Suiker misleidt ons verzadigingsgevoel

Waar komt dit nieuws vandaan?

Radio 1 interviewde diëtist Michaël Sels over een nieuwe studie uit Keulen. De studie bekeek het effect van suiker op het brein bij muizen. Daaruit bleek dat bepaalde hersencellen, die voor een gevoel van verzadiging zorgen, anders kunnen werken onder invloed van suiker. Zo kan ons brein het signaal aan ons lichaam geven dat we toch nog zin hebben in suiker, ook als we vol zitten. ‘De signalen van de maag dat je genoeg gegeten hebt, kunnen door suiker uitgeschakeld worden’, vertelt Sels.

Maar volgens Sels is dat niet de enige reden waarom we altijd nog een dessert op kunnen. Ook gewoonte werkt meer suiker eten in de hand.

Bron

(1) Radio 1. Waarom we altijd plaats hebben voor iets zoets (zelfs als we vol zitten). VRT NWS. 24 februari 2025.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Verschillende mechanismes in ons brein zorgen ervoor dat we suiker kunnen blijven eten, ook als we eigenlijk genoeg hebben:

1. Suiker geeft een beloningsgevoel

Zoet eten activeert het beloningssysteem in de hersenen, waardoor we ons goed voelen. Dat fijne gevoel kan sterker zijn dan het signaal dat zegt dat we vol zitten, waardoor we blijven eten (2).

2. Gewoonte is een boosdoener

Als je vaak suiker eet, gaat je lichaam suiker koppelen aan die beloning. Net zoals Pavlovs honden gingen kwijlen bij het geluid van een bel, kan jouw lichaam zin krijgen in suiker door bepaalde gewoontes. Bijvoorbeeld: als je altijd snoept bij het tv-kijken, zal je op een gegeven moment automatisch zin krijgen in iets zoets zodra je de tv aanzet, ook als je geen honger hebt. Zo kan je brein geprogrammeerd raken om steeds vaker suiker te willen. Let op: dit is geen voedselverslaving (3), maar een kwestie van gewoontegedrag (1, 3).

3. Suiker doet onze hersencellen voor verzadiging anders werken

Normaal gesproken helpen bepaalde hersencellen om ons te doen stoppen met eten. We voelen ons dan verzadigd. Maar de wetenschappers in Keulen hebben bij muizen ontdekt dat die hersencellen omgekeerd kunnen werken door suiker. Zodra je suiker proeft, gaan we zo tóch meer honger krijgen, zelfs als we vol zitten. Vroeger was dat handig: in tijden van voedselschaarste hielp dat systeem om extra suiker op te slaan, zelfs als je al genoeg gegeten had. Nu is er altijd voldoende te eten. Daardoor werkt dit systeem niet meer in ons voordeel en kan het juist obesitas veroorzaken (1, 4).

4. Suiker verandert onze smaak

Wie vaak veel suiker eet, raakt eraan gewend. Daardoor smaakt suiker minder zoet en voel je je minder snel vol, waardoor je je gaat overeten (5).

Conclusie

Ons brein heeft verschillende manieren om ons te laten doorgaan met suiker eten, ook als we vol zitten. Hersencellen die normaal een gevoel van verzadiging geven, kunnen door suiker omgekeerd gaan werken, waardoor je toch suiker kan blijven eten. Ook je smaak kan gewend raken aan suiker, waardoor het minder zoet smaakt en je minder snel het gevoel krijgt dat je vol zit. De grootste boosdoender lijkt gewoontegedrag. Als je vaak een dessert neemt na het eten, zal je lichaam er automatisch naar verlangen. Kies dus bewust wanneer je een dessert eet en doe het zeker niet na elke maaltijd.

Referenties

• (2) Johnson RK, Appel LJ, Brands M et al. Dietary Sugars Intake and Cardiovascular Health: A Scientific Statement From the American Heart Association. Circulation. 2009;120(11):1011-20.
• (3) Finoulst M. Bestaat voedselverslaving? Gezondheid en Wetenschap. 16 september 2014.
• (4) Minère M, Wilhelms H, Kuzmanovic B et al. Thalamic Opioids From POMC Satiety Neurons Switch on Sugar Appetite. Science. 2025;387(6735):750-758.
• (5) May CE, Rosander J, Gottfried J et al. Dietary Sugar Inhibits Satiation by Decreasing the Central Processing of Sweet Taste. ELife. 2020;9:e54530.