dit een moeilijke diagnose om met zekerheid te stellen. Daarnaast zijn deze bacteriën moeilijk te kweken.
Radiologisch onderzoek
Er ontstaat dikwijls een vermoeden door het aanslepende karakter van sommige longinfecties, die vaak slecht reageren op behandeling. Een radiografie toont soms holten veroorzaakt door longbeschadiging.
Bacteriële kweek
Zekerheid is er enkel na een kweek van de bacterie. Dit kan gebeuren op opgehoeste slijmen, een staal slijm genomen in de luchtwegen of een stukje longweefsel afgenomen in een biopsie. De kweek moet bij herhaling positief zijn om zekerheid te geven.
Wat kan je arts doen?
De behandeling is gelijkaardig aan deze voor tuberculose, maar duurt meestal langer: in plaats van 6 maanden moet je soms tot 2 jaar verschillende geneesmiddelen innemen. Bij onvoldoende resultaat kunnen ook andere antibiotica gebruikt worden.
Soms wordt iemand met geen of minimale klachten niet behandeld.