Het is helemaal niet zeker of koffie beschermt tegen leververvetting

Waar komt dit nieuws vandaan?

Niet-alcoholische leververvetting (of vetlever) is de meest voorkomende leveraantasting in de westerse wereld. De ophoping van vet in de levercellen kan op termijn leiden tot leverontsteking en leverkanker. Bekende risicofactoren zijn weinig lichaamsbeweging en obesitas. De behandeling is dan ook vrij eenvoudig: vermageren en bewegen.

Een Chinese onderzoeksgroep ging na of koffiedrinken de lever kan beschermen tegen niet-alcoholische leververvetting (1). Het team voerde daarvoor een literatuurstudie uit:

• In totaal vonden ze 7 studies met:
  • 4.825 deelnemers met leververvetting;
  • 49.616 deelnemers zonder leververvetting.

• Deze studies waren waarnemend van aard, waarbij:
  • de deelnemers hun koffieconsumptie opgaven bij de start van de studie;
  • de onderzoekers nadien de toestand van de lever nagingen via bloedanalyse.

Het Chinese onderzoeksteam stelde per kop koffie een daling van 6% vast van het risico op leververvetting. De wetenschappers besluiten dat 3 tassen koffie of meer per dag een bescherming tegen leververvetting zouden kunnen bieden. Maar ze plaatsen zelf een vraagteken bij hun resultaat.

Bron

(1) Chen YP, Lu FB, Hu YB, et al. A systematic review and a dose-response meta-analysis of coffee dose and nonalcoholic fatty liver disease. Clin Nutr. 2019 Dec;38(6):2552-2557.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Deze literatuurstudie kent veel beperkingen. Daardoor is het niet eenvoudig om een besluit te trekken.

• Er zijn geen gegevens over het type koffie bekend.
  • Ging het om koffie met of zonder cafeïne?

• De deelnemers gaven zelf aan hoeveel koffie ze dronken.
  • In welke mate dat klopt met de werkelijkheid, is niet geweten.
  • Dronken ze trouwens koffie op één moment of verdeeld over de dag?

• Er zijn geen gegevens over de alcoholconsumptie van de deelnemers.
  • Dat kan ook een rol spelen in het ontstaan van leververvetting.

• Een groot probleem is dat de onderzoekers verschillende studiedesigns samenvoegden:
  • Er waren dwarsdoorsnedestudies, patiënt-controlestudies en longitudinale cohortstudies.
  • Alle studies werden gewoon bij elkaar opgeteld, alsof het om onderzoeken met hetzelfde opzet ging. Maar elk studiedesign heeft sterke en zwakke punten.

• Zeven studies werden gebruikt om de daling van 6% van het risico op leververvetting met een kop koffie te bepalen.
  • Vier van de zeven studies konden geen effect aantonen.
  • Een studie uit 2017 had zeer veel deelnemers, en telde voor 65% mee. Die studie stelde een daling van 7% vast van het risico op leververvetting, en weegt duidelijk fel door in het eindresultaat.

• Meestal werd er in de opgenomen studies geen rekening gehouden met risicofactoren voor leververvetting, zoals inactiviteit en obesitas.
  • Hier botsen we weer op de grenzen van waarnemend onderzoek: wat als mensen met obesitas en met een hoger risico op leververvetting minder koffie dronken, en anderen meer?
  • Dan is het uitblijven van een leververvetting ogenschijnlijk aan koffie te danken, terwijl obesitas bepalend is.

Conclusie

Een literatuurstudie kon niet duidelijk aantonen dat koffiedrinken beschermt tegen een niet-alcoholische leververvetting. De opgenomen studies hielden meestal geen rekening met risicofactoren op een vetlever, zoals obesitas en inactiviteit. De beste behandeling voor leververvetting blijft bewegen en vermageren. Een eenvoudig advies dat moeilijk in de praktijk om te zetten is. Daarom trekken makkelijkere remedies, zoals koffiedrinken, de aandacht.