In het nieuws
Net als in de rest van Europa neemt ook in Vlaanderen het aantal besmettingen met mazelen toe. Het Departement Zorg kreeg dit jaar al 64 meldingen (tot en met 7 juni) van bevestigde of waarschijnlijke gevallen van mazelen. Dat is bijna dubbel zoveel als het aantal meldingen in heel 2023. Mazelen is heel besmettelijk en kan ook bij gezonde kinderen en volwassenen ernstige complicaties veroorzaken. In een persmededeling roept het Departement Zorg op om waakzaam te blijven.
Factcheck
Mazelen is een zeer besmettelijke infectie, die bij 10 tot 20% van de zieken tot soms ernstige complicaties leidt. We hebben een uitstekend vaccin dat goed verdragen wordt. Check of je voldoende gevaccineerd bent en meld je eventueel aan voor een vaccinatie.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Begin dit jaar waren er al meldingen van een toename van mazelen en het aantal gevallen blijft stijgen. Het Departement Zorg van de Vlaamse overheid heeft de CLB’s, huisartsen en ziekenhuizen verwittigd en waakzaamheid gevraagd (1).
Joris Moonens, woordvoerder van het Departement Zorg: “We zien nog geen grote uitbraken van mazelen in Vlaanderen zoals in sommige Europese landen, maar er duiken wel duidelijk meer besmettingen op binnen families, in scholen en kinderdagverblijven of op kampen en ook besmettingen waarvan we de oorsprong niet kunnen identificeren. We moeten dus waakzaam zijn, want mazelen is geen onschuldige ziekte.”
In een recent rapport van de ECDC werden al 16 overlijdens gerapporteerd in de EU door mazelen in 2024 (2). De belangrijkste adviezen zijn om zich te laten vaccineren als dat nog niet gebeurd is en thuis te blijven bij symptomen die bij mazelen passen, zoals koorts en huiduitslag.
Wat is mazelen?
Mazelen is een ernstige, zeer besmettelijke infectieziekte. In 10 tot 20% van de gevallen leidt de ziekte tot complicaties en in zeldzame gevallen (1 op 1.000) tot een hersenontsteking, zowel bij kinderen als bij volwassenen. De ziekte is al besmettelijk voor de huiduitslag uitbreekt (3).
Wie niet immuun is (door de ziekte of door vaccinatie) en in de buurt komt van een persoon met mazelen, heeft een heel grote kans om ziek te worden. Je hoeft de zieke persoon niet aan te raken om besmet te kunnen raken, want het virus zweeft een tijdje door de lucht. Daarom is het belangrijk om te checken of je beschermd bent.
Bron
(1) Departement Zorg. Stand van zaken mazelen in Vlaanderen en Brussel. 12 juni 2024.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
- Wie geboren is voor of in 1970 heeft bijna zeker mazelen gehad als kind en is daardoor levenslang beschermd door antistoffen.
- Mensen geboren na 1990 zijn doorgaans goed gevaccineerd en dus veilig.
- Mensen geboren in de periode 1985 - 1990 werden vaak onvoldoende (met slechts één spuitje) of nog niet gevaccineerd, maar kregen ook geen mazelen meer. Daardoor lopen die mensen meer risico op mazelen.
- Mensen geboren tussen 1970 en 1985 zijn veelal beschermd omdat ze mazelen kregen of een vaccin, al zijn er vooral bij de jongsten onder hen sommige onbeschermd gebleven.
Zo kom je te weten of je beschermd bent tegen mazelen
Weet jij (of je moeder of vader) niet meer of je in het verleden volledig gevaccineerd bent? Dan kan je dat op verschillende manieren achterhalen:
- Misschien heb je nog een vaccinatiekaart of een boekje van Kind en Gezin van toen je klein was?
- Vaccinatiegegevens worden bijgehouden door de artsen die vaccineren. Tegenwoordig worden ze geregistreerd in Vaccinnet, de vaccinatiedatabank van de Vlaamse overheid. Zo gaan ze nooit meer verloren.
- Je kan je vaccinatiegegevens online raadplegen via de Patient Healthviewer. Vind je daar geen info? Vraag dan advies aan je huisarts. Die zal beslissen of je inhaalvaccinaties nodig hebt.
Of je al dan niet beschermd bent tegen mazelen, is vaak moeilijk af te leiden uit een bloedstaal. Daarom wordt een bloedafname niet aangeraden.
Laat je (her)vaccineren
Als je twijfelt, moet je niet aarzelen om je (opnieuw) te laten vaccineren. Zelfs als je meer dan twee dosissen toegediend krijgt, zijn er zelden bijwerkingen.
Reis je naar een risicoland met een kind jonger dan 1 jaar?
Dan kan je je kind vervroegd laten vaccineren vanaf de leeftijd van 6 maanden. Ook die extra prik is gratis beschikbaar bij je huisarts.
Let wel: dit vervroegde vaccin telt niet als een volwaardige vaccinatie, maar biedt een korte bescherming. Na deze dosis moet je kind nog twee vaccinaties krijgen, volgens het basisvaccinatieschema.
Ben je zwanger? Of heb je een verminderde weerstand door een ziekte of behandeling?
Dan mag je niet gevaccineerd worden tegen mazelen. Vrouwen met een kinderwens die zich laten vaccineren, mogen gedurende één maand niet zwanger worden.
Conclusie
Mazelen is een zeer besmettelijke infectie, die bij 10 tot 20% van de zieken tot soms ernstige complicaties leidt. We hebben een uitstekend vaccin dat goed verdragen wordt. Check of je voldoende gevaccineerd bent en meld je eventueel aan voor een vaccinatie.
Referenties
- (2) Departement Zorg. Mazelen.
- (3) European Centre for Disease Prevention and Control. Measles.
- Schenk J, Abrams S, Litzroth A, Cornelissen L, Grammens T, Theeten H, Hens N. Identifying immunity gaps for measles using Belgian serial serology data. Vaccine. 2022 Jun 9;40(26):3676-3683.
- Sciensano. Mazelen