In het nieuws
De Hoge Gezondheidsraad raadt aan om verzadigde vetten in de voeding te beperken, om het risico op hart- en vaatziekten te verlagen. In de pers verscheen echter dat volle melkproducten, rijk aan verzadigde vetten, juist zouden beschermen tegen hart- en vaatziekten.
Factcheck
Volle melkproducten zijn rijk aan verzadigde vetzuren, en op basis van deze studie kunnen we de consumptie niet aanraden. In een gezonde en evenwichtige voeding kies je beter voor afgeroomde melk en melkproducten, alsook voor plantaardige dranken verrijkt met calcium.
Waar komt dit nieuws vandaan?
Verzadigde vetten kunnen de bloedvetten doen stijgen, waardoor het risico op hart- en vaatziekten binnen een bevolking kan verhogen. Verzadigde vetten zijn meestal aanwezig in dierlijke voedingsmiddelen, zoals vlees, charcuterie en melkproducten, maar ook in plantaardige voedingsmiddelen, zoals kokosvet en palmolie.
Onderzoekers gingen in een internationale studie de relatie na tussen volle melkproducten en hart- en vaatziekten bij meer dan 136.000 proefpersonen tijdens een opvolgperiode van 9 jaar (1). Deelnemers die meer dan 2 porties melkproducten per dag consumeerden, hadden 16% minder kans om te sterven aan hart- en vaatziekten. Dit opmerkelijk resultaat stelt natuurlijk de schadelijke rol van verzadigde vetten opnieuw in vraag.
Bron
(1) Dehghan M, Mente A, Rangarajan S, Sheridan P, Mohan V, Iqbal R, Gupta R, Lear S, Wentzel-Viljoen E, Avezum A, Lopez-Jaramillo P, Mony P, Varma RP, 1. Kumar R, Chifamba J, Alhabib KF, Mohammadifard N, Oguz A, Lanas F, Rozanska D, Bostrom KB, Yusoff K, Tsolkile LP, Dans A, Yusufali A, Orlandini A, Poirier P, Khatib R, Hu B, Wei L, Yin L, Deeraili A, Yeates K, Yusuf R, Ismail N, Mozaffarian D, Teo K, Anand SS, Yusuf S; Prospective Urban Rural Epidemiology (PURE) study investigators. Association of dairy intake with cardiovascular disease and mortality in 21 countries from five continents (PURE): a prospective cohort study. Lancet. 2018 Sep 11. pii: S0140-6736(18)31812-9.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Het beschermend effect van melkproducten in deze studie bleef vooral beperkt tot volle melk en yoghurt, en het effect was het sterkst in landen met een laag tot middelmatig inkomen. Deze landen hebben geen westerse eet- en leefgewoonten, wat betekent dat ze in het algemeen minder verzadigde vetten opnemen. Opmerkelijk is ook dat boter, zeer rijk aan verzadigde vetten, geen bescherming kon bieden.
Het uitgevoerde onderzoek is een zogenaamde ‘observationele studie’, waarin onderzoekers enkel het gedrag van deelnemers waarnemen. Een observationele studie is geschikt om verbanden aan te tonen, maar niet om oorzaak-gevolg-relaties te bewijzen. Het is bijv. mogelijk dat mensen die veel bewegen, gezond eten en niet roken, ook meer melkproducten gebruiken. In hun zoektocht naar het verband tussen melkproducten en hart- en vaatziekten zullen onderzoekers proberen het effect van deze melkproducten af te zonderen van andere factoren. Dit is echter zeer moeilijk, omdat je niet alles (correct) kan meten. Eigenlijk wordt een gezond gedrag versus een ongezond gedrag gemeten, en niet alleen melkconsumptie.
Conclusie
Volle melkproducten zijn rijk aan verzadigde vetzuren, en op basis van deze studie kunnen we de consumptie niet aanraden. In een gezonde en evenwichtige voeding kies je beter voor afgeroomde melk en melkproducten, alsook voor plantaardige dranken verrijkt met calcium.