In het nieuws
De Belgische gezondheidsinstanties en -experten roepen artsen op om geen antibiotica voor te schrijven voor mensen met een mogelijke of bevestigde Covid-19-besmetting die thuis behandeld worden. Bij het begin van de pandemie deed het gerucht de ronde dat het antibioticum azitromycine heilzaam zou zijn tegen het coronavirus.
Factcheck
Bij een milde infectie met het coronavirus zijn antibiotica nutteloos. Het gerucht dat het antibioticum azitromycine misschien zou werken in ernstige gevallen, leidde tot de massale aanschaf van het middel online. Gaandeweg toonde onderzoek aan dat azitromycine geen enkel nut heeft bij een coronabesmetting: het vermindert het risico op ernstige covid niet.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Bij het begin van de pandemie circuleerden ongelofelijk veel berichten op het internet over mogelijke behandelingen voor een besmetting met Covid-19. Een bepaald type antibioticum, azitromycine, zou werkzaam zijn tegen het coronavirus. Daardoor gaan mensen hier massaal naar op zoek op het internet of door een voorschrift te vragen aan hun arts. Het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen (FAGG) vraagt om geen geneesmiddelen te hamsteren.
De berichten over het antibioticum azitromycine vinden hun oorsprong in een studie waarbij ze 26 personen met een bevestigde Covid-19 infectie behandelden met hydroxychloroquine, een antimalariageneesmiddel. Van deze 26 personen kregen er zes toevallig ook het antibioticum omdat artsen vermoedden dat ze een bijkomende bacteriële infectie hadden. Bij deze zes personen bleek ook de corona-infectie te verbeteren. (1)
Verder onderzoek toonde aan dat er geen plaats is voor azitromycine, noch als preventie van ernstige covid, noch in het ziekenhuis als behandeling van ernstige covid (6).
Bron
(1) Gautret P, Lagier J, Parola P, Hoang V, Meddeb L, Mailhe M, et al. Hydroxychloroquine and azithromycin as a treatment of COVID-19: results of an open-label non-randomized clinical trial. International Journal of Antimicrobial Agents. In Press.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Er was veel belangstelling voor het antibioticum azithromycine door een observatie bij zes ernstig zieke coronapatiënten die in het ziekenhuis lagen. In een studie over het effect van een antimalariageneesmiddel (hydroxychloroquine), kregen zij toevallig ook azithromycine. Bij hen was het coronavirus niet meer terug te vinden. Het gaat dus niet over het al dan niet genezen van de longinfectie veroorzaakt door het coronavirus.
Het is zeer belangrijk om te weten dat deze zes personen ook het antimalariamiddel hydroxychloroquine kregen. Er bestaat tot nu toe geen enkele studie over de toediening van alleen het antibioticum azithromycine aan mensen met een corona-infectie.
Azithromycine is ook geen onschuldig geneesmiddel. Zeer zelden kan het aanleiding geven tot ernstige bijwerkingen, zoals hartritmestoornissen. Dit risico stijgt in combinatie met (hydroxy)chloroquine, vooral bij risicopersonen. Deze geneesmiddelen zijn daarom voorbehouden voor een behandeling in het ziekenhuis (2, 3, 4).
Verder onderzoek leerde dat dit antibioticum geen nut heeft voor mensen met covid-19 (6).
Bij een milde infectie met het coronavirus hebben antibiotica geen plaats in de behandeling ervan (2). Ze zijn immers niet werkzaam tegen virussen.
Bij zwaar zieke coronapatiënten met een longontsteking geven artsen meestal een antibioticum omdat de kans op een bijbesmetting met bacteriën groot is. In dat geval is amoxicilline (penicilline) de eerste keuze.
Mensen met een milde longontsteking zonder alarmtekens kunnen thuis uitzieken, mits ze een goede (telefonische) opvolging krijgen (5). Ernstig zieken moeten naar het ziekenhuis. Alarmtekens zijn: een toename van de kortademigheid, een ernstige kortademigheid (in rust, moeilijk kunnen praten), pijn op de borst bij het ademhalen, langdurige en hoge koorts.
Conclusie
Bij een milde infectie met het coronavirus zijn antibiotica nutteloos. Het gerucht dat het antibioticum azitromycine misschien zou werken in ernstige gevallen, leidde tot de massale aanschaf van het middel online. Gaandeweg toonde onderzoek aan dat azitromycine geen enkel nut heeft bij een coronabesmetting: het vermindert het risico op ernstige covid niet.
Referenties
- (2) COVID-19: BAPCOC: geen plaats voor antibiotica bij thuis behandelde COVID-19 patiënten; bij vermoeden van bacteriële pneumonie: amoxicilline of amoxi-clav. 23 maart 2020 (https://www.bcfi.be/nl/gows/3308)
- (3) COVID-19: geen azithromycine voorschrijven voor thuisbehandeling van COVID-19-patiënten 20 maart 2020 (https://www.bcfi.be/nl/gows/3307)
- (4) COVID-19: hydroxychloroquine of chloroquine niet voorschrijven ter preventie van COVID-19 noch voor thuisbehandeling van COVID-19-patiënten 18 maart 2020 (https://www.bcfi.be/nl/gows/3306)
- (5) https://www.domusmedica.be/actueel/coronavirus-covid-19
- (6)https://www.bcfi.be/nl/articles/3575?folia=3562&matches=azithromycine%7CAzithromycin