Factcheck: Chemotherapie niet altijd nodig bij agressieve borstkanker dankzij eigen afweer

Waar komt dit nieuws vandaan?

In België krijgen jaarlijks bijna 11.000 vrouwen de diagnose borstkanker. De meeste van deze borstkankers zijn hormoongevoelig, maar een minderheid, zo’n 15%, is dat niet. Dat zijn de zogenaamde triple-negatieve borstkankers.

• Die borstkankers groeien vaak sneller en zaaien ook sneller uit dan de hormoongevoelige borstkankers.
• Om die reden worden ze agressiever genoemd.
• De behandeling van triple-negatieve borstkanker bestaat gewoonlijk uit opereren, bestralen, chemotherapie en immuuntherapie.
  • Van alle behandelingen is chemotherapie vaak de vervelendste, omwille van nevenwerkingen zoals haarverlies, misselijkheid en braken.

Volgens onderzoek van Roberto Salgado, een arts-onderzoeker die werkt in het Ziekenhuis Aan de Stroom in Antwerpen, kan 27% van de personen met triple-negatieve borstkanker zonder chemotherapie. Dat komt doordat ze zelf voldoende sterke afweercellen hebben die de kankercellen aanvallen en herval voorkomen.

• Hij deed die uitspraak in de Gazet van Antwerpen op 19 april: ‘27 procent van de patiënten heeft ook zonder chemotherapie een zeer grote overlevingskans en slechts een kleine kans op herval. Ons onderzoek toont aan dat meer dan 96% van hen 5 jaar na hun operatie niet hervallen was (1).'
• Salgado maakt deel uit van een internationale onderzoeksgroep die dit uitzocht bij 1.966 vrouwen met triple-negatieve borstkanker. Van al die vrouwen vergeleken de onderzoekers het microscopisch onderzoek van het borstkankerweefsel. In het kankerweefsel waarin veel van een bepaald type afweercellen aanwezig waren, bood chemotherapie inderdaad geen meerwaarde.

Bron

(1) Van Wynsberghe E. 1 op 4 vrouwen met agressieve borstkanker heeft geen chemotherapie nodig: ‘Hun immuunsysteem kan de kanker bestrijden’. Gazet van Antwerpen. 19 april 2024.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Bij triple-negatieve borstkanker die in een vroeg stadium ontdekt wordt, wordt chemotherapie wel overwogen, maar zeker niet altijd gegeven als de artsen het niet nodig achten.

De onderzoeksgroep, waarvan Roberto Salgado deel uitmaakt, verzamelde medische gegevens van 1.966 vrouwen. Zij

• waren gemiddeld 56 jaar;
• leden aan een vroeg ontdekte triple-negatieve borstkanker (stadium 1 en geen aangetaste lymfeklieren);
• hadden geen chemotherapie gekregen, maar enkel een operatie en bestralingen (2).

Van al die vrouwen beschikten de onderzoekers ook over nauwkeurige gegevens van het weggenomen borstkankerweefsel. Dat weefsel gaat na wegname altijd naar het labo, waar onderzoekers het onder de microscoop bekijken.

• Bij dat microscopisch onderzoek valt op dat in borstkankerweefsel soms veel afweercellen zitten en soms niet.
• Voor de vrouwen met veel afweercellen in het borstkankerweefsel, was het risico op herval na 5 jaar opvolging duidelijk veel lager in vergelijking met vrouwen met minder afweercellen in het weggesneden weefsel: meer dan 90% versus 72%.

Daaruit besluiten de onderzoekers dat bij vrouwen met een vroeg stadium triple-negatieve borstkanker, waarbij men veel afweercellen aantreft in het weggenomen borstkankerweefsel, chemotherapie niet nodig is, omdat de overleving zeer hoog is zonder die behandeling. In dit onderzoek ging het om ongeveer 1 op 4 vrouwen.

Conclusie

Het nieuws verdient enige nuance: het gaat enkel om vrouwen waarbij de weinig voorkomende triple-negatieve borstkanker in een vroeg stadium ontdekt werd, waarbij de lymfeklieren in de oksel niet zijn aangetast en er geen uitzaaiingen zijn. Voor die specifieke groep geven artsen nu al niet systematisch chemotherapie. Nieuw in dit onderzoek is dat wetenschappers op basis van microscopisch onderzoek van de hoeveelheid afweercellen in het weggenomen kankerweefsel de overlevingskansen beter kunnen voorspellen. Voor 1 op 4 vrouwen uit deze groep zijn er zoveel afweercellen in de weggehaalde tumor, dat hun overlevingskansen zonder chemo zeer goed zijn.

Referenties

(2) Leon-Ferre RA, Jonas SF, Salgado R, et al. Tumor-Infiltrating Lymphocytes in Triple-Negative Breast Cancer. JAMA. 2024;331(13):1135–1144. doi:10.1001/jama.2024.3056