In het nieuws
In Europa zijn er dit jaar veel meer uitbraken van de mazelen dan tijdens de coronajaren. De voorbije maanden waren er ook bij ons clusters in Sint-Niklaas en Brussel. 'Het virus vindt iedereen die niet immuun is', meldt de krant De Standaard.
Factcheck
Sinds de coronacrisis min of meer onder controle is, duikt een oude bekende infectieziekte opnieuw op: mazelen. Diverse landen, waaronder België, kampen met uitbraken van die zeer besmettelijke infectie, die bij 10 tot 20% van de ziekten tot soms ernstige complicaties leidt. We hebben een uitstekend vaccin dat goed verdragen wordt. Check je vaccinatiestatus en meld je eventueel aan voor een vaccinatie.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
De wereld is opnieuw vatbaar voor infectieziekten. In de Europese Unie werden al meerdere uitbraken van mazelen gemeld. Ook in België, onder andere in Brussel en Sint-Niklaas (1). België heeft de kleinsten wel goed gevaccineerd tijdens de coronajaren (de volledige vaccinatie biedt levenslange bescherming), maar bij personen geboren tussen 1970 en 1985 is de mazelenvaccinatie vaak onvolledig. De mazelenvaccinatie bestaat uit 2 prikken (gecombineerd met de vaccins tegen bof en rode hond): de eerste op 12 maanden en de tweede op 9 jaar.
Op 14 december 2023 sloeg de Wereldgezondheidsorganisatie alarm over mazelen: tussen januari en oktober 2023 werden al meer dan 30.000 gevallen gemeld: dat is 30 keer meer dan in 2022 (2).
Mazelen is een ernstige, zeer besmettelijke infectieziekte. In 10 tot 20% van de gevallen leidt de ziekte tot complicaties en in zeldzame gevallen (1 op 1.000) tot een hersenontsteking, zowel bij kinderen als bij volwassenen. De ziekte is al besmettelijk voor de huiduitslag uitbreekt (3).
Wie niet immuun is, door de ziekte of de vaccinatie, en in de buurt komt van een persoon met mazelen, heeft zeer grote kans om ziek te worden. Aanraking hoeft niet, want het virus zweeft een tijdje door de lucht. Daarom is het belangrijk om te checken of je beschermd bent.
Bron
(1) Eckert, Maxie. Mazelen doen weer de ronde in Europa, ook in Sint-Niklaas en Brussel al uitbraken. De Standaard, 28/12/2023. https://www.standaard.be/cnt/dmf20231228_96951110
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Wie geboren is voor 1970 heeft veelal mazelen gehad als kind en geniet daardoor een levenslange bescherming door antistoffen. Mensen geboren na 1985 zijn doorgaans wel goed gevaccineerd en dus veilig. Tussen 1970 en 1985 werden veel mensen echter nog niet of onvoldoende (met slechts 1 spuitje) gevaccineerd. Daardoor lopen die personen meer risico op mazelen.
Zo kom je te weten of je beschermd bent tegen mazelen
Herinner jij je (of je moeder of vader) niet meer of je in het verleden volledig gevaccineerd bent? Dan kan je dat op verschillende manieren achterhalen:
- Misschien heb je nog een vaccinatiekaart of een boekje van Kind en Gezin van toen je klein was?
- Vaccinatiegegevens worden bijgehouden door de artsen die vaccineren, en tegenwoordig geregistreerd in Vaccinnet, de vaccinatiedatabank van de Vlaamse overheid. Zo gaan ze nooit meer verloren.
- Je kan je vaccinatiegegevens zelf online raadplegen via de Patient Healthviewer. Vind je daar geen info? Vraag dan advies aan je huisarts. Die zal beslissen of je inhaalvaccinaties nodig hebt.
Of je al dan niet beschermd bent tegen mazelen, is vaak moeilijk af te leiden uit een bloedstaal. Daarom wordt een bloedafname niet aangeraden.
Laat je (her)vaccineren
Als je twijfelt, moet je niet aarzelen om je (opnieuw) te laten vaccineren. Zelfs als je meer dan 2 dosissen toegediend krijgt, zijn er zelden bijwerkingen.
- Ben je geboren na 1970, heb je geen mazelen doorgemaakt en werd je niet of slechts 1 keer gevaccineerd? Dan krijg je in Vlaanderen gratis het mazelen-bof-rubella-vaccin (MBR) aangeboden via je huisarts. Na 2 MBR-vaccinaties met minimaal een maand interval ben je volledig gevaccineerd.
- Reis je naar een risicoland met een kind jonger dan 1 jaar? Dan kan je je kind vervroegd laten vaccineren vanaf de leeftijd van 6 maanden. Ook die extra prik is gratis beschikbaar bij je huisarts. Let wel: dit vervroegde vaccin telt niet als een volwaardige vaccinatie, maar biedt een korte bescherming. Na deze dosis moet je kind nog 2 vaccinaties krijgen, volgens het basisvaccinatieschema.
- Ben je ouder dan 49 jaar, maar heb je als kind uitzonderlijk geen mazelen gehad? Dan is het raadzaam om je ook te laten vaccineren.
- Ben je jonger dan 34 jaar en ben je toch niet goed gevaccineerd als kind? Dan breng je dat nu best in orde.
Ben je zwanger of heb je een verminderde weerstand door een ziekte of behandeling? Dan mag je niet gevaccineerd worden tegen mazelen. Vrouwen met een eventuele kinderwens die zich laten vaccineren, mogen gedurende 1 maand niet zwanger worden.
Conclusie
Sinds de coronacrisis min of meer onder controle is, duikt een oude bekende infectieziekte opnieuw op: mazelen. Diverse landen, waaronder België, kampen met uitbraken van die zeer besmettelijke infectie, die bij 10 tot 20% van de ziekten tot soms ernstige complicaties leidt. We hebben een uitstekend vaccin dat goed verdragen wordt. Check je vaccinatiestatus en meld je eventueel aan voor een vaccinatie.