In het nieuws
Het aantal gevallen van teelbalkanker verdubbelde bij mannen tussen 15 en 44 jaar, waarschijnlijk door milieufactoren. Dat meldden diverse media. Teelballen maken hormonen aan, en zijn dus gevoelig voor chemische stoffen in het milieu die de hormoonproductie verstoren. Is er een verband?
Factcheck
Steeds meer mannen worden met teelbalkanker geconfronteerd. De tumor is niet alleen in België in opmars, maar ook in andere westerse landen. De vraag rijst of milieuvervuiling daarbij een rol speelt. Teelbalkanker is een hormoongevoelige kanker en het milieu is verontreinigd met hormoonverstorende stoffen. Dat verband is vandaag onvoldoende onderzocht om uitspraken over te doen.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Teelbalkanker komt niet vaak voor en heeft meestal een uitstekende prognose: na vijf jaar is nog 98% van de patiënten in leven. Maar de cijfers tonen wel een stijging van het aantal gevallen.
De Stichting Kankerregister verzamelt gegevens over nieuwe kankergevallen in België. Op basis van deze gegevens weten we hoe het voorkomen van bepaalde kankers evolueert. Zo worden veranderingen vrij snel opgemerkt:
- Het aantal teelbalkankers in België bedroeg:
- 249 in 2004
- 396 in 2019
- 440 in 2020 (1).
- Het aantal verdubbelde in de leeftijdscategorieën 30 tot 34 jaar en 45 tot 59 jaar.
- Ook in andere landen stelt men een stijging vast van het aantal gevallen van teelbalkanker:
- In de Verenigde Staten ging het van 3,4/100.000 mannen naar 5,6/100.000 tussen 1975 en 2016.
- In Nederland steeg het aantal teelbalkankers van 3,9 naar 8,8 per 100.000 mannen.
- In Noorwegen evolueerde het van 3,1 naar 9,9 (2).
Bron
- (1) http://kankerregister.org/media/docs/CancerFactSheets/2020/Cancer_Fact_Sheet_TesticularCancer_2020.pdf
- (2) https://gco.iarc.fr
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Omgevings- en andere factoren
Waarom teelbalkanker meer voorkomt, is niet bekend. Een betere registratie van het aantal kankers kan een rol spelen, maar ook omgevingsfactoren zijn niet uitgesloten:
- Zo worden milieufactoren als mogelijke oorzaak gezien:
- Teelbalkanker is een hormoongevoelige kanker en in het milieu komen meer en meer hormoonverstorende stoffen voor. Eigenaardig is dan wel de enorme stijging in het milieubewuste Noorwegen.
- De impact van zware metalen en pesticiden is vooralsnog niet duidelijk (3).
- Voeding, fysieke activiteit, stralingen en acrylamide aanwezig in gefrituurde gerechten zouden geen rol spelen.
- Andere bekende risicofactoren zijn:
- een niet-ingedaalde teelbal bij de geboorte
- meerdere familieleden met teelbalkanker
Zelfonderzoek
Stichting tegen Kanker raadt mannen aan om zichzelf eenmaal per maand te onderzoeken onder de douche. Zo kan teelbalkanker in een vroeg stadium worden opgespoord:
- Dit verhoogt je overlevings- en genezingskansen, hoewel die voor teelbalkanker al uitstekend zijn.
- Het maakt een lichtere behandeling mogelijk en kan zo chemotherapie en/of chirurgie vermijden of beperken. Dit komt je levenskwaliteit ten goede.
Conclusie
Steeds meer mannen worden met teelbalkanker geconfronteerd. De tumor is niet alleen in België in opmars, maar ook in andere westerse landen. De vraag rijst of milieuvervuiling daarbij een rol speelt. Teelbalkanker is een hormoongevoelige kanker en het milieu is verontreinigd met hormoonverstorende stoffen. Dat verband is vandaag onvoldoende onderzocht om uitspraken over te doen.
Referenties
- (2) https://gco.iarc.fr/today/data/factsheets/cancers/28-Testis-fact-sheet.pdf
- (3) McGlynn KA, Trabert B. Adolescent and adult risk factors for testicular cancer. Nat Rev Urol. 2012 Apr 17;9(6):339-49.