Stroomstootjes kunnen soelaas brengen bij clusterhoofdpijn

Waar komt dit nieuws vandaan?

Clusterhoofdpijn

Clusterhoofdpijn is een vorm van hoofdpijn aan één kant van het hoofd. Hevige opstoten van brandende en stekende pijn treden op rond het oog en duren typisch 30 tot 180 minuten.

Klassieke pijnstillers, zoals paracetamol of ibuprofen, helpen niet. De behandeling bestaat uit het medicijn sumatriptan of het inademen van 100% zuurstof. Sommige mensen die lijden aan clusterhoofdpijn hebben weinig baat bij deze behandelingen, waardoor ze regelmatig hevige hoofdpijnaanvallen hebben die hen het leven moeilijk maken.

Neurostimulator

In 2021 bracht Gezondheid en Wetenschap een nieuwe revolutionaire behandeling onder de aandacht, ontwikkeld door een Nederlandse neuroloog. Bij deze behandeling wordt een neurostimulator onderhuids ingeplant. Via de stimulator wordt de achterhoofdzenuw met stroomstootjes geprikkeld.

• Ruim de helft van de patiënten die meededen aan dit experiment had blijvend baat bij de therapie (1).
• Voor dit onderzoek werden 130 patiënten met langdurige, moeilijk behandelbare clusterhoofdpijn minstens een jaar lang behandeld met zo’n neurostimulator.
• De hoofdpijnaanvallen bleken daardoor gemiddeld met de helft af te nemen: van ongeveer 18 per week naar ongeveer 9 per week.
• Een aantal patiënten had zelfs helemaal geen hoofdpijn meer.
• Er deden zich wel regelmatig milde bijwerkingen voor, zoals pijn of een wondje op de plaats van de neurostimulator en problemen met de werking van het apparaat.
• Het persbericht van de Nederlandse onderzoeksinstelling meldde toen dat 90% van de behandelde personen zeer tevreden was (2).

Nieuw onderzoek

In een recente gecontroleerde studie werden 103 personen met clusterhoofdpijn met deze stroomstootjes behandeld en gedurende meerdere jaren opgevolgd.

• Driekwart van de deelnemers meldde inderdaad een subjectieve verbetering van de hoofdpijnklachten (3).
• Bij 72% van de deelnemers doken echter ook ernstige nevenwerkingen op, waarvan ruim de helft (55%) te maken hadden met het apparaatje zelf.

Bron

(1) Wilfbrink LA, de Coo IF, Doesborg PGG et al. Safety and efficacy of occipital nerve stimulation for attack prevention in medically intractable chronic cluster headache (ICON): a randomised, double-blind, multicentre, phase 3, electrical dose-controlled trial. Lancet Neurology 2021;20:515-525

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Er wordt al jaren onderzoek verricht naar nieuwe behandelingen voor clusterhoofdpijn. Daarbij is zenuwstimulatie al op verschillende manieren getest.

• De oppervlakkige zenuwstimulatie blijkt werkzaam, maar de nevenwerkingen zijn frequenter en ernstiger dan aanvankelijk gedacht.
• Voor Nederlandse patiënten wordt deze therapie vergoed door de zorgverzekering, op voorwaarde dat andere behandelingen niet werken. In Vlaanderen zou dat echter niet het geval zijn, zo laat een ervaringsdeskundige ons weten.

Er zijn andere therapieën voor clusterhoofdpijn, waaronder de PRF-behandeling (Puls Radio- Frequente stroom) (4).

• Bij die behandeling worden stroomstootjes gegeven aan zenuwwortels in de nek.
• Deze behandeling blijkt ook veilig en heeft een minder omslachtige procedure dan de bovengenoemde.
• In sommige gevallen wordt de PRF-behandeling wel terugbetaald in Vlaanderen.

Conclusie

Voor personen met clusterhoofdpijn die niet goed reageren op medicatie, zijn er behandelingen gebaseerd op stroomstootjes die zenuwen prikkelen. Een Nederlandse onderzoeksgroep ontwikkelde enkele jaren geleden een veilige, werkzame behandeling waarbij de patiënt een kastje (neurostimulator) onderhuids krijgt ingeplant dat stroomstootjes afgeeft naar de achterhoofdzenuw. Door de stroomstootjes halveert het aantal hoofdpijnaanvallen, maar de ingreep is omslachtig en de nevenwerkingen kunnen sterk hinderen. Een variant hierop vuurt stroomstootjes af naar zenuwwortels in de nek en zou minder omslachtig zijn.

Referenties

• (2) Stimulatie van de achterhoofdzenuw werkzaam bij onbehandelbare clusterhoofdpijn, ook wel ‘zelfmoordhoofdpijn’ genoemd | LUMC
• (3) Roemer Brandt, Leopoldine Wilbrink, Ilse de Coo et al. Aprospectiveopenlabel 2–8 year extension of the randomized controlled ICON trial on the long-term efficacy and safety of occipital nerve stimulation in medically intractable chronic cluster headache. eBioMedicine 2023;98: 104895
• (4) Kelderman, Tim. Safety and efficacy of percutaneous pulsed radiofrequency treatment at the C1-C2 level in chronic cluster headache: A retrospective analysis of 21 cases. Masterproef.