Uitslag op de hoofdhuid

Laatst aangepast op 05/03/2021

Wat is het en hoe kan je het herkennen?

Uitslag op de hoofdhuid komt vaak voor:

Vaak ziet de uitslag rood en jeukt het.
Soms kan het ook schilferen en zijn er bultjes of zweertjes te zien.
De uitslag kan:
- alleen voorkomen op je hoofd, maar evengoed op andere plaatsen op je lichaam;
- gepaard gaan met afwijkingen aan je oren en nagels.

Oorzaak

Uitslag op de hoofdhuid heeft heel wat mogelijke oorzaken:

irritatie;
een huidaandoening;
een infectie.

Op basis van het uitzicht van de uitslag is het soms moeilijk om te weten over welk soort probleem het gaat.

We geven hieronder een korte beschrijving van de symptomen en oorzaken van de meest voorkomende vormen van uitslag op de hoofdhuid. Meer info over moedervlekken, basocellulaire carcinomen en plaveiselcelcarcinomen en melanomen kan je vinden in de specifieke patiëntenrichtlijnen.

Irritatie

Je hoofdhuid kan geïrriteerd geraken door:

bepaalde producten:
- shampoo;
- haarkleurmiddelen;
- cosmetica;
- parfums;
- zeep en douchegels;
- huidcrème, -zalf of –lotion.
scheren.

Huidaandoeningen

Vaak voorkomende hoofdhuidaandoeningen, al dan niet met haarverlies, zijn:

Aandoening	Symptomen	Oorzaak
kale plekken (alopecia areata)	ronde of ovale, vaak jeukende kale plekken op de hoofdhuid De haren errond zijn normaal. Het treedt vrij plots op. Het kan ook voorkomen in de wenkbrauwen of de baard- of schaamstreek.	mogelijk verband met: erfelijke aanleg (atopie); psoriasis; stoornissen van de hormonen; aandoeningen van de schildklier; auto-immuunaandoening.
eczeem	rode vlekken; licht afschilferende, jeukende letsels. Meestal komt het ook voor op andere plaatsen.	een al dan niet allergische reactie (ontsteking) op irriterende stoffen; mogelijk erfelijke aanleg (atopie).
ontsteking van een haarzakje (folliculitis)	meerdere kleine, rode zweertjes (soms met geel kopje)	irritatie; een bacterie of gist.
gevoelige hoofdhuid	jeuk; tintelingen; branderig gevoel; geen zichtbare afwijkingen.	psychiatrische aandoening; chronische pijn.
kaalheid	Je haren worden dunner of vallen uit. Het kan tijdelijk of permanent zijn	ouder worden (vooral bij mannen); gebeurtenissen en stress; ziekte (bijv. na koorts, kanker, anorexia nervosa); medicijnen (bijv. chemotherapie); ijzertekort.
luizen	kleine, jeukende bultjes op de steekplaats Je kan de luizen en hun eitjes (‘neten’) makkelijk met het blote oog zien.	De overdracht gebeurt door direct haar-haarcontact (met iemand die al luizen heeft).
ouderdomswratten	lijken op moedervlekjes; onregelmatig van vorm en ruw; (donker)bruin of gelig van kleur; kunnen afbrokkelen.	gevolg van het ouder worden van de huid; mogelijk erfelijk.
psoriasis	rode, droge, jeukende vlekken in plaques met witte schilfers Typische andere plaatsen: knieën; ellebogen; nagels (olievlekfenomeen of putjes in de nagels).	Psoriasis kan erfelijk zijn. Het verergert bij stress, roken, infecties en te veel alcohol.
seborroïsch eczeem	rode vlekken, jeuk, (gele) schilfers Typische andere plaatsen: wenkbrauwen; baard; haarlijn; oogleden; oren; gezicht.	verandering in de talgproductie
trichotillomanie	onscherp begrensde, kale plekken op het hoofd	psychische aandoening (obsessief-compulsieve stoornis): dwangmatig je eigen haren uittrekken

Enkele zeldzame hoofdhuidaandoeningen zijn:

Aandoening	Symptomen	Oorzaak
lipoom (vetbult)	onderhuidse zachte knobbel	ontstaat uit vetweefsel; kan erfelijk zijn.
talgkliercyste	onderhuidse zwelling, vaak met een zwart puntje	verstopt haarzakje
zonnekeratose	klein, rood letsel; geeft geen klachten; kan schilferen en hard worden; kan voorloper van huidkanker zijn.	blootstelling aan de zon

Huidinfecties

Uitslag op de hoofdhuid, al dan niet met haarverlies, kan ook een gevolg zijn van een infectie:

Aandoening	Symptomen	Oorzaak
impetigo	Rode vlekjes, die blaasjes worden en zich vullen met etter. De blaasjes barsten open, drogen op en vormen een gele korst. Het kan uitbreiden over je hele lichaam.	bacteriën: stafylokokken of streptokokken erg besmettelijk
ringworm (tinea)	schilferige plekken waarin de haren afgebroken of uitgevallen zijn Het haarverlies kan blijvend zijn.	een infectie door een schimmel weinig besmettelijk
syfilis	kale plekken tussen je haren (tweede stadium)	bacterie: Treponema pallidum besmettelijk (seksueel overdraagbaar)

Hoe stelt je arts de aandoening vast?

