In het nieuws
De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. Tot op de dag van vandaag bestaat er geen medicatie om de ziekte te genezen. Wetenschappers zijn dan ook koortsachtig op zoek naar andere manieren om alzheimer te voorkomen of de achteruitgang te vertragen. Volgens hen kan voeding daarbij een rol spelen.
Factcheck
Of het MIND-dieet effectief de kans op de ziekte van Alzheimer kan verkleinen, kan met het huidig wetenschappelijk onderzoek niet aangetoond worden. Maar gezonde voeding speelt allicht onrechtstreeks een rol, omdat het de kans op een hoge bloeddruk, te veel cholesterol, diabetes en overgewicht verkleint. Die factoren kunnen wel alzheimer in de hand werken.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
In een recent gepubliceerde studie zijn onderzoekers het verband nagegaan tussen het MIND-dieet, de cognitieve functie en hersenafwijkingen. Het MIND-dieet is een mix van het mediterraan dieet en het DASH-dieet. Het is rijk aan groenten, bessen, noten, peulvruchten en volkoren granen, aangevuld met vis, gevogelte en wijn.
Het onderzoek werd uitgevoerd bij 569 overleden deelnemers van de MAP-studie. Tijdens hun leven werden zowel hun cognitieve functie als hun voedingsgewoonten op regelmatige basis gemeten. De onderzoekers deden ook navraag naar verschillende andere factoren die een invloed zouden kunnen hebben op de resultaten.
Na het overlijden van de personen werden hun hersenen onderzocht op verschillende afwijkingen. Door al deze gegevens statistisch met elkaar te vergelijken, konden wetenschappers nagaan of er een verband was tussen de factoren. En dat bleek het geval.
- Deelnemers die het MIND-dieet volgden, scoorden beter op cognitieve tests. De onderzoekers raden dit dieet dan ook aan ter preventie van alzheimer.
- Het positieve verband werd niet beïnvloed door de mate van hersenbeschadiging en de aanwezigheid van plaques. Deze plaques ontstaan door neerslag van bepaalde eiwitten en zijn typisch voor alzheimer.
- Dit suggereert volgens de onderzoekers dat het MIND-dieet op een andere manier beschermt tegen achteruitgang van het denkvermogen (1).
Bron
(1) Oost, L. J., van der Heijden, A. A., Vermeulen, E. A., Bos, C., Elders, P. J., Slieker, R. C., ... & de Baaij, J. H. (2021). Serum Magnesium Is Inversely Associated With Heart Failure, Atrial Fibrillation, and Microvascular Complications in Type 2 Diabetes. Diabetes Care.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Er is in het verleden al heel wat onderzoek verricht naar de beschermende effecten van voeding op het brein. In een recente overzichtsstudie namen Amerikaanse onderzoekers 5 gerandomiseerde studies en 27 observationele studies over dit onderwerp onder de loep. Ze maakten gebruik van ofwel het mediterraan dieet, ofwel het DASH- dieet, ofwel het MIND-dieet (die allemaal heel erg op elkaar lijken).
- Uit 2 van de 5 placebogecontroleerde studies bleek dat voeding een beschermende rol speelt.
- Bij eentje werd er helemaal geen effect vastgesteld.
- Bij 2 andere waren er positieve effecten op bepaalde hersenfuncties, maar niet op allemaal.
Ook de observationele studies geven eenzelfde gemengd beeld (2). Er zijn met andere woorden geen harde bewijzen dat voeding achteruitgang van hersenfuncties of alzheimerdementie kan voorkomen. Maar als we kijken naar de verschillende risicofactoren voor de ziekte van Alzheimer, dan kunnen gezonde voedingsgewoonten onrechtstreeks wel een rol spelen. Een hoge bloeddruk, te veel cholesterol, diabetes en overgewicht vergroten immers de kans op alzheimer. En van al deze risicofactoren is voldoende aangetoond dat voeding een belangrijke rol speelt in het voorkomen ervan.
Conclusie
Of het MIND-dieet effectief de kans op de ziekte van Alzheimer kan verkleinen, kan met het huidig wetenschappelijk onderzoek niet aangetoond worden. Maar gezonde voeding speelt allicht onrechtstreeks een rol, omdat het de kans op een hoge bloeddruk, te veel cholesterol, diabetes en overgewicht verkleint. Die factoren kunnen wel alzheimer in de hand werken.
Referenties
(2) Duplantier, S. C., & Gardner, C. D. (2021). A Critical Review of the Study of Neuroprotective Diets to Reduce Cognitive Decline. Nutrients, 13(7), 2264.