Slimme weegschalen blijken toch niet zo slim te zijn

Waar komt dit nieuws vandaan?

Er zijn meer en meer weegschalen op de markt die niet alleen je lichaamsgewicht weergeven, maar ook je vetgehalte en spiermassa. Deze ‘slimme’ weegschalen maken gebruik van zogenaamde bio-elektrische impedantie: daarbij wordt een zeer zwakke elektrische stroom door je lichaam gestuurd.

• De stroom vertrekt aan een voet, en gaat via je lies naar je andere voet.
• Omdat vetweefsel de stroom minder goed geleidt, zal het werken als een weerstand: het houdt de stroom tegen.
• Aan de hand van het stroomverlies kan de weegschaal berekenen hoeveel vet in je lichaam zit.

Australische onderzoekers gingen na hoe betrouwbaar zulke impedantiemetingen zijn (1). Ze voerden een literatuurstudie uit, waarbij ze studies verzamelden die vetmetingen via bio-elektrische impedantie vergeleken met referentiemethodes.

• Twee referentiemethodes zijn:
  • de DXA-methode, waarbij door middel van absorptie van X-stralen (laaggedoseerde röntgenstralen) de lichaamssamenstelling bepaald wordt;
  • MRI-onderzoek (magnetische resonantie).
• Deze referentiemethodes zijn vrij nauwkeurig, maar ook zeer duur en dus niet bruikbaar ‘in de badkamer’.

De Australische wetenschappers vonden 16 studies. De hoeveelheid lichaamsvet gemeten met een nieuwe-generatie-weegschaal werd in 11 studies lager geschat in vergelijking met wat via de referentiemethodes werd vastgesteld. De vetvrije massa (bot- en spiermassa) werd dan weer in 9 studies overschat.

De onderzoekers besluiten dat deze slimme weegschalen, die werken met bio-elektrische impedantie, niet nauwkeurig zijn. Op bevolkingsniveau kunnen deze toestellen wel nuttig zijn.

Bron

(1) Becroft L, Ooi G, Forsyth A, et al. Validity of multi-frequency bioelectric impedance methods to measure body composition in obese patients: a systematic review. Int J Obes (Lond). 2019 Aug;43(8):1497-1507.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Het nut op bevolkingsniveau betekent in de praktijk dat deze weegschalen een goede methode zijn om de vetmassa van een groep mensen op te volgen, maar niet van een individuele persoon in de badkamer.

• Veel factoren kunnen het resultaat beïnvloeden, zoals:
  • het lichaamsvochtgehalte;
  • de vochtigheid in de badkamer;
  • zweetvoeten;
  • al of niet nuchter zijn bij het wegen;
  • de prijs van de weegschaal:
    • Sommige weegschalen kosten tot 9.000 euro.
    • De duurdere exemplaren zullen nauwkeurigere resultaten geven, maar nog onvoldoende.
• Een belangrijk punt is dat deze weegschalen vooral het vetgehalte rond je benen en je onderbuik meten, en minder op je romp.
  • Dit komt doordat het elektrisch signaal via je voeten, benen en onderbuik loopt, en minder in de romp komt.
  • Betere apparaten gebruiken 4 polen, namelijk 2 voor je voeten en 2 voor je handen. Daardoor krijg je een beter zicht op het vetgehalte in heel het lichaam.

Plaats de weegschaal altijd op een vlakke ondergrond, en veeg haar na gebruik schoon met een droge stofdoek. Weeg je steeds op vergelijkbare momenten.

Conclusie

‘Slimme’ weegschalen met bio-elektrische impedantie geven niet alleen je gewicht weer, maar ook je vetgehalte, spier- en botmassa. Onderzoekers vergeleken deze weegschalen met nauwkeurige referentiemethodes om vet-, spier- en botmassa te meten. Ze stelden vast dat de weegschalen het vetgehalte meestal onderschatten, en het spier- en botgehalte overschatten. Erg nauwkeurig zijn ze dus niet, al kunnen ze soms wel motiveren om af te slanken en/of meer te sporten.