Algemene voedingsadviezen hoeven niet in de prullenmand

Waar komt dit nieuws vandaan?

Tim Spector is een Britse epidemioloog, gespecialiseerd in genetica. Hij is vooral bekend van zijn tweelingenonderzoek. Daarnaast houdt hij zich bezig met de invloed van onze darmflora op de gezondheid. Hij heeft ook een aantal boeken over voeding op de markt gebracht.

In zijn laatste boek, dat recent vertaald werd in het Nederlands, heeft hij het over zogenaamde voedingsmythes (1). Per hoofdstuk ontkracht hij een mythe, zoals over light dranken, veganisme, vis, vlees, vitaminesupplementen, biologische voeding of de effecten van voeding op het milieu. Volgens hem zijn veel van de voedingsadviezen die vandaag gegeven worden verouderd, onvoldoende bewezen en niet afgestemd op het individu. Hij wijt dat aan de inmenging van de voedingsindustrie, slechte voedingswetenschap en verkeerde interpretatie van onderzoeksresultaten door wetenschappers en de overheid.

Bron

(1) Spector, T. (2021) Ingelepeld. Waarom maar weinig klopt van wat ons over voeding is verteld. (1^ste ed.). Nieuwezijds. ISBN: 9789057125430.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Voedingswetenschap is een dynamische, jonge wetenschap. Kennis en inzichten evolueren. Daarom maken zowel de Hoge Gezondheidsraad als het Vlaams Instituut Gezond Leven regelmatig een wetenschappelijke stand van zaken. Op basis daarvan worden voedingsadviezen weloverwogen bijgestuurd en aangepast. De Voedingsdriehoek van vandaag is met andere woorden niet die van gisteren.

Consensus in de voedingswetenschap

Deze aanpassingen zijn niet altijd eenvoudig, omdat voedingsonderzoek per definitie complex is. De resultaten van verschillende onderzoeken zijn zelden eenduidig, en harde bewijzen ontbreken meestal. Dat heeft niet per se te maken met slechte kwaliteit van voedingswetenschap, maar met de complexiteit ervan. Pas wanneer de resultaten van verschillende types onderzoek in dezelfde richting wijzen, kan dat leiden tot concrete voedingsadviezen. Die worden alleen gegeven wanneer er sprake is van een consensus. Dat is het geval wanneer de meerderheid van de voedingswetenschappers het met elkaar eens is over de interpretatie van al het beschikbare onderzoek.

Gepersonaliseerde voeding

Voedingsadviezen zijn gericht op de algemene bevolking, en houden inderdaad weinig rekening met individuele verschillen of noden. Zo weten we dat sommige mensen last krijgen van hun cholesterol als ze te veel verzadigde vetten eten, terwijl anderen daar geen problemen door ondervinden. Dat wil niet zeggen dat algemene voedingsadviezen niet zinvol zijn. Zo is er voldoende wetenschappelijke onderbouwing om aan iedereen een meer plantaardig voedingspatroon aan te raden. Iets wat Tim Spector trouwens ook aanbeveelt.

Volgens Spector zouden we echter veel meer moeten inzetten op gepersonaliseerde voeding. Dit is een nieuwere tak in de voedingswetenschap, waarbij men op basis van allerlei analyses (o.a. stoelgang, bloed, genen) gepersonaliseerd advies wil geven. Dat is interessant, maar het wetenschappelijk onderzoek erover staat nog in de kinderschoenen. Daarom is een wetenschappelijk verantwoorde vertaling naar de praktijk nog niet mogelijk. Toch heeft dat Tim Spector niet tegengehouden om mede-oprichter te zijn van ZOE®, een bedrijf gespecialiseerd in gepersonaliseerde voeding.

Conclusie

Voedingswetenschap is een jonge wetenschap die zeer complex is en constant evolueert. De Hoge Gezondheidsraad en het Vlaams Instituut Gezond Leven volgen deze evolutie op en zorgen ervoor dat de voedingsadviezen up-to-date zijn. Deze adviezen zijn gericht op de algemene bevolking: ze zijn dus prima voor de meesten onder ons. Voor individuele aanbevelingen, zoals om medische redenen, om te vermageren, tijdens de zwangerschap of bij intens sporten, vraag je het best advies aan een diëtist of arts. Zij maken dan een voedingsadvies op maat.