Verband tussen Viagra en dementie is onvoldoende bewezen

Waar komt dit nieuws vandaan?

In België lijden naar schatting 165.000 mensen aan dementie. Tot voor kort beschouwden we dementie als een onvermijdelijke consequentie van de ouderdom. Maar de laatste jaren groeit het bewijs dat dementie het gevolg kan zijn van vermijdbare risicofactoren en dat een ‘hersengezonde’ levensstijl bescherming biedt.

Daarenboven zou bepaalde medicatie een beschermend effect hebben. Zo verklaarde gezondheidswetenschapper Reginald De Schepper in een recent interview in Knack dat Viagra mogelijk beschermend werkt tegen dementie: ‘Erectiepillen stimuleren de doorbloeding, ook in de hersenen. Een observationele studie toont nu dat mannen die Viagra slikken 30 tot 54 procent minder kans op alzheimer hebben’ (1). Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie.

De studie waarnaar Deschepper verwijst, is een grootschalige, Amerikaanse studie die gebruik maakte van gegevens van meer dan twee miljoen patiënten uit twee onafhankelijke databanken. De onderzoekers vergeleken het voorkomen van de ziekte van Alzheimer tussen patiënten die verschillende types medicatie namen. Uit de resultaten blijkt inderdaad dat alzheimer 30 tot 54% minder voorkwam in de groepen die Viagra gebruikten (2). De onderzoekers geven aan dat ze onafhankelijk zijn en voor hun studie geen geld kregen van firma’s.

Bron

• (1) Engels T. Verminder zelf uw risico op dementie: ‘Alleen sudoku’s oplossen is niet genoeg’. Knack.be. 4 september 2024.
• (2) Gohel D, Zhang P, Gupta A K et al. Sildenafil as a Candidate Drug for Alzheimer’s Disease: Real-World Patient Data Observation and Mechanistic Observations from Patient-Induced Pluripotent Stem Cell-Derived Neurons. J Alzheimers Dis 2024;98(2):643–657.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

In het onderzoek werden patiënten onderverdeeld in vijf groepen naargelang de medicatie die ze namen. Alzheimer kwam 30 tot 54% minder voor bij patiënten die Viagra namen in vergelijking met patiënten die andere medicatie namen.

De onderzoekers hielden rekening met mogelijke beïnvloedende factoren, zoals leeftijd, geslacht, etniciteit en mogelijke ziekten. Ze hielden geen rekening met genetische risicofactoren, die ook een invloed hebben op het voorkomen van alzheimer.

Het belangrijkste aandachtspunt bij de interpretatie van deze resultaten is dat het hier over een observatiestudie gaat en dat er geen oorzakelijk verband werd aangetoond tussen Viagra en alzheimer. Reginald Deschepper gaf zelf ook aan in Knack dat het verband nog onzeker is. Tegelijk wijzen de resultaten wel op het belang van nieuwe studies om te onderzoeken of er een oorzakelijk verband is.

Naast deze Amerikaanse studie vonden we in de wetenschappelijke literatuur nog een recent overzichtsartikel waarin de resultaten werden gebundeld van zes studies die de relatie tussen verschillende types medicatie en de kans op de ziekte van Alzheimer onderzochten (3). Ook hier vonden de onderzoekers een verband tussen Viagra en een lager risico op alzheimer. Ze geven wel aan dat deze resultaten met de grootste voorzichtigheid geïnterpreteerd moeten worden, omdat de zes studies sterke methodologische tekortkomingen hebben (3). Er is dus nood aan kwalitatiever onderzoek voor we allemaal aan de Viagra gaan.

Kan je dementie tegengaan?

Kan je zelf iets doen om je risico op dementie te verminderen? In zekere mate. In een recent rapport uit Lancet, een gerenommeerd medisch tijdschrift, verscheen hoopvol nieuws dat 45% van toekomstige dementie vertraagd of vermeden zou kunnen worden door een zogenaamde hersengezonde levensstijl (4). Denk aan voldoende bewegen, gezond eten, niet roken, niet overmatig drinken, hoofdbescherming dragen bij het sporten, sociaal contact … Maar ook factoren zoals luchtvervuiling, depressie en een lagere scholingsgraad hebben een impact op de gezondheid van je hersenen en de kans op dementie. En die heb je zelf minder in de hand.

Conclusie

Een grootschalige Amerikaanse studie ging na hoe vaak de ziekte van Alzheimer voorkwam bij patiënten die verschillende soorten medicatie namen. Alzheimer bleek 30 tot 54% minder voor te komen in de groepen die Viagra namen dan in de andere groepen. Het gaat hier over een verband dat niet noodzakelijk oorzakelijk is. Daarvoor is meer en ander onderzoek nodig. Dat Viagra bescherming biedt tegen dementie is dus onvoldoende bewezen.

Referenties

• (3) Abouelmagd M E, Abdelmeseh M, Elrosasy A et al. Phosphodiesterase‑5 inhibitors use and the risk of alzheimer's disease: a systematic review and meta‑analysis. Neurol Sci 2024. https://doi.org/10.1007/s10072-024-07583-9
• (4) Livingston G, Huntley J, Liu K Y et al. Dementia prevention, intervention and care: 2024 report of the Lancet standing commission. The Lancet Commissions 2024;404(10452): 572-628.