Apothekers en huisartsen bieden begeleiding bij slaapmiddelengebruik

Waar komt dit nieuws vandaan?

Slaapmiddelengebruik in België

Slaapmiddelen op voorschrift worden veel gebruikt. België is koploper in het gebruik van slaapmedicatie. Maar slaappillen zijn niet zonder risico. Mensen die ze slikken, zijn minder alert in het verkeer. Oudere mensen maken meer kans om te vallen. Bovendien blijkt dat:

• de meeste personen de medicatie langer gebruiken dan aanbevolen;
• meer dan een op de drie tekenen van psychologische afhankelijkheid vertoont (1). 

Advies en begeleiding 

Veel mensen grijpen gemakkelijkheidshalve naar slaapmiddelen, terwijl ze op termijn niet de beste oplossing zijn. Vanaf nu kan je terecht bij je huisarts én apotheker voor (gratis) advies en begeleiding om je slaapmiddelengebruik af te bouwen (zie verder).

Huisartsen worden in eerste instantie aanbevolen om personen met slaapproblemen minder slaapmiddelen voor te schrijven, en alternatieve methodes voor te stellen zoals een slaapcursus. Dit betekent niet dat mensen met slaapproblemen opnieuw schaapjes moeten tellen.

Slaapdagboek en slaaptherapie

Een herziene versie van de aanbeveling voor huisartsen ‘Aanpak van slaapklachten en slapeloosheid bij volwassenen in eerste lijn’ (2) promoot patiëntenvoorlichting en slaaphygiëneadviezen, en als eerste stap raadt het een slaapdagboek aan:

• In zo’n dagboek noteer je een halfuurtje na het opstaan hoe je nachtrust verlopen is.
• Je houdt bij:
  • hoe laat je naar bed bent gegaan;
  • hoe lang je wakker hebt gelegen voor je insliep;
  • welke periode(s) van de nacht je wakker lag;
  • wanneer je bent opgestaan.

Als tweede aanpak stelt de aanbeveling voor om de patiënt een slaapcursus of -therapie te laten volgen:

• Het doel van zo’n gedragstherapie is om je lichaam ’s avonds langzaam in slaapmodus te brengen.
• Dit kan met relaxatie- en ademhalingsoefeningen, slaaphygiëne, intensief sporten ’s avonds vermijden en/of geen elektronische schermen in bed.
• Volstaan deze eerste maatregelen niet? Dan kan je spanningsverlagende technieken combineren, samen met bijv. een psycholoog, kinesitherapeut en/of een slaapcentrum. 

Bron

(1) https://www.standaard.be/cnt/dmf20230201_92601483

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Slapeloosheid in cijfers

Volgens de Belgische gezondheidsenquête (3) ondervindt 30% van de volwassen bevolking slaapproblemen:

• Ze nemen toe met de leeftijd: van 24% tussen 15 en 24 jaar tot 37% bij ouderen.
• De meest slechte slapers zijn vrouwen van 75 jaar en ouder (41%).
• Slaapproblemen komen minder vaak voor bij hoogopgeleiden (26%) dan bij lager geschoolde groepen (31% tot 43%).
• Als gevolg had 3,6% van de ondervraagde mannen en 5,8% van de vrouwen de laatste 24 uren een slaap- en kalmeermiddel ingenomen.

Wat kan je huisarts en/of apotheker doen?

Het doel van de aanbevelingen voor huisartsen is om:

• het gebruik van slaapmiddelen in te perken;
• slaapproblemen efficiënter aan te pakken.

Vanaf nu kan ook je apotheker je bijstaan om te minderen met slaappillen. Hoe gaat dit in zijn werk?

• Je huisarts schrijft je een traject voor, en schakelt een apotheker in om je te helpen je dagelijks slaappillengebruik af te bouwen.
  • Er zijn drie verschillende trajecten uitgewerkt, die tussen de 50 en 360 dagen duren.
  • Je huisarts bepaalt welk traject je nodig hebt.

• Daarna neemt je apotheker over:
  • Die voert met jou een introductiegesprek, nadien volgen opvolggesprekken.
  • Tijdens je afbouwtraject blijft je apotheker, in overleg met je huisarts en eventueel een psycholoog, je begeleiden.

Je hoeft voor de begeleiding niet extra te betalen, enkel voor je medicatie.

Conclusie

Slaapmiddelen blijven een optie om slapeloosheid te behandelen. Maar bij de opstart van een slaapmiddel bespreekt je huisarts samen met jou ook een stopstrategie. Alternatieve methodes, zoals slaaptherapie, behoren ook tot de mogelijkheden. Neem je al slaappillen en wil je je gebruik minderen? Dan kan je vanaf deze week terecht bij je apotheker voor gratis advies en begeleiding.

Referenties

• (2) Cloetens H, Declercq T, Habraken H, Callens J, Van Gastel A. Aanpak van slaapklachten en insomnie (slapeloosheid) bij volwassenen in de eerste lijn. Herziening (versie 28/06/2018). Werkgroep Ontwikkeling Richtlijnen Eerste Lijn (WOREL), https://www.ebpnet.be
• (3) Belgische gezondheidsenquête van 2013. Brussel: WIV, 2013.