Zijn zinksupplementen zinvol bij een verkoudheid?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Finse onderzoekers zijn het effect nagegaan van zink op de duur van een verkoudheid. Aan hun studie namen 253 volwassenen deel die aangaven minstens eenmaal per winter een verkoudheid te hebben. Deze groep werd willekeurig ingedeeld in 2 groepen. De ene helft nam zuigtabletten met zinkacetaat. De andere helft kreeg placebozuigtabletten. De deelnemers kregen de instructie om te starten met de supplementen van zodra een verkoudheid opkwam. De hypothese is namelijk dat zink optimaal werkt wanneer je er zo vlug mogelijk na de eerste klachten mee start. De deelnemers werd aangeraden om de zuigtabletten zesmaal per dag gedurende maximum 5 dagen in te nemen. Op deze manier namen ze 78 mg zink per dag in. Eerder onderzoek suggereert dat deze hoeveelheid een positief effect zou hebben.

Informatie over de ernst en duur van de klachten en eventuele nevenwerkingen werd verzameld aan de hand van vragenlijsten die de deelnemers dagelijks moesten invullen, vanaf het begin van hun verkoudheid tot maximaal 10 dagen erna.

Uiteindelijk kregen 46 personen in de zinkgroep en 42 in de placebogroep een verkoudheid. Statistische analyse leert ons dat het zinksupplement geen positief effect heeft op de duur van de verkoudheid, zoals verwacht werd. Integendeel: de verkoudheid duurde in de zinkgroep gemiddeld 2 dagen langer dan in de placebogroep. Bovendien hadden de deelnemers in de zinkgroep beduidend meer last van nevenwerkingen, zoals smaakproblemen en een pijnlijke of droge mond.

De onderzoekers concluderen dan ook terecht dat het geen zin heeft om zink aan te raden bij een verkoudheid (1).

Bron

(1) Hemilä H, Haukka J, Alho M et al. Zinc acetate lozenges for the treatment of the common cold: a randomised controlled trial. BMJ Open. 2020; 10(1):e031662.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Deze interventiestudie is opgezet volgens de regels van de kunst. De onderzoekers werkten met een placebogroep die nepzuigtabletten kreeg die niet te onderscheiden waren van de zinktabletten. Noch de deelnemers, noch de onderzoekers wisten wie zink kreeg en wie het placebomiddel. Ook de farmacologische vorm, toedieningsvorm, frequentie en dosis zijn goed omschreven. Dit maakt dat we de resultaten als betrouwbaar mogen beschouwen.

Dit is niet de eerste studie die aantoont dat zinksupplementen geen effect hebben bij een verkoudheid. Zoals de auteurs zelf aanhalen in hun publicatie blijkt uit het merendeel van de studies dat zink niet werkt. Een aantal studies tonen echter wel een positief effect aan. Dit is niet abnormaal. Tegenstrijdige resultaten komen vaak voor bij voedingsonderzoek. Verschillen in dosis, toedieningsvorm, duur van de behandeling, opzet van de studie en andere factoren kunnen dit verklaren.

Enkel door de verschillende studies naast elkaar te leggen, kunnen onderzoekers proberen tot een besluit te komen. Als we dit toepassen op zink, dan kunnen we enkel concluderen dat er momenteel onvoldoende bewijs is dat zink helpt bij een verkoudheid. Toch zinksupplementen nemen onder het motto ‘Baat het niet, dan schaadt het niet’, is geen goed idee. De maximaal toelaatbare dosis voor zink is volgens de Hoge Gezondheidsraad 25 mg per dag voor volwassenen (2). Dit is veel lager dan de dosis die in de meeste studies gebruikt werd. Negatieve effecten bij langdurig gebruik, zoals verteringsproblemen, kunnen dan ook niet uitgesloten worden.

Conclusie

Zinksupplementen worden vaak aangeraden tegen een verkoudheid: ze zouden ervoor zorgen dat de verkoudheid minder lang duurt. Uit degelijk onderzoek blijkt dat dit niet klopt: zinksupplementen hebben geen enkele zin bij een verkoudheid. Bovendien kunnen te hoge doses de gezondheid schaden.

Referenties

(2) Hoge Gezondheidsraad. Voedingsaanbevelingen voor België - 2016. Brussel: HGR; 2016. Advies nr. 9285