Meestal kan je arts de diagnose op zicht stellen. Bij bepaalde vormen van uitslag is dat moeilijker. Dat komt omdat veel huidaandoeningen op elkaar lijken. In dat geval stelt je arts je vragen en onderzoekt hij de letsels nauwkeurig.

Bevraging

Als je arts meer wil weten over je klachten en de evolutie van de letsels, stelt hij je volgende vragen:

Is de uitslag plots begonnen of is het al lang aanwezig?
Jeukt de uitslag?
Is het pijnlijk?
Neemt de uitslag toe?
Verdwijnt het om daarna terug te komen?
Heb je de indruk dat bepaalde zaken de uitslag uitlokken?
Heb je de uitslag al eerder gehad?
Heb je dezelfde uitslag ook op andere plekken op je lichaam?
Ben je allergisch voor bepaalde producten?
Heb je familieleden met gelijkaardige huidproblemen?
Heb je nog andere klachten?

Lichamelijk onderzoek

Tijdens het lichamelijk onderzoek bekijkt je arts:

de uitslag op je hoofdhuid;
de rest van je huid, je haren en nagels;
de exacte plaats van de uitslag;
of de uitslag is afgelijnd;
of er schilfers en/of zweertjes zijn.

Bijkomend onderzoek

Als de diagnose dan nog niet duidelijk is, kan je arts bijkomend onderzoek aanvragen, zoals:

een bloedonderzoek om na te gaan of een allergie of een infectie de uitslag kan veroorzaakt hebben;
een huidtest om (contact)allergieën op te sporen;
een microscopisch onderzoek van wat schraapsel van de uitslag;
een kweek van vocht of etter uit de uitslag, om te zien of bacteriën of schimmels de oorzaak kunnen zijn.

Vermoedt je arts een meer zeldzame huidaandoening? Dan neemt hij een biopsie.

Is de diagnose niet zeker? Dan verwijst je arts je door naar een huidspecialist (dermatoloog).

Wat kan je zelf doen?

Probeer uitlokkende factoren te vermijden. Volg daarom het best volgende adviezen:

Vermijd:
- producten en stoffen waarvoor je allergisch bent;
- cosmetica;
- zonlicht tijdens de middaguren;
- sigarettenrook.
- krabben.
  - Dat verergert de letsels.
  - Knip je nagels kort.

Verzorg je huid goed.
- Heb je een droge huid? Gebruik dan een hydraterende bad- of doucheolie en crème, het liefst zonder bewaarmiddelen en parfum.
- Was je hoofd en haren niet te vaak met water en zeep.
- Droog je lichaam na een bad of douche steeds goed af.
- Was regelmatig en grondig je handen om een infectie te voorkomen.
- Gebruik huidolie om dikke korsten te verzachten en te verwijderen.

Wat kan je arts doen?

De behandeling hangt af van de diagnose. Meer info over de behandelingen vind je in de patiëntenrichtlijnen over de specifieke oorzaken van de uitslag. Die vind je terug in de tabel hierboven.

Is de uitslag het gevolg van een infectie door een bacterie of schimmel? Dan start je arts een behandeling met een antibioticum of met een antischimmelmiddel.

Crèmes op basis van cortisone helpen bij eczeem en jeuk.
- De voorkeur gaat naar een crème met een lichte concentratie aan cortisone.
  - Die mag je maar kort gebruiken.
  - Cortisone maakt de huid immers dunner en brozer.
- Bij ernstige huidaandoeningen kan je arts beslissen om een crème met een sterkere concentratie aan cortisone voor te schrijven.
  - Ook die mag je niet lang gebruiken.

Uitzonderlijk kan je arts medicijnen in tabletvorm voorschrijven, bijvoorbeeld bij een zeer uitgebreide schimmelinfectie of bij uitgebreid impetigo.

Bij seborroïsch eczeem kan je arts je een antiroosshampoo of een shampoo tegen schimmels (bijv. Nizoral®) adviseren.

Meer weten?

Consulteer onze uitgebreide richtlijnen over de afzonderlijke huidaandoeningen:

Bronnen

https://www.ebpnet.be

Content overnemen van Gezondheid en Wetenschap

Gezondheid en Wetenschap heeft het alleenrecht op de meeste gepubliceerde content. Onze artikels mogen dus niet overgenomen worden zonder onze schriftelijke toestemming.

Interesse in onze content? Neem contact op via info@gezondheidenwetenschap.be.