Wat weten we over sint-janskruid?

Inleiding

Regelmatig sint-janskruid innemen zou onder meer zorgen voor een goede gemoedstoestand, ontspanning, een gezonde slaap en een betere galwerking en spijsvertering. We doken in de wetenschappelijke literatuur om uit te zoeken of dat klopt.

Waarover gaat het?

Sint-janskruid is een plant die 20 tot 85 cm hoog wordt met gele bloemen. Het kruid bloeit rond het Sint-Jansfeest op 24 juni, wanneer de zon op het hoogste punt staat.

Verschillende stoffen in sint-janskruid zouden de werking bij depressieve gevoelens kunnen verklaren: hypericine, hyperoïde of oliën.

Sint-janskruid door de eeuwen heen

Reeds eeuwen wordt sint-janskruid gebruikt om depressieve gevoelens te behandelen.

• In de oudheid werd het kruid gebruikt om brandwonden te behandelen.

• Bij de oude Germanen werd de rode olie in sint-janskruid aanzien als het bloed van de oppergod Wodan.

• In de middeleeuwen werd het kruid gebruikt voor zijn zogezegde magische krachten, zoals een bescherming tegen onweer.
  • De bijnaam ‘Jaag-den-duivel’ geeft aan dat sint-janskruid eveneens kon beschermen tegen heksen en andere bovennatuurlijke fenomenen.

• Nog vele andere toepassingen werden beschreven, zoals koorts bestrijden en menstruatie opwekken.
  • Een vrouw die graag zwanger wilde worden, moest op het Sint-Jansfeest naakt het kruid plukken.

Bronnen van sint-janskruid

Er zijn geen andere bronnen van sint-janskruid in de klassieke westerse voeding. 

Sint-janskruidbehoefte

Voor sint-janskruid heeft de Hoge Gezondheidsraad van België geen voedingsbehoeften bepaald.

Wat zeggen de systematische literatuurstudies?

We vonden in totaal 14 systematische literatuurstudies die de effecten nagingen van sint-janskruid op veel voorkomende gezondheidsklachten:

• Slechts vier van de 14 literatuurstudies waren van hoge kwaliteit, namelijk Cochrane Reviews.

• Er was geen overtuigend bewijs voor positieve effecten van sint-janskruid op gezondheidsklachten.

• Positieve effecten, die verder moeten onderzocht worden, werden vastgesteld op:
  • lichte tot matige depressie;
  • klachten tijdens de menopauze.

• Er werden geen positieve effecten vastgesteld op:
  • stoppen met roken;
  • pijnbeleving;
  • ernstige depressie;
  • tandpijn;
  • angstgevoelens;
  • klachten voor de menstruatie;
  • klachten tijdens de zwangerschap;
  • klachten bij borstvoeding.

Bron

https://www.kanker.be/voedingssupplementen/20438

In de praktijk

Volgens interventiestudies zou sint-janskruid helpen om de klachten bij lichte tot matige depressie te temperen. In tegenstelling tot geneesmiddelen werden de mogelijke nevenwerkingen echter niet of weinig onderzocht. Er is ook geen uniforme behandeling. Dit laatste betekent dat niet goed geweten is welke hoeveelheid je moet toedienen om een veilig gezondheidseffect te bekomen. Bovendien kunnen preparaten met kruiden sterk verschillen in samenstelling.

Nevenwerkingen die omschreven werden na gebruik van sint-janskruid zijn:

• maagproblemen;
• duizeligheid;
• hoofdpijn;
• droge mond;
• (zeer zeldzame) psychoses.

Wanneer wordt sint-janskruid afgeraden?

Een belangrijk probleem is dat sint-janskruid het effect van geneesmiddelen kan beïnvloeden. Het kruid kan de werking van:

• chemotherapie bij kankerbehandeling verstoren;
• klassieke antidepressiva stimuleren;
• morfine (pijnbestrijder) versterken;
• anticonceptiemiddelen, bloedverdunners en maagzuurremmers verstoren.

Om al die redenen adviseerde het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) onlangs om supplementen of thee op basis van sint-janskruid niet te combineren met geneesmiddelen.

Vraag steeds raad aan je arts voor je kruiden of voedingssupplementen gebruikt. 

Conclusie

Onderzoek toont aan dat sint-janskruid kan helpen bij lichte tot matige depressies. Het is echter niet omdat het een natuurlijk product is, dat er geen risico’s aan verbonden zijn. Interacties met andere geneesmiddelen, nevenwerkingen en het gebrek aan uniforme behandeling kunnen ongewenste effecten veroorzaken. Sint-janskruid neem je dus het best niet samen met geneesmiddelen. Vraag steeds raad aan je arts voor je kruiden of voedingssupplementen gebruikt.

Referenties

• Cochrane Database Syst Rev. 2020 Apr 22;4(4):CD000031.
• Cochrane Database Syst Rev. 2019 Apr 2;4(4):CD010528.
• J Altern Complement Med. 2017 Dec;23(12):907-919.
• Rand Health Q. 2016 May 9;5(4):12. eCollection 2016 May 9.
• Syst Rev. 2016 Sep 2;5(1):148.
• Addiction. 2014 Sep;109(9):1414-25.
• Cochrane Database Syst Rev. 2014 Jan 8;2014(1):CD000031.
• Climacteric. 2014 Aug;17(4):325-35.
• J Matern Fetal Neonatal Med. 2013 Feb;26(3):306-12.
• Homeopathy. 2012 Oct;101(4):204-10.
• Breastfeed Med. 2012 Dec;7(6):489-503.
• J Psychosom Obstet Gynaecol. 2011 Mar;32(1):42-51.
• Nutr J. 2010 Oct 7;9:42.
• Cochrane Database Syst Rev. 2005 Apr 18;(2):CD000448