Is je rug gemiddeld ouder dan de leeftijd op je paspoort?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Bijna 8 op de 10 Belgen ouder dan 18 jaar hebben op regelmatige basis last van hun rug. 15% zelfs dagelijks, zo zou blijken uit een onderzoek gebaseerd op de ingevulde gegevens in de recent ontwikkelde calculator www.rugleeftijd.be.

Alarmerend is dat rugklachten steeds vaker op jongere leeftijd opduiken. De oorzaak van het grote verschil tussen biologische leeftijd en rugleeftijd is altijd een combinatie van verschillende factoren, stelt het persbericht. De belangrijkste zijn volgens de studie:

• een hoge BMI (overgewicht);
• een verkeerde slaaphouding;
• een stressniveau dat de pan uit swingt;
• het feit dat we minder bewegen.

Binnen de hogeschool Howest werkten de opleidingen Communicatiemanagement en Ergotherapie nauw samen rond de studie en de calculator. De opleiding Communicatiemanagement voerde het onderzoek uit, de opleiding Ergotherapie werkte de parameters van de calculator uit. Aan de hand van 29 vragen zoals ‘Hoe slaap je?’ en ‘Hoeveel uren zit je op een dag?’ berekent de tool hoe oud je rug nu exact is. Het doel van deze actie met calculator is Belgen bewust maken van hun rug en tips aanreiken om hun rugwelzijn te verbeteren.

Bron

(1) www.rugleeftijd.be

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

We hebben zelf de proef op de som genomen en de calculator getest. Die blijkt verbazend scherp afgesteld, want ook zonder overgewicht, met ruim voldoende lichaamsbeweging en geen overdreven stress is mijn rug alvast 5 jaar ouder dan mijn kalenderleeftijd. Voor de meeste collega’s, veelal gezonde sportievelingen, komen er 5 tot 20 jaren extra bij wat de leeftijd van hun rug betreft. Uiteraard kunnen we uit onze kleine steekproef geen conclusies trekken, maar we wensen toch een aantal kanttekeningen bij deze test te plaatsen:

• We kunnen niet achterhalen op welke wetenschappelijke bevindingen de calculator gebaseerd is.
• We weten niet welk gewicht aan de diverse antwoorden wordt toegekend om de berekeningen te maken.

Verder hebben we bedenkingen bij het concept ‘rugleeftijd’. Een rug kan natuurlijk niet ouder zijn dan de persoon zelf. Dit begrip kan enkel gezien worden als een middel om mensen te sensibiliseren om meer aandacht te hebben voor hun rug, bijvoorbeeld door:

• overgewicht te vermijden;
• een goede houding aan te nemen;
• voldoende te bewegen.

In dezelfde lijn spreekt men soms ook van bijvoorbeeld hartleeftijd en breinleeftijd. Daar een getal op kleven, is eigenlijk nonsens.

Het is bekend dat rugklachten enorm veel voorkomen. Iedereen, jong en oud, heeft weleens last van zijn rug.

• Dat rugklachten steeds vaker voorkomen, ook op jongere leeftijd, is uitgebreid aangetoond in wetenschappelijk onderzoek (2).
  • Deze toename wordt vooral verklaard door de toename van overgewicht en het tekort aan lichaamsbeweging.
  • Er is ook een verband met een lage socio-economische status.
• Voor meer dan 80% van alle rugpijnklachten wordt geen duidelijke oorzaak gevonden: dit noemen we aspecifieke chronische rugpijn.
  • Deze rugpijn is veelal complex en heeft met stress, emotionele problemen, een slechte houding, te veel stilzitten en overgewicht te maken.
  • Dergelijke rugpijn los je meestal niet op met pijnstillers, en ook niet met een ergonomische zetel of een sta-bureau, laat staan met een dure, gepersonaliseerde matras.
  • Een goede matras is belangrijk, en je slaapt beter op je zij of rug dan op je buik, maar grote uitgaven staan niet garant voor minder rugklachten.

Wat kan je doen bij lagerugpijn? Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) ontwikkelde een handig filmpje op basis van de uitgebreide handleiding over de aanpak van lagerugpijn (4):

Conclusie

Rugleeftijd is een begrip met weinig betekenis. In de wetenschappelijke literatuur bestaat dit concept zelfs niet. Je rugleeftijd berekenen heeft weinig zin, want je rug is net zo oud als je zelf bent. Wie deze test doet, neemt het resultaat dus beter met een korrel zout. Iedereen heeft al eens rugpijn. Wie er regelmatig mee kampt, kan daar iets aan doen door te letten op lichaamshouding, gewicht, voldoende lichaamsbeweging en stressbeheersing.

Referenties

• (2) https://www.thelancet.com/series/low-back-pain
• (3) Rachelle Buchbinder, Maurits van Tulder, Birgitta Öberg et al. Low back pain: a call for action. Low Back Pain Series Working Group Lancet 2018; 391: 2384–2388
• (4) https://kce.fgov.be/nl/een-handleiding-voor-de-aanpak-van-rugpijn