In het nieuws
Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) pleit voor een verbod op nicotinezakjes. Net als e-sigaretten kunnen ze immers op jonge leeftijd een opstap betekenen naar roken, aldus de minister. Klopt dat?
Factcheck
De opkomst van nicotinezakjes baart zorgen. Deze zakjes, die geen tabak maar wel het verslavende nicotine bevatten, vallen niet onder de tabakswet. Bovendien kunnen ze stiekem gebruikt worden op plaatsen waar roken en vapen verboden is. Mogelijk vormen ze een hulpmiddel voor wie wil stoppen met roken, maar de kans bestaat dat niet-rokers, onder wie kinderen en jongeren, ze gaan gebruiken en langs een omweg worden aangezet tot roken.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Een nicotinezakje bevat geen tabak, maar een vulsel met smaakstoffen en nicotine. Je steekt het tussen je bovenlip en je tanden, en de nicotine geraakt door je mondslijmvlies in je bloedbaan of via je speeksel in je darm, waar het wordt opgenomen in je lichaam. Zo’n zakje doet denken aan snus, een zakje met tabak in poedervorm dat je ook tussen je bovenlip en je tanden propt, maar de nicotinezakjes bevatten geen tabak. Daardoor vallen ze niet onder de tabakswet.
Nicotinezakjes bestaan in verschillende sterktes. Eén zakje bevat 3, 6 of 8 mg nicotine, die gedurende een halfuur wordt afgegeven in je mond. Nicotine is de verslavende stof in sigaretten.
Deze nieuwe nicotineproducten kan je, in tegenstelling tot sigaretten en e-sigaretten, ongemerkt gebruiken waar je niet mag roken of dampen. Op school bijvoorbeeld. De minister van Volksgezondheid is bezorgd dat nicotinezakjes, die bovendien goedkoper zijn dan klassieke sigaretten, jongeren zullen aanzetten tot roken eens ze verslaafd geraakt zijn aan de nicotine (1).
Bron
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Tabaksproducten mogen niet verkocht worden aan minderjarigen. Daarom is de verkoop van snus aan minderjarigen in alle Europese landen, uitgezonderd Zweden, verboden. Omdat het tabak bevat, is reclame voor snus eveneens verboden. Om deze tabakswet te omzeilen, heeft de tabaksindustrie nicotinezakjes bedacht: die bevatten geen tabak en vallen dus buiten de tabakswet. Maar de zakjes bevatten wel nicotine, een stof die aanzet tot verslaving.
Op dit moment is het gebruik van nicotinezakjes nog niet ingeburgerd. Ze worden vooral gebruikt door rokers op plaatsen waar niet gerookt mag worden. De vrees bestaat dat ze populair worden onder jongeren die nooit gerookt hebben: je kan ze overal ongemerkt gebruiken, je stoort er geen andere mensen mee en ze zijn beschikbaar in verschillende smaakjes (2). De stap naar tabak is dan mogelijk sneller gezet.
Onderzoek wijst uit dat e-sigaretten als hulpmiddel kunnen dienen om te stoppen met roken (3). Mogelijk kunnen nicotinezakjes dat ook. Anderzijds verhogen e-sigaretten waarschijnlijk de kans dat jongeren gewone sigaretten beginnen te roken. Dat stellen Amerikaanse wetenschappers op basis van ruim 800 studies (4). De impact van nicotinezakjes kennen we vandaag nog niet.
Op school is vapen verboden: e-sigaretten vallen onder het rookverbod (5). Het gebruik van nicotinezakjes is wettelijk nog niet geregeld.
Conclusie
De opkomst van nicotinezakjes baart zorgen. Deze zakjes, die geen tabak maar wel het verslavende nicotine bevatten, vallen niet onder de tabakswet. Bovendien kunnen ze stiekem gebruikt worden op plaatsen waar roken en vapen verboden is. Mogelijk vormen ze een hulpmiddel voor wie wil stoppen met roken, maar de kans bestaat dat niet-rokers, onder wie kinderen en jongeren, ze gaan gebruiken en langs een omweg worden aangezet tot roken.
Referenties
- (2) https://www.rivm.nl/publicaties/nicotineproducten-zonder-tabak-voor-recreatief-gebruik
- (3) https://www.gezondleven.be/themas/tabak/e-sigaret/helpt-e-sigaret-stoppen-met-roken
- (4) https://nap.nationalacademies.org/catalog/24952/public-health-consequences-of-e-cigarettes
- (5) https://www.gezondleven.be/themas/tabak/e-sigaret/wat-zegt-de-wet-over-de-e-sigaret/een-e-sigaret-gebruiken-op-school-mag-dat