In het nieuws
Kijk je ernaar uit om op reis te gaan, maar niet om in het vliegtuig te stappen? Veel mensen hebben last van vliegangst of aviofobie. Overmatig zweten, angstaanvallen, beven en zelfs evenwichtsstoornissen kunnen al van bij het instappen het plezier hopeloos vergallen. Volgens het tijdschrift Libelle kan je vliegangst onder controle krijgen. Klopt dat?
Factcheck
Vliegangst komt vrij frequent voor, maar er is weinig wetenschappelijk materiaal aanwezig om de behandelmethodes te beoordelen. De raadgevingen om kalm te blijven, gezond te eten en te drinken kunnen helpen bij lichte vormen van vliegangst, maar het valt te betwijfelen of ze enige hulp bieden bij matige tot ernstige vormen. Een tweedaagse cursus volgen, zoals de cursus die Brussels Airlines aanbiedt, kan eventueel soelaas brengen.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Volgens het tijdschrift Libelle van 20 juni 2023 kunnen bepaalde tips vliegangst opvangen, zoals:
- gezond eten en drinken;
- ontspannen;
- je aandacht verleggen (1).
‘Vliegangst kan de reislust erg beperken’, schrijft Libelle, ‘maar gelukkig zijn er tips om het onder controle te krijgen of zelfs volledig te overwinnen.’
Onderzoek naar de behandeling van vliegangst
Nederlandse onderzoekers gingen na of een mobiele applicatie met virtuele realiteit kan helpen bij de behandeling van vliegangst (2).
- De onderzoekers maten vliegangst via een vragenlijst bij de aanvang van de studie en na 6 weken.
- De applicatie bestond uit virtuele sessies met therapeuten. De app overliep ook alle handelingen die plaatsvinden voordat de vlucht start en gaf simulaties van bijv. een vlucht met turbulenties.
- Een groep van 77 deelnemers met vliegangst onderging de interventie. 76 deelnemers vormden de controlegroep.
- De gemiddelde leeftijd was rond de 40 jaar en meer dan 80% waren vrouwen.
- In een vragenlijst daalde de angst van 107 naar 83, terwijl dat in de controlegroep niet veranderde.
De onderzoekers besluiten dat een app met virtuele realiteit een vrij goedkoop hulpmiddel is om vliegangst aan te pakken.
- Ze overwegen om de app te commercialiseren.
- Dat kan als een vorm van belangenvermenging worden gezien.
Bron
(1) Vliegangst? Deze tips kunnen helpen. Libelle, 20 juni 2023.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Er zijn uiteindelijk weinig studies die behandelmethodes voor vliegangst bestuderen.
- In een database met medische en biomedische studies, levert de term aviofobia slechts 11 studies op, en fear of flying slechts 177 publicaties.
- Vergelijk dat bijvoorbeeld met vitamine D, waarvoor er alleen al in 2022 5.604 studies waren.
- Wetenschappers schatten dat vliegangst tussen de 2,5 tot 40,0% van de bevolking treft (3).
- De grote verschillen tussen die cijfers hangen hoofdzakelijk af van de definities van vliegangst.
- De laagste cijfers omvatten uitsluitend een bijna ziekelijke vorm van vliegangst.
- De oorzaken zijn onbekend.
- Het is wel zo dat claustrofobische gevoelens, angstgevoelens in kleine ruimtes, dikwijls samen voorkomen met vliegangst.
- Vaak gaat vliegangst ook samen met het gevoel geen enkele controle te hebben op de vlucht.
Een literatuurstudie uit 2010 vermeldt 80% verbetering van de vliegangst na behandeling.
- Het is echter niet duidelijk hoe dat cijfer bekomen werd.
- Bovendien zijn de opgenomen studies van lage wetenschappelijke kwaliteit (4).
De maatschappij Brussels Airlines biedt een tweedaagse cursus aan (Fear of Flying) om te leren omgaan met vliegangst (5).
Als het toch slecht afloopt, toont wetenschappelijk onderzoek aan dat de kracht bij het raken van de grond tussen 50 en 200 G ligt, waardoor de dood zeer snel en pijnloos optreedt (6). Opmerkelijk is dat het risico om te sterven in een vliegtuigongeval 1 op 9.821 personen is, terwijl dat voor een wagen 1 op 114 personen bedraagt (7). De weg naar de luchthaven is dus gevaarlijker dan de vlucht.
Conclusie
Vliegangst komt vrij frequent voor, maar er is weinig wetenschappelijk materiaal aanwezig om de behandelmethodes te beoordelen. De raadgevingen om kalm te blijven, gezond te eten en te drinken kunnen helpen bij lichte vormen van vliegangst, maar het valt te betwijfelen of ze enige hulp bieden bij matige tot ernstige vormen. Een tweedaagse cursus volgen, zoals de cursus die Brussels Airlines aanbiedt, kan eventueel soelaas brengen.
Referenties
- (2) Donker T, Fehribach JR, van Klaveren C, et al. Automated mobile virtual reality cognitive behavior therapy for aviophobia in a natural setting: a randomized controlled trial. Psychol Med. 2022 Nov 25:1-10.
- (3) Clark GI, Rock AJ. Processes Contributing to the Maintenance of Flying Phobia: A Narrative Review. Front Psychol. 2016 Jun 1;7:754
- (4) Oakes M, Bor R. The psychology of fear of flying (part II): a critical evaluation of current perspectives on approaches to treatment. Travel Med Infect Dis. 2010 Nov;8(6):339-63.
- (5) Ondersteuning Vliegangst | Brussels Airlines
- (6) Schuliar Y, Chapenoire S, Miras A, et al. A new tool for coding and interpreting injuries in fatal airplane crashes: the crash injury pattern assessment tool application to the Air France Flight AF447 disaster (Rio de Janeiro-Paris), 1st of June 2009. J Forensic Sci. 2014 Sep;59(5):1263-70.
- (7) National Safety Council - Save lives, from the workplace to anyplace (nsc.org)