Maakt de pil je depressief?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Onderzoekers gingen het verband na tussen het gebruik van de anticonceptiepil en het optreden van depressieve gevoelens (1). Vrouwen gebruiken deze pillen met vrouwelijke hormonen vooral om niet zwanger te worden. Ze geven soms aan dat hun stemming vermindert en dat ze depressieve gevoelens krijgen door het nemen van de pil.

Om dat te onderzoeken volgden ze meer dan 700 jonge vrouwen tussen 16 en 25 jaar oud gedurende negen jaar op (1). Sommigen namen de pil, anderen niet. De onderzoekers bevroegen de deelnemers regelmatig over het gebruik van anticonceptiepillen, hun leefgewoonten en of ze depressieve gevoelens hadden.

Depressieve gevoelens kwamen niet meer of minder voor bij vrouwen die wel de pil namen dan bij vrouwen die dat niet deden, behalve wanneer ze zestien jaar waren. De zestienjarige meisjes uit dit onderzoek die de pil namen, hadden meer depressieve gevoelens, waren futloos en kenden meer huilbuien dan leeftijdsgenoten die de pil niet namen.

Volgens de onderzoekers moet er meer aandacht gaan naar mogelijke depressieve gevoelens bij zestienjarige meisjes die een anticonceptiepil nemen.

Bron

(1) de Wit AE, Booij SH, Giltay EJ, et al. Association of Use of Oral Contraceptives With Depressive Symptoms Among Adolescents and Young Women. JAMA Psychiatry. 2019 Oct

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Deze studie is een cohortstudie. Dat is een type waarnemend onderzoek dat verbanden kan vaststellen, maar geen oorzaak-gevolgverband aantonen. Er kan dus een verband zijn tussen depressieve gevoelens en anticonceptiepillen bij zestienjarigen, maar we zijn niet zeker dat dat komt door de pil alleen.

In deze studie zien we trouwens alleen een verband bij zestienjarigen, niet bij oudere meisjes of jonge vrouwen. Dit kun je uitleggen door het feit dat zestienjarige meisjes in de puberteit zitten. In deze fase krijgen de meisjes vaak stemmingswissels, waarbij de pil mogelijk hun gevoeligheid voor depressieve gevoelens beïnvloedt.

Bij een verdere analyse van de groep zestienjarigen uit dit onderzoek zien we dat de pilgebruiksters vaker seksueel actief waren (66%), terwijl de niet-pilgebruiksters dat veeleer niet waren (slechts 20% seksueel actief). De jonge pilgebruiksters uit deze groep behoorden ook vaker tot een lagere sociaal-economische klasse en waren jonger bij het optreden van de eerste menstruatie. Dat kan mogelijk ook een rol spelen. Dergelijke verschillen waren niet aanwezig bij andere leeftijdscategorieën en kunnen misschien een deel van de resultaten uitleggen.

In een eerdere overzichtsstudie stelden onderzoekers vast dat de grote meerderheid van de vrouwen die de pil slikken niet beduidend meer depressieve gevoelens hebben dan niet-pilgebruiksters.

We kunnen het mogelijke optreden van stemmingswisselingen wanneer je de pil gebruikt echter niet uitsluiten. Dat staat ook vermeld in de bijsluiter. Soms verbetert je stemming als je van merk wisselt.

Volgens de Gezondheidsenquête 2018 daalde het gebruik van de anticonceptiepil door seksueel actieve vrouwen van 63% in 2001 tot 48% in 2018 (3).

Conclusie

Veel vrouwen vragen zich af of de pil hen depressief maakt. Dit is al vaak onderzocht, maar voorlopig vinden onderzoekers geen duidelijk verband in vergelijkende studies. Een nieuwe studie bij jonge vrouwen brengt daar geen verandering in, tenzij bij meisjes van 16 jaar. Daar zagen ze wel iets vaker depressieve gevoelens, maar dat verschil kan te wijten zijn aan verschillende leefgewoonten.

Referenties

• (2) Schaffir J, Worly BL, Gur TL. Combined hormonal contraception and its effects on mood: a critical review. Eur J Contracept Reprod Health Care. 2016 Oct;21(5):347-55.
• (3) Charafeddine R, Braekman E, Gisle L, et al. Gezondheidsenquête 2018: Seksuele gezondheid. Brussel, België: Sciensano Rapportnummer: D/2019/14.440/60. Beschikbaar op: www.gezondheidsenquête.be