In het nieuws
In een Australische studie bij mannen met prostaatkanker vergeleek men de klassieke handmatige operatie met de robotgestuurde chirurgie. Het bleek dat de resultaten met de robot op essentiële punten niet beter waren, terwijl de techniek peperduur is.
Factcheck
Een prostaatkankeroperatie met de hulp van een robot heeft enkele minder belangrijke voordelen, maar leidt tegenover de handmatige ingreep niet tot minder problemen van impotentie of incontinentie. Daarentegen kost de robot, en het gebruik ervan, tonnen geld. In tijden waar iedereen de mond vol heeft van financiële tekorten in de gezondheidszorg is het gebruik van de robot voor dit soort ingreep een moeilijk te verdedigen investering.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
De afgelopen week verschenen de resultaten van de eerste studie ooit die de handmatige operatie rechtstreeks vergeleek met de robotgestuurde techniek. Bij 308 mannen die voor prostaatkanker moesten geopereerd worden, werd op basis van lottreking beslist of ze volgens de klassieke manier, dan wel met hulp van de robot zouden geopereerd worden.(1) De studie rapporteert de resultaten na verloop van 12 weken.
Er waren enkele opvallende verschillen in de uitkomsten met de twee technieken. De operatie met de robot duurde een half uur minder lang (200 tegenover 230 min). Mannen die met de robot geopereerd werden verloren minder bloed (400 tegenover 1300 mL) en hierdoor hadden ze ook minder nood aan bloedtransfusie na de operatie (bij 1% tegenover bij 4%). De mannen die met de robot geopereerd werden moesten ook minder lang in het ziekenhuis blijven (1,5 tegenover 2,4 dagen).
Andere uitkomsten verschilden niet tussen de twee groepen mannen en m.n. op vlak van impotentie en incontinentie (urineverlies) vetoonden ze na verloop van 12 weken geen verschil.
Bron
(1) Yaxley JW et al. Robot-assisted laparoscopic prostatectomy versus open radical retropubic prostatectomy: early outcomes from a randomised controlled phase 3 study. Lancet. 2016 Jul 26. pii: S0140-6736(16)30592-X.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Robotchirurgie wordt reeds meer dan 10 jaar gebruikt bij de operatie van prostaatkanker. Bij een dergelijke operatie worden zenuwen van de blaas en de penis doorgesneden, wat bij sommige mannen leidt tot impotentie en/of incontinentie. Met de introductie van de robot werd gehoopt dat deze complicaties zich minder zouden voordoen omdat de robot meer nauwkeurige insnijdingen mogelijk maakt.
In een rapport van het Kenniscentrum (2) werd berekend dat met de robot elke prostaatkankeroperatie gemiddeld 6.320€ meer kost dan met de klassieke operatie. Dit heeft onder meer maken met de hoge investeringskost (1,5 miljoen €) voor de aankoop van de robot. Die kost wordt opgehoest door het ziekenhuis, de ziekteverzekering en ook deels door de patiënt.
Uit de voorliggende studie blijkt dat het verhoopte gunstig effect van de robotoperatie, m.n. minder impotentie en incontinentie, niet waargemaakt wordt. Er zijn wel enkele andere voordelen met de robotoperatie, maar het belang daarvan weegt niet op tegen de enorme kostprijs.
Conclusie
Een prostaatkankeroperatie met de hulp van een robot heeft enkele minder belangrijke voordelen, maar leidt tegenover de handmatige ingreep niet tot minder problemen van impotentie of incontinentie. Daarentegen kost de robot, en het gebruik ervan, tonnen geld. In tijden waar iedereen de mond vol heeft van financiële tekorten in de gezondheidszorg is het gebruik van de robot voor dit soort ingreep een moeilijk te verdedigen investering.