In het nieuws
Koude, regen, wind en andere winterse weeromstandigheden kunnen onze motivatie om onze sportkleren aan te trekken stevig doen afnemen. In Het Nieuwsblad van 26 november 2024 zegt sportdokter Servaas Bingé dat sporten in de winter nochtans heel wat voordelen heeft. ‘Je valt sneller af en het geeft energie’, zegt hij over sporten in de kou.
Conclusie
De uitspraak van Servaas Bingé is erg optimistisch. Bij sporten in de winter verbrand je inderdaad meer bruin vet, maar volwassenen hebben nagenoeg geen bruin vet meer. Dat sporten energie geeft, klopt helemaal, maar dat je in de kou sneller afvalt, is amper bewezen. Je verbrandt iets meer vet, maar het is zo beperkt dat het nauwelijks merkbaar zal zijn op een weegschaal. Bovendien hangt die extra verbranding van allerlei factoren af, zoals hoelang je buiten sport, hoe koud het is en hoe warm je aangekleed bent.
Waar komt dit nieuws vandaan?
In het artikel Zo vind je de moed om in de koude te sporten: ‘Je valt sneller af en het geeft energie’ in Het Nieuwsblad van 26 november komen een aantal experts aan het woord. Ze hebben het over de voordelen en aandachtspunten bij buiten sporten in de winter (1).
Sportdokter Servaas Bingé doet de volgende uitspraak: ‘(…) Je verbrandt meer energie. De koude vreet aan je lichaam en je zogenaamde ‘bruin vet’ wordt sneller verbrand waardoor je sneller gewicht gaat verliezen dan in de zomer.’
Bron
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Wat is bruin vet?
Bruin vet bevat meer bloedvaten dat wit vet en is daardoor wat donkerder van kleur (vandaar de naam). De belangrijkste functie van bruin vet is onze lichaamstemperatuur op peil houden: ons warm houden dus. Vooral baby’s en zuigelingen hebben bruin vet. Naarmate we ouder worden, verdwijnt ons bruin vet zo goed als helemaal en houden we ons warm door te bewegen en te rillen (2).
Beweging en blootstelling aan koude temperaturen zouden ons bruin vet stimuleren om ons lichaam op de juiste temperatuur te houden. Het vet heeft de bijzondere capaciteit om warmte te genereren door vetten uit het witte vet (=onze energieopslag) te verbranden (3). Daaruit zou je kunnen afleiden dat je meer vet verbrandt als je beweegt bij koude temperaturen.
Wat zegt de wetenschap?
In een Canadese studie werd de (maximale) vetverbranding bij 9 gezonde jonge mannen gemeten tijdens trainingsprogramma’s op de loopband en op de fiets. Ze trainden bij koude (4,5 graden) en bij warme temperaturen (34 graden) (4). De vetverbranding was iets groter in de koude (4).
In een tweede Canadese studie werd de vetverbranding bij 11 gezonde mannen en vrouwen bij Hoge Intensiteit Interval Training (HIIT) vergeleken bij koude (0 graden) en warme temperaturen (21 graden) (5). Ook hier was de vetverbranding hoger in de koude.
Een paar kritische kanttekeningen bij deze studies zijn nodig:
- Het verschil in vetverbranding was erg beperkt.
- De studies zijn uitgevoerd bij beperkte groepen gezonde mensen.
Veel factoren
Hoeveel vet je verbrandt tijdens het sporten buiten in de koude, hangt af van diverse factoren:
- hoelang je buiten sport;
- hoe koud het werkelijk is;
- of je veel kleren aan hebt (als je goed ingeduffeld bent, ga je niet meer calorieën verbranden);
- je spiermassa (hoe meer spieren, hoe meer calorieën je verbrandt in de kou);
- hoeveel je gegeten hebt (als je voldoende gegeten hebt, ben je beter gewapend tegen de kou).
Conclusie
De uitspraak van Servaas Bingé is erg optimistisch. Bij sporten in de winter verbrand je inderdaad meer bruin vet, maar volwassenen hebben nagenoeg geen bruin vet meer. Dat sporten energie geeft, klopt helemaal, maar dat je in de kou sneller afvalt, is amper bewezen. Je verbrandt iets meer vet, maar het is zo beperkt dat het nauwelijks merkbaar zal zijn op een weegschaal. Bovendien hangt die extra verbranding van allerlei factoren af, zoals hoelang je buiten sport, hoe koud het is en hoe warm je aangekleed bent.
Referenties
- (2) Gezondheid.be. Bruin vet, wit vet... en beige vet? Okt 2024.
- (3) Gezondheid.be. Is gaan joggen in vrieskou gezond? Jan 2024.
- (4) Gagnon D, Perrier L, Dorman SC et al. Ambient temperature influences metabolic substrate oxidation curves during running and cycling in healthy men. Eur J Sports Med 2020;20(1):90-99.
- (5) Munten S, Menard L, Gagnon J et al. High intensity interval training exercise in the cold regulates acute and postprandial metabolism. J Appl Physiol 2021;130:408–420.