In het nieuws
Uit nieuw onderzoek blijkt dat er een link bestaat tussen het coronavirus en een vitamine D-tekort. Op plekken waar mensen structureel te weinig vitamine D binnenkrijgen, is de kans op een dodelijke afloop van het coronavirus groter. Dit besluiten onderzoekers die de sterftecijfers van meer dan twintig Europese landen analyseerden.
Factcheck
Deze studie kon geen oorzakelijk verband aantonen tussen vitamine D en de ersnst van gezondheidsproblemen na een corona-infectie. We weten al langer dat een laag vitamine D-gehalte eerder een gevolg is van chronische (infectie)ziekten dan de oorzaak ervan. De mensen in deze studie zijn doorgaans al voor de corona-infectie afgezwakt door gezondheidsproblemen. De studie toont evenmin aan aan dat vitamine D-supplementen een rol spelen in het al of niet optreden van gezondheidsklachten na een corona-infectie.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Onderzoekers gingen het verband na tussen lage vitamine D-waarden in het bloed en gezondheidsproblemen na een corona-infectie. Vitamine D speelt een belangrijke rol in het beschermen van ons lichaam tegen vreemde indringers. Daardoor vermoeden de onderzoekers dat het al of niet optreden van ernstige gezondheidsproblemen na een corona-infectie te wijten is aan een afgezwakt beschermingssysteem.
Om een antwoord te vinden op deze onderzoeksvraag, vergeleken de onderzoekers de ernst van de epidemie in verschillende landen met de bloedwaarden voor c-reactieve proteïne (CRP). Dat is een eiwit dat vrijkomt na een ontsteking en het lichaam helpt om deze ontsteking te bestrijden.
De onderzoekers besluiten dat ernstige gezondheidsproblemen gepaard gaan met hoge CRP-bloedwaarden en dat lage vitamine D-gehaltes in het bloed gepaard gaan met hoge CRP-waarden. Volgens de onderzoekers zouden we de gezondheidsgevolgen van een infectie met coronavirussen kunnen afremmen door vitamine D toe te dienen en zo de CRP-bloedwaarden te beïnvloeden.
In een tweede analyse vergeleken de onderzoekers het aantal sterfgevallen door het coronavirus in verschillende landen. Ze vonden een verband tussen landen met vitamine D-tekorten en het aantal sterfgevallen.
Bron
(1) Daneshkhah A, Agrawal V, Eshein E. The Possible Role of Vitamin D in Suppressing Cytokine Storm and Associated Mortality in COVID-19 Patients. MedRxiv https://doi.org/10.1101/2020.04.08.20058578
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
De studie verscheen in MedRxiv (in het Engels uitgesproken als Med-Archive). Dat is een website om wetenschappelijke artikels te laten verschijnen voor ze geprint worden, dus zonder peer review of kwaliteitscontrole. Het voordeel hiervan is dat de artikels zeer snel kunnen verschijnen en dat ze beschikbaar zijn voor de wetenschappelijke gemeenschap. Het grote nadeel is dat er geen kwaliteitscontrole uitgevoerd werd. De website MedRxiv meldt duidelijk dat de verschenen artikels niet geschikt zijn voor publicatie in de pers.
Het verband tussen vitamine D-waarden en gezondheidsproblemen is een mooi voorbeeld van hoe storende factoren een rol kunnen spelen in waarnemend onderzoek. Mensen met lage vitamine D-waarden hebben inderdaad meer gezondheidsproblemen na een corona-infectie.
Het probleem is dat bij deze mensen de lage vitamine D-waarden (en de hoge CRP-waarden) aantonen dat ze voor de infectie al in slechtere gezondheid verkeerden. Dat maakt ze vatbaarder voor zware verwikkelingen na een bijkomende infectie. Dit geldt voor mensen met diabetes, hart- en vaatziekten en obesitas. Deze groep mensen met gezondheidsproblemen loopt trouwens ook minder rond in de zon, waardoor de vitamine D-waarden in het bloed lager zijn.
Het verband is dus niet:
maar wel:
Sommige landen waar de inwoners lagere vitamine D-waarden hebben, zoals Italië en Spanje, kennen een hogere sterfte door het coronavirus dan andere landen, zoals Scandinavische landen. Dit verband kan natuurlijk meer een gevolg zijn van het feit dat zuiderse landen dichter bevolkt zijn dan de noordelijke landen. Dat speelt een rol bij dergelijke infecties.
Het zou voor de onderzoekers nuttig geweest zijn om de literatuurstudie van Mazidi en collega’s te lezen: het toedienen van vitamine D-supplementen kan de bloedwaarden van CRP niet beïnvloeden (2).
Conclusie
Deze studie kon geen oorzakelijk verband aantonen tussen vitamine D en de ersnst van gezondheidsproblemen na een corona-infectie. We weten al langer dat een laag vitamine D-gehalte eerder een gevolg is van chronische (infectie)ziekten dan de oorzaak ervan. De mensen in deze studie zijn doorgaans al voor de corona-infectie afgezwakt door gezondheidsproblemen. De studie toont evenmin aan aan dat vitamine D-supplementen een rol spelen in het al of niet optreden van gezondheidsklachten na een corona-infectie.
Referenties
(2) Mohsen Mazidi M, Rezaie P, Vatanparast H. Impact of vitamin D supplementation on C-reactive protein; a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. BMC Nutrition (2018) 4:1