Wat is het?
Bij een ongeval kan het gebeuren dat een lichaamsdeel wordt afgerukt of afgesneden. We noemen dat een amputatie. Het ledemaat kan volledig geamputeerd zijn, maar soms hangt het nog gedeeltelijk vast aan het lichaam.
Wist je dat een amputatie van een (deel van een) ledemaat soms weinig bloedt? Doordat de spieren verkrampen, worden de bloedvaten samengedrukt en blijft de bloeding vaak beperkt.
Wat stel je vast?
- Een (deel van een) ledemaat is gedeeltelijk of volledig afgerukt of afgesneden.
- Na verloop van tijd treedt er een hevige bloeding op (niet onmiddellijk na het ongeval).
Aanbeveling
Zorg voor veiligheid:
- Vraag het slachtoffer om rond de wonde en indien mogelijk op de wonde te drukken.
- Trek wegwerphandschoenen aan.
- Help het slachtoffer om op de grond te gaan liggen. Bij een gedeeltelijke amputatie probeer je het ledemaat zo onbeweeglijk mogelijk te houden, zodat het niet verder los komt.
- Vraag het slachtoffer om, als dat kan, het gedeeltelijk geamputeerde ledemaat in een normale stand te houden.
Beoordeel de toestand van het slachtoffer:
- Controleer het bewustzijn.
- Open de luchtweg en controleer de ademhaling als dat nodig is.
Bel 112.
Verleen verdere eerste hulp:
- Druk met je handen rond en op de wonde gedurende 10 minuten.
- Breng na 10 minuten een drukverband aan als dat mogelijk is. Gebruik andere zwachtels of leg een propere doek (bijvoorbeeld een handdoek) rond en zo mogelijk op de wonde. Druk daarna op het aangebrachte verband.
- Gebruik verbandmateriaal bij een gedeeltelijke amputatie om het ledemaat op zijn plaats te houden.
- Bewaar bij een volledige amputatie het geamputeerde lichaamsdeel droog en koel. Zorg dat het lichaamsdeel mee naar het ziekenhuis gaat.
- Trek je wegwerphandschoenen uit en was of ontsmet je handen nadat je eerste hulp hebt verleend.
Zo pak je een geamputeerd lichaamsdeel in:
- Wikkel het geamputeerde lichaamsdeel in een steriel kompres.
- Stop het ingepakte lichaamsdeel in een zuivere plastic zak en sluit die goed af.
- Vul een tweede plastic zak met ijsblokjes en water (in een verhouding van één deel ijsblokjes en twee delen water).
- Dompel de eerste zak in het ijswater. Sluit de zak af.
Meer informatie
- Lees ook Help! Eerste hulp voor iedereen met gedetailleerde eerstehulptips van Rode Kruis-Vlaanderen.
- Download de app van het Rode Kruis. Zo heb je altijd de belangrijkste eerstehulptips op zak.
- Bekijk de instructiefilmpjes van het Rode Kruis hieronder.
De vier stappen in eerste hulp
Bewustzijn en ademhaling controleren
