Kan diabetes type 2 alzheimerdementie veroorzaken?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Eind september werd op diverse socialemediakanalen een filmpje gelanceerd waarin beweerd wordt dat de ziekte van Alzheimer veroorzaakt wordt door diabetes type 2, en dat deze vorm van dementie kan voorkomen worden. Alzheimerdementie zouden we daarom beter diabetes type 3 noemen, zo klinkt het in de post die meer dan 8.000 keer gedeeld werd (1).

Volgens het filmpje worden hersencellen aangetast door de verstoorde suikerhuishouding bij diabetes. Er wordt ook gewezen op een groter risico op dementie bij personen met diabetes type 2, aangetoond in onderzoek (2).

We delen dit filmpje niet, omdat we de foute boodschap niet verder willen verspreiden.

Bron

(1) Verhalen op Facebook en TikTok

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Het is al vaker aangetoond dat mensen met diabetes type 2 een groter risico lopen om later in hun leven de ziekte van Alzheimer te ontwikkelen (2). Onderzoek naar een verklaring voor dit verband bracht een aantal zaken aan het licht:

• Bij het ontleden van hersenen van overleden alzheimerpatiënten die ook diabetes hadden, stelden onderzoekers vast dat een slecht geregelde diabetes had geleid tot meer amyloïdplaques in de hersenen (3). Amyloïd is abnormaal gevormd eiwit dat neerslaat in de hersenen van alzheimerpatiënten.
• Hersenen van alzheimerpatiënten bevatten amyloïd, terwijl in de alvleesklier van personen met diabetes type 2 een gelijkaardig proteïne, genaamd amyline, neerslaat.
• Insuline toedienen verbetert de hersenfuncties van gemanipuleerde proefmuizen met alzheimerdementie.
• Insuline toedienen als neusspray leek een gunstige invloed te hebben op het geheugen van kleine groepen gezonde volwassenen en volwassen met dementie (4,5). Maar bij placebogecontroleerd onderzoek, waarbij een aantal alzheimerpatiënten insuline kregen en een aantal niet (controlegroep), kon dit effect niet bevestigd worden (6).

Er bestaan raakpunten tussen diabetes type 2 en de ziekte van Alzheimer, waar wetenschappers het fijne nog niet van weten. Het blijft in ieder geval voorbarig om te spreken van diabetes type 3. Er is een behandeling voor dementie aan de gang met een potentieel geneesmiddel dat ingrijpt op de suikerhuishouding in de hersenen (7).

Wat we zeker weten, is dat een gezonde levensstijl (gezonde voeding, voldoende beweging, overgewicht vermijden) zowel het risico op diabetes type 2 als op de ziekte van Alzheimer vermindert.

Conclusie

Diabetes type 2 verhoogt het risico op de ziekte van Alzheimer op latere leeftijd. Maar daarmee is lang niet aangetoond dat diabetes dementie kan veroorzaken. Wel zijn er een aantal overeenkomsten tussen beide aandoeningen, die verder ontrafeld moeten worden. Het belangrijkste is dat je de kans op zowel diabetes type 2 als op alzheimerdementie kan verminderen met dezelfde maatregelen, namelijk een gezonde levensstijl en een gezond lichaamsgewicht nastreven.

Referenties

• (2) Barbiellini Amidei et al. (2021) Association Between Age at Diabetes Onset and Subsequent Risk of Dementia. JAMA.
• (3) The Hisayama Study. Insulin resistance is associated with the pathology of Alzheimer disease. Neurology Aug 2010, 75 (9) 764-770.
• (4) Benedict et al. (2004) Intranasal insulin improves memory in humans. Psychoneuroendocrinology.
• (5) Reger et al. (2006) Effects of intranasal insulin on cognition in memory-impaired older adults: Modulation by APOE genotype. Neurobiology of Aging.
• (6) Craft et al. (2020) Safety, Efficacy, and Feasibility of Intranasal Insulin for the Treatment of Mild Cognitive Impairment and Alzheimer Disease Dementia: A Randomized Clinical Trial. JAMA Neurology.
• (7) The PIONEER Study: A multi-center, randomized, double-blind, placebo-controlled phase 2 trial of the effects of T3D-959 on safety, cognition, function and plasma biomarkers in mild to moderate Alzheimer’s disease subjects: Rationale and study design