Wat is het?
Ptose betekent dat één of beide bovenste oogleden afhangen, waardoor het oogwit minder zichtbaar is. Dit wijst erop dat de spieren die het bovenste ooglid optillen niet goed functioneren.
De oorzaak kan primair (aangeboren) of secundair (door ziekte) zijn.
Primaire ptose is meestal éénzijdig. Het is onduidelijk of de oorzaak ligt bij het slecht functioneren van de oogspieren zelf dan wel bij de zenuwen die de oogspieren bedienen.
Bij secundaire ptose kan een spierziekte (bvb. myasthenia gravis) of zenuwaandoening met verlamming van de oogspieren de oorzaak zijn.
Bij ouderen is ptose doorgaans te wijten aan een verslapping van de pezen van de hefspier van het bovenste ooglid, al dan niet in de hand gewerkt door het langdurig dragen van contactlenzen.
Ook een mechanische oorzaak (bvb. een talgklierzwelling) kan aanleiding geven tot ptose.
Sommige mensen hebben te veel huid ter hoogte van het ooglid, waardoor dit kan afhangen. Dit is geen ziekte en mag niet verward worden met ptose.
Hoe kun je het herkennen?
- Het ooglid hangt wat naar beneden. Het ene oog lijkt dus kleiner dan het andere.
- Bij het naar boven kijken, gaat het ooglid niet mee naar omhoog en draait het oog weg onder het ooglid.
- Bij ernstige ptose bedekt het ooglid de pupil en ontwikkelt het zicht zich niet normaal. Zo ontstaat bij kinderen een ‘lui oog’ met verminderd en wazig zicht.
Wat kan je arts doen?
Bij ptose van een pasgeborene wordt zo mogelijk gewacht met behandelen tot op schoolleeftijd (4 à 5 jaar). Als de pupil vrij is en het zicht zich normaal kan ontwikkelen, is er geen haast bij.
Soms wordt het gezonde oog afgeplakt, om het ‘luie’ oog te stimuleren.
Is de pupil wel bedekt, dan is een operatieve correctie in de prille jeugd nodig om een normale ontwikkeling van het zicht te garanderen.
Plotse ptose bij volwassenen zal onmiddellijk verder worden onderzocht, in de eerste plaats door een neuroloog. Afhankelijk van de bevindingen wordt al dan niet gestart met een behandeling.
Milde ptose zonder gevolgen voor het zicht vraagt geen behandeling.
Is er wel hinder voor het zicht of is de ptose cosmetisch storend, dan kan het ooglid chirurgisch worden opgetrokken.
Zonder klachten hoeft een teveel aan huid ter hoogte van het ooglid niet behandeld te worden. Men kan het teveel aan huid eventueel via een cosmetische ingreep wegnemen.