Kinkhoestvaccinatie tijdens elke zwangerschap: nodig en veilig

Waar komt dit nieuws vandaan?

Kinkhoest (pertussis) is een zeer besmettelijke infectie die wordt veroorzaakt door een bacterie. Bij baby’s jonger dan 6 maanden is kinkhoest levensbedreigend. 

Vaccinatie tegen kinkhoest tijdens de zwangerschap zorgt ervoor dat de zwangere vrouw antistoffen aanmaakt tegen de ziekte. Die antistoffen bereiken de baby via de moederkoek en bieden op die manier bescherming. Zelf mogen hele kleine baby’s nog geen vaccin krijgen omdat hun afweersysteem onvoldoende rijp is. Hun eerste vaccin wordt pas gegeven op 8 weken.

Er gebeurt regelmatig een vaccinatiegraadstudie in opdracht van de Vlaamse Gemeenschap. De meest recente gegevens (2020) zijn gebaseerd op representatieve steekproeven van peuters, adolescenten, pas bevallen vrouwen en gezondheidswerkers (1). De vaccinatiegraad voor kinkhoest tijdens de zwangerschap steeg tot 85% (ten opzichte van 69,3% in 2016). Daarmee scoren we zeer goed in Vlaanderen, maar het kan beter. Ook de entourage (partner, grootouders,..) wordt het best gevaccineerd.

De Hoge Gezondheidsraad raadt sinds 2013 aan om vrouwen tussen de 24e en 32e zwangerschapsweek te vaccineren tegen kinkhoest (2).

In 2020 werden, net als de jaren daarvoor, kinderen jonger dan 1 jaar het vaakst getroffen door kinkhoest: 11,9 per 100.000. In Brussel veel meer dan in Vlaanderen en Wallonië (3).

Bron

(1) https://www.zorg-en-gezondheid.be/vaccinatiegraadstudie

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

De vaccins die worden toegediend tijdens de zwangerschap bevatten nooit levende virussen of bacteriën. Het zijn steeds geïnactiveerde vaccins; dat wil zeggen dat ze zijn gemaakt op basis van dode virussen of bacteriën. Onderzoek bevestigt dat ze veilig en onschadelijk zijn voor de zwangere vrouw en haar ongeboren kind (4).

Bij vaccinatie tegen kinkhoest vóór de zwangerschap gaan minder antistoffen naar de baby. Daarom gebeurt laat in de zwangerschap een herhaalvaccinatie; zo krijgt de ongeboren baby via de navelstreng de nodige antistoffen (5).

Kinkhoestvaccinatie in de zwangerschap beschermt baby’s tegen zowel de ziekte als overlijden door de ziekte. Dat blijkt uit een overzichtsstudie die 11 studies samenvat (6).

De kinkhoeststerfte bij baby’s is gelukkig erg zeldzaam en sterk gedaald sinds de invoering van de vaccinatie tijdens de zwangerschap. In Engeland stierven 18 baby’s door kinkhoest tussen 2012 en 2018, van wie 16 moeders niet waren gevaccineerd (7).

Conclusie

Kinkhoest is een ernstige infectie die dankzij de goede vaccinatiegraad in onze contreien nog weinig voorkomt. Pasgeborene baby’s zijn een kwetsbare groep: lopen ze kinkhoest op, dan is die vaak ernstig en levensbedreigend. Daarom krijgen vrouwen tijdens elke zwangerschap een kinkhoestvaccin. Dat vaccin is volkomen veilig voor moeder en kind. Daarover bestaat voldoende onderzoek. De baby krijgt zo via het navelstrengbloed de nodige antistoffen tegen kinkhoest en is dus beschermd in zijn eerste levensmaanden.

Referenties

• (2) Hoge Gezondheidsraad: immunisatie tijdens de zwangerschap
• (3) https://www.sciensano.be/nl/gezondheidsonderwerpen/kinkhoest
• (4) Munoz FM et al. Safety and immunogenicity of tetanus diphtheria and acellular pertussis (Tdap) immunization during pregnancy in mothers and infants: a randomized clinical trial. JAMA 2014;311:1760-1769.
• (5) Agentschap Zorg en Gezondheid: zwangerschap en vaccinaties
• (6) Switzer C, D’Heilly C, Macina D. Immunological and clinical cenefits of maternal immunization against pertussis: a systematic review. Infect Dis Ther 2019;8:499-541.
• (7) Gov.uk: pertussis laboratory confirmed cases reported in England 2018