Vervormt langdurig zitten het hart?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Een internationaal team onderzoekers ging na of lichamelijke activiteit de vorm van de hartspier kan beïnvloeden. Om dit verband te testen, onderzochten ze 43 chimpansees en 164 mannen. Ze kozen voor chimpansees omdat deze mensapen voornamelijk kortstondige krachtinspanningen leveren, zoals schijngevechten en boomklimmen. In tegenstelling tot mensen wandelen of lopen chimpansees geen lange afstanden. De 164 mannen die deelnamen aan het onderzoek werden verdeeld in vier groepen: langeafstandslopers, American Football-spelers, Tarahumara (boeren die in de staat Chihuahua in Mexico wonen en bekend staan om hun langeafstandslopen) en volwassenen met een zittende levensstijl (1).

Via een echografie van het hart werden verschillen in hartvorm opgezocht. De harten van de chimpansees vertoonden dikkere hartkamerwanden en bredere hartkamers, een aanpassing aan hun kortstondige en krachtige lichaamsactiviteiten. Daardoor hebben ze een ronder hart. De harten van de Tarahumara-boeren en de langeafstandslopers vertoonden dunnere hartkamerwanden en smallere hartkamers. Verder hadden ze een lagere bloeddruk, een aanpassing aan duursporten, waardoor het hart een meer langwerpige vorm heeft. Opmerkelijk is dat de harten van American Football-spelers en deelnemers met een zittend gedrag meer de rondere vorm hadden van de chimpanseeharten, wat gepaard ging met een hogere bloeddruk.

Volgens de onderzoekers zijn veel moderne beschavingsziekten te wijten aan een gebrek aan duursport, omdat ons lichaam hiervoor gemaakt is.

Bron

(1) Shave RE, Lieberman DE, Drane AL, et al. Selection of endurance capabilities and the trade-off between pressure and volume in the evolution of the human heart. Proc Natl Acad Sci U S A. 2019 Sep 16. pii: 201906902.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Deze studie toont eigenlijk aan dat bewegen gezond is, en dat het hart zich het beste voelt bij duursport, d.w.z. in de meer langwerpige vorm. Dat het hart zich aanpast aan de activiteit is reeds lang bekend: het hart is een spier die je kunt trainen.

Het onderzoek is een dwarsdoorsnedestudie: de onderzoekers tonen m.a.w. een verband aan tussen de aard van de activiteit en de vorm van het hart, maar ze kunnen niet beweren dat de activiteit in kwestie aan de basis ligt van de hartvorm.

Aangezien de mens afstamt van mensapen, worden chimpansees beschouwd als modellen voor de levensomstandigheden van de oermensen, met een rondere hartvorm door hoofdzakelijk krachtinspanning. De Tarahumara's en de langeafstandlopers stellen de lichamelijke activiteit voor van de eerste landbouwers, vooral gekenmerkt door langdurige inspanningen van lage tot matige intensiteit. Door deze evolutie evolueerde het hart naar een meer langwerpige vorm, om deze lichamelijke duurinspanning efficiënt op te vangen. Een zittende levenswijze zou de vorm van het hart ronder maken, waardoor het minder efficiënt werkt.

Volgens de Voedselconsumptiepeiling van 2014 brengt een volwassen man gemiddeld 353 minuten per dag zittend door. Voor vrouwen is dit 340 minuten (2). In Vlaanderen bedraagt het gemiddelde 363 minuten, tegenover 304 minuten in Wallonië. Tussen 2004 en 2014 daalde de zittijd van 407 minuten naar 347 minuten.

Conclusie

Volgens een internationale studie is er een verband tussen de aard van lichamelijke activiteit en de vorm van het hart. Kortstondige krachtinspanningen en een zittend gedrag maken het hart ronder van vorm, door een verdikking van de hartspier, terwijl duursport zorgt voor een meer langwerpige hartvorm, door een verfijning van de hartspier.

Referenties

(2) Bel S, De Ridder K, Lebacq T, et al. Rapport 3: Lichaamsbeweging en sedentair gedrag. In: Bel S, De Ridder K, Lebacq T, Tafforeau J & Teppers E (ed.). Voedselconsumptiepeiling 2014-2015. WIV-ISP, Brussel, 2016.