Bronchitis

Wat is het?

Een bronchitis is een infectie van je onderste luchtwegen. We onderscheiden bovenste en onderste luchtwegen:

• De bovenste luchtwegen bestaan uit de neus, de keel en het strottenhoofd (boven de stembanden).
• De onderste luchtwegen bestaan uit de luchtpijp, de luchtpijptakken (bronchiën) en het longweefsel (longblaasjes).

(Lees verder onder de afbeelding)

Bronchitis:

• is een ontsteking van je luchtpijp en de slijmvliezen van je luchtpijptakken:
  • Het slijmvlies van je luchtpijptakken zwelt op.
  • Je hoest taai slijm op.
• wordt meestal veroorzaakt door een virus, zoals een verkoudheidsvirus of een griepvirus;
• gaat vaak gepaard met een infectie van je bovenste luchtwegen, zoals een verkoudheid;
• geneest vanzelf (geen antibiotica nodig);
• kan acuut of chronisch (aanhoudend) zijn:
  • Acute bronchitis ontstaat plots en is van korte duur (gemiddeld 2 weken).
  • Aanhoudende bronchitis duurt langer dan 2 weken.

In deze richtlijn gaan we dieper in op acute bronchitis.

Hoe vaak komt het voor?

Van de 1.000 mensen die per jaar de huisarts raadplegen, hebben er ongeveer 48 een bronchitis¹.

Bronchitis:

• treedt vooral op in de winter;
• komt vooral voor bij:
  • jonge kinderen, namelijk bij 141 op 1.000 consultaties bij de huisarts;
  • mensen met een chronische longaandoening, zoals astma of COPD;
  • rokers, bij wie de infectie ook langer duurt.

Hoe kan je het herkennen?

Typische klachten

De symptomen van een bronchitis kunnen zijn:

• slijmhoest (belangrijkste symptoom):
  • doorgaans gedurende ongeveer 2 weken;
  • kan ook langer aanslepen.
• kortademigheid;
• piepende ademhaling;
• pijn op de borstkas;
• koorts.

Andere klachten

Daarnaast kan je last hebben van:

• symptomen van een gelijktijdige infectie van je bovenste luchtwegen:
  • keelpijn;
  • verstopte neus;
  • heesheid.
• hoofdpijn;
• spierpijn;
• je algemeen onwel voelen.

De symptomen van een longontsteking lijken op die van een bronchitis, maar zijn veel ernstiger. De behandeling is ook anders.

Hoe stelt je arts de aandoening vast?

Bevraging en lichamelijk onderzoek

Je arts gaat eerst na of je klachten mogelijk te wijten zijn aan een longontsteking.

• Dat doet hij:
  • aan de hand van vragen;
  • door je longen te beluisteren met een stethoscoop.

• Het onderscheid tussen een bronchitis en een longontsteking is belangrijk voor de behandeling:
  • Een bronchitis vereist geen antibiotica, want het geneest vanzelf.
  • Een longontsteking vereist wel antibiotica.

Verder onderzoek

Denkt je arts:

• dat je een longontsteking hebt, dan kan hij:
  • je bloed laten onderzoeken;
  • een foto van je longen laten nemen.

• dat je een bronchitis hebt, dan:
  • is een longfoto meestal niet nodig, maar wel zinvol als:
    • je klachten lang aanslepen;
    • je een onderliggende aandoening hebt.
  • kan hij eventueel een kweek aanvragen van opgehoest slijm, als je een chronische longpatiënt (COPD) bent.

Wat kan je zelf doen?

Een bronchitis geneest meestal vanzelf na 2 weken.

We raden medicijnen tegen hoest, zoals hoestsiroop, af. Er is geen duidelijk wetenschappelijk bewijs dat ze werken, maar ze kunnen wel bijwerkingen geven.

Volgende adviezen zijn wel zinvol:

• Als je rookt, probeer dan te stoppen.
  • Roken maakt je vatbaarder voor infecties en vertraagt de genezing.
• Hoest in een papieren zakdoekje of in je elleboog.
• Was regelmatig je handen: zo besmet je anderen niet.
• Raadpleeg je arts als:
  • je klachten verergeren of aanslepen;
  • je algemeen heel erg ziek bent;
  • je meer dan 3 à 5 dagen koorts (> 38°) hebt;
  • je opnieuw koorts krijgt na een paar dagen zonder koorts;
  • er bloed in het opgehoest slijm zit;
  • je langer dan 4 weken hoest;
  • je moeilijk kan ademen;
  • je een chronische aandoening hebt (bijv. diabetes, COPD, hartziekten);
  • je ouder bent dan 75 jaar.

Wat kan je arts doen?

Antibiotica

Je arts:

• schrijft je geen antibiotica voor, want:
  • een bronchitis wordt meestal veroorzaakt door een virus en geneest vanzelf;
  • ze werken niet tegen virussen, alleen tegen bacteriën.

• beslist soms toch om antibiotica te starten, namelijk als je:
  • een ernstige onderliggende aandoening hebt, zoals:
    • een hartziekte;
    • een chronische longaandoening (COPD);
    • verzwakte weerstand (bijv. door kanker).
  • een groot risico hebt op een (bijkomende) longontsteking.

Andere medicatie

Heb je veel last? Dan kan je arts je medicatie voorschrijven die je klachten verlicht:

• een neusspray;
• pijnstillers met paracetamol;
• een puffer bij piepende ademhaling.
  • Het voordeel van een puffer is niet duidelijk, maar kan soms helpen.

Meer weten?

https://www.thuisarts.nl/bronchitis/ik-heb-bronchitis

Bronnen

https://www.ebpnet.be
¹ Intego databank