Wat is het?
De bekkenbodem bestaat uit drie spierlagen aan de onderzijde van het bekken. Ze zorgt er onder meer voor dat de buikorganen op hun plaats worden gehouden.
Omwille van verschillende redenen kan de bekkenbodem beschadigd geraken of minder soepel worden. Dat kan aanleiding geven tot orgaanverzakking.
Zo kunnen bij een gynaecologische verzakking of prolaps de baarmoeder, de blaas en/of de darmen naar beneden zakken.
Er kan een indeling gemaakt worden naargelang de ernst van de prolaps:
- Graad I: het orgaan komt niet verder dan het buitenste derde van de vagina;
- Graad II: het orgaan is zichtbaar aan de vrouwelijke geslachtsorganen;
- Graad III: het orgaan steekt duidelijk naar buiten;
- Graad IV: het orgaan, voornamelijk de baarmoeder, is volledig uit de vagina gegleden.
Hoe vaak komt het voor?
Ongeveer 20% van de gynaecologische ingrepen heeft te maken met deze problematiek. Het treft voornamelijk vrouwen na hun menopauze.
Factoren die een verzakking in de hand werken zijn: een voldragen zwangerschap, meerdere bevallingen, chronische hoest, zwaar werk en obstipatie. Ook een moeilijke of zeer snelle bevalling kan het bindweefsel beschadigen waardoor een prolaps kan ontstaan.
Zo’n 5% van de prolapsen wordt veroorzaakt door een aangeboren zwakte van het bindweefsel, en treft eerder jongere vrouwen.
Hoe kun je het herkennen?
In het begin voelt het als een last in de onderbuik, die ’s avonds meestal verergert en verdwijnt als je gaat neerliggen. Soms voel je een neerwaartse spanning of lage rugpijn.
In verder gevorderde stadia kan je ook andere klachten ondervinden:
- Problemen met plassen: zwakkere urinestraal, gevoel dat je de blaas niet volledig leeg plast, problemen om te beginnen met plassen, frequenter plassen, zoeken naar houdingen om gemakkelijker te plassen, niet tijdig op het toilet geraken, niet meer kunnen plassen.
- Problemen met de stoelgang: gevoel alsof er stoelgang blijft zitten, sterke drang, pijnlijke of moeilijke ontlasting, ongewild verlies van stoelgang, je moet de vinger gebruiken om de darm te ledigen.
- Seksuele problemen.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
De arts zal eerst nagaan welke klachten je hebt en je vervolgens onderzoeken. Hij zal vragen de druk in je buik te verhogen (vb. door op je hand te blazen). Hij kijkt dan wat er gebeurt.
Wat kun je zelf doen?
Postnatale oefeningen worden terugbetaald. Maak er zeker gebruik van. Zo leer je je bekkenbodem trainen, wat het risico op verzakking sterk vermindert.
Voldoende lichaamsbeweging blijft ook na de postnatale periode van groot belang.
Wat kan je arts of zorgverlener doen?
Bij beginnende verzakking kan volgende aanpak helpen:
- Plaatsing van een pessarium (buigbare ring van kunsstof) in de baarmoeder om het verzwakte weefsel te ondersteunen.
- Lokale hormoonbehandeling stimuleert de doorbloeding en verlicht irritatie van het slijmvlies.
- Versterken van de bekkenbodem door oefeningen onder leiding van een kinesitherapeut.
Deze behandeling verlicht de symptomen en kan soms een operatie voorkomen.
Is de verzakking te ver gevorderd of zijn de symptomen te ernstig, dan kan een ingreep nodig zijn. Die wordt meestal uitgevoerd via de vagina, en minder frequent via de buik (doorheen een kijkbuis of via een open buikoperatie). Ingrepen gebeuren meestal als de vrouw geen zwangerschappen meer plant.
Meer weten?
- https://www.thuisarts.nl/verzakking/ik-heb-verzakking
- https://www.cm.be/media/Brochure-bekkenbodemspieren_tcm47-10695.pdf