Dieet verandert de hersenactiviteit bij ADHD

Waar komt dit nieuws vandaan?

Met de BRAIN-studie willen Nederlandse wetenschappers meer inzicht krijgen in het verband tussen voeding en ADHD en de achterliggende mechanismen (1).

Studie-opzet

• Er namen 100 jongens tussen 8 en 10 jaar met ADHD deel.
• Na een inloopperiode van 2 weken moesten ze gedurende 5 weken het fewfoods-dieet (FFD) volgen.
  • Bij dit dieet mag je maar een zeer beperkt aantal voedingsmiddelen eten.
  • Tijdens de strengste fase van het dieet mag je enkel volgende voedingsmiddelen eten: rijst, kalkoen, bepaalde groenten, peren, olijfolie, thee, verrijkte rijstdrank en water.
• Voor de inloopperiode (tijdstip 0), bij de start van het dieet (tijdstip 1) en na afloop (tijdstip 2) moesten de ouders een ADHD-vragenlijst invullen.
  • Daarmee konden de onderzoekers de ernst van de symptomen in kaart brengen.
  • Op tijdstip 1 en 2 werd er ook een hersenscan gemaakt.

Studieresultaten

• De gemiddelde score op de ADHD-vragenlijst was gelijkaardig op tijdstip 0 en 1 (46,7 en 46,2).
• Na het dieet was de gemiddelde score duidelijk lager (22,8).
  • Bij 63% van de jongens was er een afname van minstens 40% (gemiddeld 73,4%).
  • Bij hen had het dieet dus effect.
• Op de hersenscan was ook een toename zichtbaar van de activiteit in een hersengebied dat vooral actief is in periodes van rust.
  • Hoe sterker de ADHD-symptomen waren afgenomen, hoe meer de activiteit in die hersenzone steeg. Dat wijst op rustiger gedrag.
  • Ook na het gebruik van Rilatine®, het meest gebruikte ADHD-medicijn, was een toename van de activiteit in dit hersengebied te zien.

De wetenschappers besluiten dat de hersenscan de subjectieve vaststelling van de ouders (dat het dieet de ADHD-symptomen doet verminderen) ondersteunt.

Bron

(1) Hontelez, S., Stobernack, T., Pelsser, L. M., van Baarlen, P., Frankena, K., Groefsema, M. M., ... & Aarts, E. (2021). Correlation between brain function and ADHD symptom changes in children with ADHD following a few-foods diet: an open-label intervention trial. Scientific reports, 11(1), 1-12.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

• Uit een goed uitgevoerd overzichtsonderzoek (systematic review en meta-analyse) van 2017 is al gebleken dat het fewfoods-dieet (FFD) een positief effect heeft bij sommige kinderen met ADHD (2).
• Ander onderzoek heeft aangetoond dat het ook werkt in de dagelijkse praktijk (3).
• Dit onderzoek, de BRAIN-studie, bevestigt dat positieve effect (1).

Maar de sterkte van deze studie is vooral dat de onderzoekers hebben kunnen aantonen dat, wanneer de ADHD-symptomen afnemen met het dieet, er wel degelijk iets verandert in de hersenen. Dat versterkt de wetenschappelijke onderbouw van het dieet.

Het FFD op eigen houtje volgen is echter geen goed idee. Het is zwaar en eentonig, en de kans op tekorten is groot wanneer je het langdurig en verkeerd toepast. Bovendien mag je het niet langer dan 5 weken volgen.

• Als de symptomen na deze periode niet verbeteren, heeft voeding geen effect.
• Als er wel een duidelijke verbetering is, kan je starten met de tweede fase.
  • Daarin wordt nagegaan welke specifieke voedingsmiddelen je niet verdraagt.
  • Dat is vaak een lang en moeilijk proces, dat altijd onder begeleiding moet gebeuren (4).

Dankzij de resultaten van deze studie wordt het op termijn misschien gemakkelijker om na te gaan of er sprake is van voedingsgerelateerde ADHD. Dan moet je het dieet niet meer volgen om na te gaan welke voedingsmiddelen je niet verdraagt. Je kan dan onmiddellijk een dieet op maat volgen.

Conclusie

Bij kinderen bij wie ADHD-symptomen sterk afnamen na het fewfoods-dieet (FFD), stellen Nederlandse onderzoekers veranderingen in de hersenen vast die wijzen op meer rust. Ook bij gebruik van Rilatine® zijn gelijkaardige wijzigingen zichtbaar. Deze studie toont hiermee voor het eerst een verband aan tussen het effect van een dieet op ADHD-symptomen en veranderde hersenactiviteit. Zonder begeleiding experimenteren met dit dieet is geen goed idee.

Referenties

• (2) Pelsser, L. M., Frankena, K., Toorman, J., & Rodrigues Pereira, R. (2017). Diet and ADHD, reviewing the evidence: a systematic review of meta-analyses of double-blind placebo-controlled trials evaluating the efficacy of diet interventions on the behavior of children with ADHD. PloS one, 12(1), e0169277.
• (3) Pelsser, L., Frankena, K., Toorman, J., & Rodrigues Pereira, R. (2020). Retrospective outcome monitoring of ADHD and nutrition (ROMAN): the effectiveness of the few-foods diet in general practice. Frontiers in psychiatry, 11, 96.
• (4) https://www.adhd-traject.be/nl/pagina/voedingssupplementen-en-dieten