Doet koffie je cholesterolgehalte stijgen?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Jordaanse onderzoekers gingen na of het cholesterolgehalte steeg bij proefpersonen na het drinken van koffie (1). Een verhoogd cholesterolgehalte vergroot ook je risico op hart- en vaatziekten.

Om een antwoord te vinden op hun onderzoeksvraag, deelden ze 117 mannelijke deelnemers tussen 18 en 26 jaar oud op in twee groepen. Ze vergeleken het cholesterolgehalte van een groep zware koffiedrinkers (drie of meer koppen per dag) met een groep matige drinkers (2 of minder koppen per dag). In de groep zware koffiedrinkers was het totaal cholesterolgehalte gemiddeld 196 mg/dl. Bij de matige koffiedrinkers was dit 177 mg/dl. Normale totaal cholesterolwaarden zijn lager dan 190 mg/dl.

Opmerkelijk voor beide groepen is dat rokers een lager cholesterolgehalte hadden, of ze nu koffie dronken of niet.

De auteurs besluiten dat koffie drinken het cholesterolgehalte meer doet stijgen dan roken.

Bron

(1) Abu-Taha M, Dagash R, Mohammad BA, et al. Combined Effect Of Coffee Consumption And Cigarette Smoking On Serum Levels Of Vitamin B12, Folic Acid, And Lipid Profile In Young Male: A Cross-Sectional Study. Int J Gen Med. 2019 Nov 22;12:421-432.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Koffie is, naast thee, een van de meest bestudeerde dranken. De invloed van koffie op het cholesterolgehalte was het onderwerp van veel discussies in de jaren negentig van de vorige eeuw. Sommige studies lieten een verhoging zien van het cholesterolgehalte, andere dan weer niet.

Koffiebonen bevatten twee vetachtige stoffen, namelijk cafestol en kahweol. Beide stoffen kunnen het cholesterolgehalte doen stijgen. De hoeveelheid cafestol en kahweol aanwezig in een kop koffie hangt af van de bereidingswijze: hoe meer je de koffie filtert, hoe minder cholesterolverhogende stoffen er in het kopje zullen zitten.

• Gekookte koffie bevat gemiddeld 3 mg cafestol en 4 mg kahweol per kop van 150 ml. Turkse koffie en cafetière koffie hebben vergelijkbare concentraties.
• Ook bij mokka- en espressokoffie zijn de concentraties vergelijkbaar met die van gekookte koffie. Van die bereidingen drink je meestal kleinere hoeveelheden, daarom is het cholesterolverhogend effect minimaal.
• Filterkoffie, gepercoleerde koffie en oploskoffie bevatten vrijwel geen vetachtige stoffen en zijn dus zeer weinig cholesterol verhogend.
• Bij gebruik van koffiepads filter je de koffie door het omhullend laagje papier.
• Koffiecapsules worden daarentegen niet gefilterd. Daardoor bevat deze koffie ietsje meer cholesterolverhogende stoffen. Je drinkt best niet meer dan drie tot vier capsulekoffies per dag.

De nieuwe Jordaanse studie onderzocht enkel de effecten van kookkoffie. Het is dan ook logisch dat het cholesterolgehalte ietsje stijgt (2).

Rokers hadden in deze Jordaanse studie lagere cholesterolwaarden. Dat is waarschijnlijk het gevolg van verschillen in eetgewoonten tussen beide groepen. Mogelijk snoepen de rokers minder.

Conclusie

Er zitten cholesterolverhogende stoffen in koffie. Afhankelijk van hoe je je kopje zet, zitten er meer of minder van deze stoffen in. In gefilterde koffie en pads blijven ze achter in de filter. Bij kookkoffie, bijvoorbeeld uit een cafetière en in mindere mate bij capsules, gebeurt dit niet. De stijging van het cholesterolgehalte is zeer beperkt en zal pas een rol spelen wanneer je er grote hoeveelheden van drinkt.

Referenties

(2) Heckers H, Gobel U, Kleppel U. End of the coffee mystery: diterpene alcohols raise serum low-density lipoprotein cholesterol and triglyceride levels. J Int Med 1994; 235: 192-193.