In het nieuws
Chinese onderzoekers beweren dat slapeloosheid het risico verhoogt op een hartaanval en op een beroerte. Slapeloosheid komt vaak voor. Symptomen kunnen zijn: problemen om in slaap te vallen of in slaap te blijven en te vroeg wakker te worden. Hierdoor kan je ook moeite hebben om je te concentreren overdag.
Factcheck
Deze Chinese studie toont een verband aan tussen slapeloosheid en hartziekten, maar niet dat slapeloosheid deze gezondheidsproblemen kan veroorzaken. De slaapkwaliteit van de deelnemers werd op tien jaar tijd slechts éénmaal nagegaan, waardoor de onderzoekers geen onderscheid konden maken tussen kortstondige en langdurige slapeloosheid. Je kan dus niet concluderen dat slapeloosheid op zich het risico op hart- en vaatziekten vergroot.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
De wetenschappers gingen na of slapeloosheid het risico op hart- en vaatziekte kan beïnvloeden (1). Om een antwoord te vinden op deze onderzoeksvraag, gebruikten ze de gegevens van de Kadoorie Biobank studie. Daar werden 487.200 volwassenen tussen 30 en 79 jaar oud, gedurende bijna 10 jaar opgevolgd.
Bij de start van de studie moesten de deelnemers vragenlijsten invullen over eet- en leefgewoonten, net als over de slaapkwaliteit. Moeilijk in slaap vallen, dikwijls wakker worden 's nachts of moe zijn overdag werden gebruikt als criteria om iemand al dan niet in de categorie slapeloos in te delen.
Tijdens de opvolging werden hart- en vaatziekten geregistreerd. Ongeveer 11% van de deelnemers viel moeilijk in slaap, 10% werd te vroeg wakker 's morgens en 2% had concentratieproblemen overdag wegens slaapgebrek. Tijdens de opvolging waren er 130.032 gevallen van hart- en vaatziekten. Het risico hierop was:
- 9% hoger bij deelnemers die moeilijk in slaap vielen;
- 7% hoger bij deelnemers die 's morgens te vroeg wakker werden;
- 13% hoger bij deelnemers met concentratieproblemen overdag.
De onderzoekers besluiten hieruit dat slapeloosheid een risicofactor is voor het ontwikkelen van hart- en vaatziekten.
Bron
(1) Zheng B, Yu C, Lv J, et al. Insomnia symptoms and risk of cardiovascular diseases among 0.5 million adults: A 10-year cohort. Neurology. 2019 Nov 6. pii: 10.1212/WNL.0000000000008581.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Deze studie is wat wetenschappers een cohortstudie noemen, een soort waarnemend onderzoek dat verbanden kan vaststellen, maar geen oorzaak-gevolg verband aantoont. Dit betekent dat we bij dit onderzoek niet zeker zijn dat hart- en vaatziekten veroorzaakt werden door slapeloosheid.
Andere factoren
De onderzoekers hielden rekening met verschillen tussen deelnemers, zoals roken, bewegen, inkomen, voedingsgewoonten en medicatie. Het is echter niet uit te sluiten dat mensen die lijden aan slapeloosheid eventueel meer stress en/of psychische problemen kennen dan mensen die goed slapen. Dit zijn factoren die niet gemakkelijk te meten zijn met een vragenlijst.
Graad van slapeloosheid
Een tweede punt is dat de graad van slapeloosheid alleen gemeten werd bij de start van de studie. De onderzoekers veronderstellen dus dat dit gedurende de opvolging van 10 jaar stabiel blijft. Naargelang de gebeurtenissen in ons leven, zoals bijvoorbeeld veranderen naar winteruur, kunnen we allemaal periodes van slapeloosheid meemaken. Wat niet hetzelfde betekent als er tien jaar lang aan lijden. De wetenschappers konden dus geen onderscheid maken tussen kortstondige en langdurige slapeloosheid.
Bevolkingsverschillen
De studie werd uitgevoerd op een Aziatische bevolking. Het is niet zeker of we de resultaten mogen gebruiken voor andere bevolkingsgroepen.
Relatief risico
Een laatste punt is dat een stijging van het risico op hart- en vaatziekte van 10% niet betekent dat elke persoon die lijdt aan slapeloosheid zich zorgen moet maken. Het betekent bijvoorbeeld dat als op 100 personen die goed slapen, er 10 gevallen van hart- en vaatziekten kunnen voorkomen, dat op 100 personen die lijden aan slapeloosheid, er 11 gevallen zijn.
Conclusie
Deze Chinese studie toont een verband aan tussen slapeloosheid en hartziekten, maar niet dat slapeloosheid deze gezondheidsproblemen kan veroorzaken. De slaapkwaliteit van de deelnemers werd op tien jaar tijd slechts éénmaal nagegaan, waardoor de onderzoekers geen onderscheid konden maken tussen kortstondige en langdurige slapeloosheid. Je kan dus niet concluderen dat slapeloosheid op zich het risico op hart- en vaatziekten vergroot.
Referenties
https://www.nhs.uk/news/neurology/difficulty-sleeping-linked-raised-risk-heart-attack-and-stroke/