In het nieuws
Een Nederlandse organisatie gespecialiseerd in ‘sjamanisme’ schrijft op haar website dat chemotherapie geen borstkanker geneest, maar veroorzaakt. Dat zou blijken uit nieuw onderzoek. Het bericht wordt volop gedeeld op sociale media en zorgt voor veel ongerustheid. Is de angst terecht?
Factcheck
Een laboratoriumonderzoek toont aan dat paclitaxel, een chemotherapeuticum dat sommige borstkankerpatiënten krijgen, de bloedvaatjes in de omgeving van de tumor wat openzet. In theorie kunnen kankercellen langs deze gaatjes in de bloedbaan terechtkomen en zich verspreiden in het lichaam. Maar dat laatste is niet aangetoond bij mensen. Dat deze chemotherapie borstkankercellen doodt en de overleving significant verbetert, is wel voldoende bewezen. Het tumordodend effect van dit medicijn is hoe dan ook groter dan het mogelijk effect op versneld uitzaaien.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Het Nederlandse holistische gezondheidsplatform ‘Leef Bewust’ verspreidt desinformatie over gezondheid. De beheerders van de website hebben geen medische achtergrond en noemen zich ‘holistische gezondheidsdeskundigen’ en ‘visionairs’. Dat neemt niet weg dat ze hun bewering over chemotherapie niet uit de lucht plukken. Alleen blijkt het onderzoek waarnaar ze verwijzen niet zo nieuw: het werd in 2017 gepubliceerd (1).
In dit Amerikaans onderzoek hebben wetenschappers het gedrag van borstkankercellen na toevoeging van het chemotherapeuticum paclitaxel (merknaam Taxol®) onderzocht in een laboratorium. Paclitaxel doodt borstkankercellen. Maar datzelfde medicijn leidt ook tot veranderingen in de microscopische omgeving van de kankercellen. Die kunnen de uitzaaiing van kankercellen in theorie bevorderen. Hoe zit dat juist?
- Paclitaxel heeft een effect op bepaalde processen in de tumor die microscopische bloedvaatjes in de onmiddellijke omgeving meer doorlaatbaar maken.
- In deze bloedvaatjes verschijnen microscopische openingen waarlangs tumorcellen kunnen binnenglippen.
- Vervolgens kunnen die tumorcellen zich via het bloed naar andere plaatsen in het lichaam verspreiden. Dat noemen we uitzaaien.
De onderzoekers vragen zich daarom af of paclitaxel ook bij borstkankerpatiënten uitzaaiing van de tumor zou kunnen bevorderen.
Bron
(1) Karagiannis et al., Neoadjuvant chemotherapy induces breast cancer metastasis through a TMEM-mediated mechanism Sci. Transl. Med. 9, eaan0026 (2017)
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Een tumor is geen homogene bol met dezelfde kankercellen, maar een heel systeem waarin verschillende celtypes samenwerken om te zorgen voor groei en verspreiding. Het is belangrijk om weten hoe medicijnen op zo’n systeem ingrijpen.
- De Amerikaanse studie is een goed uitgevoerd laboratoriumonderzoek. Maar wat plaatsvindt in een laboratoriumschaaltje, gebeurt daarom niet bij een persoon.
- Toch kan het belangrijk zijn om dit verder te onderzoeken.
- Wanneer dit ongewenst effect kan tenietgedaan worden, wordt het medicijn paclitaxel alleen maar beter.
- In onderzoek is aangetoond dat een behandeling met paclitaxel bij borstkankerpatiënten de overlevingskansen duidelijk verbetert, zelfs bij uitgezaaide triple-negatieve borstkanker (2).
- Dat betekent dat het tumordodend effect van dit medicijn hoe dan ook groter is dan het mogelijk effect op versneld uitzaaien.
- Personen met borstkanker die geen chemo willen omdat ze vrezen dat de tumor daardoor gaat uitzaaien, overleven minder lang dan personen die de chemo wel krijgen.
Conclusie
Een laboratoriumonderzoek toont aan dat paclitaxel, een chemotherapeuticum dat sommige borstkankerpatiënten krijgen, de bloedvaatjes in de omgeving van de tumor wat openzet. In theorie kunnen kankercellen langs deze gaatjes in de bloedbaan terechtkomen en zich verspreiden in het lichaam. Maar dat laatste is niet aangetoond bij mensen. Dat deze chemotherapie borstkankercellen doodt en de overleving significant verbetert, is wel voldoende bewezen. Het tumordodend effect van dit medicijn is hoe dan ook groter dan het mogelijk effect op versneld uitzaaien.
Referenties
(2) Brufsky A. nab-Paclitaxel for the treatment of breast cancer: an update across treatment settings. Exp Hematol Oncol. 2017 Mar 22;6:7. doi: 10.1186/s40164-017-0066-5. PMID: 28344858; PMCID: PMC5361712.