Wat is het?
Hieronder beschrijven we de lichamelijke shock, een levensbedreigende aandoening die dringend medische zorg nodig heeft. Verwar dit niet met de emotionele ‘shocktoestand’ wanneer iemand een ongeval heeft gezien of heeft meegemaakt en daar emotioneel van onder de indruk is.
Oorzaken
Een lichamelijke shock kan verschillende oorzaken hebben:
- je hebt te weinig bloed dat rondgaat in je lichaam, bijvoorbeeld omdat:
- je bloed verliest (door inwendige of uitwendige bloedingen);
- je vocht verliest (door brandwonden, ernstige diarree of braken);
- een hartprobleem;
- een veralgemeende allergische reactie.
Hieronder spreken we over een shock door bloedverlies als gevolg van een uitwendige en/of inwendige bloeding.
Wat stel je vast?
Het slachtoffer kan meerdere van deze onderstaande symptomen vertonen, die niet allemaal tegelijkertijd aanwezig zijn:
- Het slachtoffer heeft een ernstige bloeding.
- Het slachtoffer wordt suf, verward, voelt zich onwel en is duizelig wanneer die wil rechtstaan. Het flauwtegevoel gaat niet over als het slachtoffer neerligt.
- Het slachtoffer wordt bleek, begint te zweten en te rillen, hij of zij klaagt over koude (koud zweet). Handen en voeten kunnen koud aanvoelen.
- Het slachtoffer is misselijk en kan braakneigingen hebben.
- De ademhaling van het slachtoffer wordt oppervlakkig en versnelt.
- Het slachtoffer verliest na verloop van tijd het bewustzijn.
Aanbeveling
Zorg voor veiligheid:
- Trek wegwerphandschoenen aan als je er hebt.
- Help het slachtoffer om te gaan liggen
Beoordeel de toestand van het slachtoffer:
- Ga na wat er mis is.
- Controleer het bewustzijn.
- Open de luchtweg en controleer de ademhaling indien nodig.
Bel 112.
Verleen verdere eerste hulp:
- Stelp ernstige uitwendige bloedingen:
- Druk zelf met je handen op de wonde gedurende 10 minuten.
- Houd het ledemaat omhoog als dat kan.
- Breng na 10 minuten een drukverband aan, gebruik andere zwachtels of leg een propere doek (bijvoorbeeld een handdoek) op de wonde en druk daarop. Blijf het ledemaat omhoog houden.
- Blijf druk uitoefenen op de wonde tot de hulpdiensten aankomen.
- Let op dat het slachtoffer niet onderkoeld raakt.
- Laat het slachtoffer rusten en geen inspanningen meer doen. Zorg dat hij of zij zo rustig mogelijk blijft. Dat kan je doen door tegen hem of haar te spreken.
- Controleer elke minuut het bewustzijn en de ademhaling van het slachtoffer.
- Trek je wegwerphandschoenen uit en was of ontsmet je handen nadat je eerste hulp verleend hebt.
Meer informatie
- Lees ook Help! Eerste hulp voor iedereen met gedetailleerde eerstehulptips van Rode Kruis-Vlaanderen.
- Download de app van het Rode Kruis. Zo heb je altijd de belangrijkste eerstehulptips op zak.
- Bekijk de instructiefilmpjes van het Rode Kruis hieronder.
De vier stappen in eerste hulp
Bewustzijn en ademhaling controleren
