Moeten we ons laten screenen op glaucoom?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Glaucoom is een oogziekte waarbij de druk in de oogbol meestal stijgt. Er zijn ook vormen waarbij dit niet stijgt en soms is de druk verhoogd zonder glaucoom. Het is een chronische aandoening die de oogzenuw kan beschadigen, waardoor je hinder ondervindt bij het zien. In het begin vermindert vooral het zijzicht, maar in een vergevorderd stadium kan het vernauwen tot een tunnelzicht.

Omdat de schade onomkeerbaar is, is het goed om je huisarts of oogarts te raadplegen zodra je merkt dat er iets scheelt met je zicht. Glaucoom kan je behandelen met een medicijn dat de druk in de oogbol verlaagt of met een oogoperatie.

Deze week lanceerden onderzoekers een oproep in de media naar aanleiding van de Wereld Glaucoomweek. Hierin stellen ze dat iedereen ouder dan 40 best tweejaarlijks bij de oogarts langsgaat voor een vroegtijdige opsporing van glaucoom. 65-plussers zouden jaarlijks op controle moeten (1).

Tot nu toe gold als aanbeveling dat het volstaat om een huis- of oogarts te raadplegen wanneer je merkt dat je gezichtsveld lijkt te krimpen. Het is belangrijk om de aandoening tijdig te behandelen om erger te voorkomen.

Bron

(1) https://www.hbvl.be/cnt/dmf20200308_04881295/helft-patienten-weet-niet-dat-hij-glaucoom-heeft

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

De meest recente Europese richtlijn over glaucoom (2) van de Europese Vereniging van Oogartsen stelt dat het vroegtijdig opsporen (screenen) ervan niet kosteneffectief is. Dat wil zeggen dat de meerwaarde van de screening niet voldoende is om de kosten ervan te verantwoorden. Ook de Amerikaanse richtlijn besluit dat er geen bewijs is dat het vroegtijdig opsporen van glaucoom een gunstig effect heeft op het verloop van de aandoening (3).

Stel dat je iedereen boven de 40 jaar tweejaarlijks gaat screenen, dan zal je heel wat mensen vinden met een verhoogde oogboldruk die je dan mogelijk onnodig gaat behandelen, met alle nadelen die daarbij horen. Een oogoperatie van glaucoom gaat bijvoorbeeld gepaard met een risico op complicaties, waaronder vroegtijdig cataract.

Bovendien ontwikkelt niet iedereen met beginnend glaucoom of een verhoogde oogboldruk uiteindelijk gezichtsproblemen. Vandaag kunnen ze niet voorspellen wie het al dan niet zou ontwikkelen (3). Screenen zou sommige mensen onnodig ongerust maken en anderen onterecht geruststellen.

Experten werken momenteel aan een nieuwe methode van screening met behulp van artificiële intelligentie. Die methode zou de vroegtijdige opsporing in de toekomst mogelijk wel kosteneffectief kunnen maken (4).

Conclusie

In de Wereld Glaucoomweek (8 tot 14 maart) verschenen berichten in de media om mensen vanaf 40 jaar aan te sporen om zich regelmatig te laten screenen op glaucoom. Nochtans bestaat er geen enkel bewijs dat screenen nuttig is of zelfs maar impact heeft op het verloop van de aandoening. 

Referenties

• (2) https://www.oogheelkunde.org/sites/www.oogheelkunde.org/files/richtlijnen/Richtlijn%20Glaucoom.pdf
• (3) https://www.uspreventiveservicestaskforce.org/Page/Document/RecommendationStatementFinal/glaucoma-sc...
• (4) Tan Y, Friedman N, Stalmans K et al. Glaucoma screening: where are we and where do we need to go? Current Opinion in Ophthalmology, 2020, Vol.31(2), pp.91-100