In deze gastblog praat professor Martin Burton over een zogenaamd ‘lijmoor’, waarbij vocht zich ophoopt in het middenoor als gevolg van een middenoorontsteking, en bespreekt hij het nieuwste bewijs dat ouders en dokters kan helpen beslissen of antibioticagebruik een optie is.
Lijmoor, ook wel gekend als middenoorontsteking met effusie, komt erg vaak voor. Bijna elk kind krijgt er eens mee te maken, maar de gevolgen variëren sterk. Wanneer het vocht kort aanwezig is – enkele dagen tot weken – wordt het misschien niet eens opgemerkt. Wanneer het echter weken tot maanden aanwezig is, kan het een soort doofheid veroorzaken die volwassenen soms ervaren bij een verkoudheid. Op dit punt kan het moeilijkheden op school of thuis veroorzaken, en de spraak en het taalgebruik beïnvloeden. In de praktijk is het belangrijk om in te schatten bij welke kinderen de ontsteking langer dan enkele dagen aanwezig is, evenals de impact van de ontsteking op het kind. Beïnvloedt het lijmoor het gehoor of de luistervaardigheid, en daardoor ook hun gedrag of opvoeding?
In veel gevallen moet een kind niet behandeld worden bij vochtophoping in het oor. Enkel wanneer het een negatieve invloed heeft op het kind, kan een behandeling nodig zijn. Zelfs die beslissing is niet vanzelfsprekend, omdat de ernst van de aandoening schommelt en middenoorontsteking bij veel kinderen spontaan geneest. Daarom is actief opvolgen of waakzaam afwachten misschien wel de beste aanpak.
Een recent literatuuroverzicht van Cochrane onderzocht de rol van antibiotica bij kinderen met lijmoor. Er lijken zowel voor- als nadelen aan verbonden. Enerzijds vergroten antibiotica de kans op volledige genezing. Zonder behandeling zullen 50 op 200 kinderen met lijmoor beter zijn na 2 tot 3 maanden. Dit aantal stijgt naar 100 (op 200 kinderen) wanneer je ze wel antibiotica geeft.
Antibiotica hebben ook nevenwerkingen, zoals diarree, braken of huiduitslag. 19 op 200 kinderen die antibiotica nemen zullen een van deze nevenwerkingen ervaren, net zoals 9 op 200 kinderen die geen antibiotica nemen.
Het lijkt zinvol om de vraag te stellen of antibioticagebruik ook een invloed heeft op het gehoor, of zelfs de spraak, het taalgebruik of de levenskwaliteit van het kind. Het korte antwoord hierop is dat we het niet weten. Er is geen bewijs in de ene of andere richting.
Zijn er andere negatieve kanten aan antibioticagebruik? We weten allemaal dat overgebruik een oorzaak is van antibioticaresistentie, en dat dit specifiek gelinkt is aan gebruik voor veel voorkomende aandoeningen, waarvan middenoorontsteking er zeker eentje is.
Referenties:
Venekamp RP, Burton MJ, van Dongen TMA, van der Heijden GJ, van Zon A, Schilder AGM. Antibiotics for otitis media with effusion in children.Cochrane Database of Systematic Reviews 2016, Issue 6. Art. No.: CD009163. DOI: 10.1002/14651858.CD009163.pub3.
Plain language summary: http://www.cochrane.org/CD009163/ENT_antibiotics-otitis-media-effusion-glue-ear-children
