In deze gastblog bespreekt neus-keel-oorarts en onderzoeker Carl Philpott het laatste wetenschappelijke bewijs over behandelingen bij chronische sinusitis.
Chronische sinusitis komt vaak voor. Men schat dat 1 op de 10 personen er last van heeft. Symptomen zijn een verstopte en lopende neus, gepaard met reukverlies en een drukkend gevoel in het aangezicht, die meer dan 12 weken aanslepen. Het blijft onduidelijk wat de beste manier is om het te behandelen, en dokters bevelen verschillende behandelingen aan. Deze blog vat 6 literatuuroverzichten samen over het beschikbare bewijs uit klinische studies. We bekijken de voordelen van verschillende behandelingen en de gaten in de kennis die verder onderzoek vereisen.
De verschillende behandelingen van chronische sinusitis
Neussprays met cortisone
Er zijn twee literatuuroverzichten over deze behandeling. Eén vergeleek corticosteroïden-neussprays met een placebobehandeling, de andere vergeleek verschillende neussprays onderling.
Placebogecontroleerde studies met neussprays werden gevoerd bij personen met neuspoliepen, en het meeste bewijs hiervan is onbetrouwbaar. We weten dat, wanneer ze een neusspray met cortisone gebruiken, het risico op een bloedneus toeneemt, maar het is onduidelijk of er een verschil is in irritatie van het neusslijmvlies. Er is waarschijnlijk een matig gunstig effect op een verstopte neus en misschien een klein voordeel voor een loopneus.
We vonden geen bewijs dat één type corticosteroïden-neusspray beter was dan een ander, noch dat hogere dosissen beter werken dan lagere, noch dat de werkzaamheid van een pompje verschilt van een vernevelaar. We vonden geen studies die neusdruppels vergeleken met een spray. Er is waarschijnlijk een hoger risico op een bloedneus bij hogere dosissen.
Zoutspoeling
Er is zeer weinig bewijs over deze therapie, dus het is moeilijk om conclusies voor de praktijk te trekken. Er lijkt geen voordeel te zijn bij gebruik van een vernevelde zoutoplossing in een klein volume (5 ml), vergeleken met een corticosteroïdenspray, maar een dagelijkse spoeling met een zoutoplossing in groot volume (150 ml) kan verbetering bieden vergeleken met niets doen.
Antibiotica
In ons overzicht over antibiotica bij chronische sinusitis vonden we weinig bewijs van effectiviteit in de volledige groep van mensen met chronische sinusitis. We vonden wel een waarschijnlijk beperkte verbetering in ziektespecifieke levenskwaliteit bij personen met chronische sinusitis zonder neusgezwellen, die drie maanden behandeld werden met het antibioticum roxithromycine. Deze verbetering was echter klein, en de effecten leken niet langdurig.
Het is onduidelijk of antibiotica in combinatie met zoutspoeling en corticosteroïden-neussprays al dan niet effectief is.
We hebben gezocht naar studies die antibiotica lokaal aanbrachten in de neus, maar hebben er geen gevonden.
Orale corticosteroïden
De resultaten van dit literatuuroverzicht wijzen erop dat een aanvullende behandeling met orale corticosteroïden een positief effect heeft bij mensen met chronische sinusitis met neusgezwellen. Het vermindert de grootte van de gezwellen en waarschijnlijk ook de ernst van de symptomen, vergeleken met een placebobehandeling. Er was een gebrek aan betrouwbaar bewijs over ongewenste effecten. De resultaten op langere termijn wijzen erop dat de effecten kleiner worden, al is het bewijs niet sluitend. We vonden geen bewijs voor personen met chronische sinusitis zonder neusgezwellen.
Een korte behandeling met enkel orale corticosteroïden bij chronische sinusitis kan mogelijk verbetering brengen, met aanvaardbare nevenwerkingen, maar de voordelen zijn waarschijnlijk niet blijvend. Hierdoor is er nog nood aan een aanvullende en blijvende behandeling met corticosteroïden-neussprays.
We zijn nog onzeker of een korte behandeling met orale corticosteroïden, als aanvulling op andere behandelingen, effectief is voor personen met chronische sinusitis.
Waar brengt dit ons?
Wat al deze overzichten aangetoond hebben, is dat er in dit domein meer en beter onderzoek nodig is. Intussen zijn er zeker enkele voordelen te noteren bij gebruik van zoutspoelingen en corticosteroïden-neussprays. Bij personen met neuspoliepen kunnen corticosteroïdentabletten ook op hun plaats zijn. Bij personen zonder neusgezwellen zijn de baten van antibioticagebruik onduidelijk, en is overleg tussen dokter en patiënt aangewezen.
Carl Philpott kreeg persoonlijke vergoedingen van Aerin Medical, Entellus, Johnson & Johson, Navigant en Fifth Sense, en beurzen van NIHR, Rosetrees Foundation Trust, Otorhinolaryngological Research Society, Sir Jules Thorn Trust en Royal College of Surgeons of England, niet gerelateerd aan dit werk.
