Plantaardig eten is gezond, maar vraagt rekenwerk

Waar komt dit nieuws vandaan?

Ecologische, ideologische en economische motieven zorgen ervoor dat meer en meer mensen overstappen naar een meer plantaardig voedingspatroon. Deze gedragsverandering heeft een positieve invloed op het milieu, maar ook op de gezondheid. Het helpt obesitas, diabetes, hartziekten en kanker voorkomen.

Er bestaan verschillende plantaardige voedingspatronen. Vegetariërs eten vis noch vlees, terwijl veganisten niets van dierlijke origine eten. Hoe eenzijdiger het menu, dus hoe meer je weglaat, hoe groter je risico op voedingstekorten. Daarom stelde de Hoge Gezondheidsraad een advies op. Het doel is om mensen te informeren over de voor- en nadelen van een gedeeltelijk of volledig plantaardig voedingspatroon (1).

Als je overschakelt naar een plantaardige voeding, verdienen volgende voedingsstoffen je aandacht:

• eiwitten;
• vetten;
• vitamine D;
• calcium;
• vitamine B12;
• ijzer;
• zink;
• jodium.

Eiwitten

Om voldoende eiwitten op te nemen, is het belangrijk dat je dierlijke eiwitten uit vlees vervangt door plantaardige eiwitten in peulvruchten, zaden en granen.

Vetten

Probeer voldoende omega-3 vetzuren op te nemen. Die zijn aanwezig in koolzaadolie, walnootolie en lijnzaad.

Vitamine D en calcium

Voor je vitamine D- en calciumbehoefte kies je het best voor plantaardige dranken die verrijkt zijn met vitamine D en calcium.

Vitamine B12

Vitamine B12 kan alleen een probleem vormen bij veganisten die, in tegenstelling tot vegetariërs, absoluut geen dierlijke producten eten. Dit kunnen ze oplossen met vitaminesupplementen en/of verrijkte voedingsmiddelen.

IJzer en zink

Laat het ijzer- en zinkgehalte in je bloed, of dat van je kind, regelmatig controleren. Dit is zeker tijdens de groeiperiode en tijdens een zwangerschap belangrijk.

Jodium

Jodium kan je voorzien door gejodeerd zout te gebruiken.

Kortom: als je volledig plantaardig wil eten, doe je dat het best niet ondoordacht, om geen voedingstekorten te riskeren.

Bron

(1) Hoge Gezondheidsraad. Vegetarische voeding Brussel: HGR; 2021. Advies nr. 9445.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

De Hoge Gezondheidsraad stelt duidelijk dat een plantaardig voedingspatroon gezondheidsvoordelen biedt en alle noodzakelijke elementen aanvoert die belangrijk zijn voor je lichaam. Hoe meer voedingsmiddelen een voedingspatroon echter uitsluit, zoals bij een veganistisch dieet, hoe groter het risico kan worden op een voedingstekort.

• Dat geldt vooral in periodes van snelle groei, zoals bij zuigelingen en adolescenten, en tijdens een zwangerschap.
• De Hoge Gezondheidsraad raadt een veganistische voeding daarom niet aan voor zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven.
• Als je dan toch kiest voor een veganistische voeding, doe je dat het best onder begeleiding van gezondheidswerkers met kennis van zaken.

Voor alle voedingspatronen raadt de Hoge Gezondheidsraad aan om de voedingsmiddelen zoveel mogelijk te variëren. Op die manier:

• beperk je de risico’s van blootstelling aan ongewenste stoffen, zoals pesticiden;
• krijg je alle noodzakelijke voedingsstoffen binnen.

Een aantal beperkingen van een plantaardig voedingspatroon kunnen trouwens ook voorkomen met een dierlijke voeding, zoals tekorten aan calcium, omega 3-vetten, ijzer en vitamine D.

De aanbeveling van de Hoge Gezondheidsraad komt overeen met eerdere adviezen van de Koninklijke Academie voor Geneeskunde.

Conclusie

Plantaardige voeding is voordelig voor je gezondheid en voor het milieu. Het is echter niet eenvoudig om op basis van louter plantaardig voedsel alle noodzakelijke voedingstoffen op te nemen en tekorten te vermijden. Daarom raadt de Hoge Gezondheidsraad een strikt veganistische voeding, waarin je alle dierlijke producten weert, niet aan voor kinderen, jongeren en zwangere vrouwen. Ongeacht je voedingspatroon is afwisseling essentieel voor een gezond evenwicht.