In het nieuws
Volgens nieuw psychologisch onderzoek kan therapie echt helpen zelfmoord te voorkomen. Praattherapie werkt zelfs nog beter dan medicijnen, zegt de onderzoekster aan de pers.
Factcheck
Dit onderzoek vertoont te veel hiaten om aan te tonen dat psychotherapie het risico op zelfdoding vermindert, maar dit is quasi onmogelijk te onderzoeken. Een luisterend oor en/of professionele hulp bij suïcidale gedachten blijft in ieder geval aangewezen. Wie er mee worstelt, mag zich niet laten hinderen door tekortkomingen van de wetenschap om het nut van psychotherapie zwart op wit te bewijzen.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Het nieuws is afkomstig van een grootschalige Deense studie, waarbij mensen tussen 15 en 49 jaar, na minstens één episode van zelfverminking, werden opgevolgd. (1) Zelfverminking is een risicofactor voor zelfdoding, en om zo'n drama te voorkomen, wordt mensen aangeboden in therapie te gaan.
In dit onderzoek volgde men 5.678 mensen die diverse vormen van psychotherapie volgden (cognitieve gedragstherapie, psycho-analyse, psychodynamische therapie, crisisinterventie,...) in 7 Deense klinieken voor suïcidepreventie. Men ging na hoeveel mensen na een gemiddelde opvolgperiode van 20 jaar hervielen in zelfverminking, stierven door zelfdoding of door een andere oorzaak.
De gegevens van deze groep werden vergeleken met een controlegroep die bestond uit Denen van ongeveer dezelfde leeftijd, die ook de diagnose zelfverminking hadden gekregen, maar verder om diverse redenen niet deelnamen aan therapeutische sessies. Omdat ze weigerden, omdat ze te ver van een therapeut woonden, of omdat ze werden opgenomen in een ziekenhuis voor andere redenen.
Uit de resultaten blijkt dat in het eerste jaar na de therapie voor mensen in de interventiegroep het risico op zelfverminking met 27% afnam, maar niet het risico op zelfdoding. Het risico op sterfte door andere oorzaken nam wel lichtjes af. Vanaf één jaar na de therapie tot 20 jaar erna nam het risico op zelfdoding in de inteventiegroep wel af in vergelijking met de controlegroep: 16% minder risico op zelfverminking en 25% minder risico op zelfdoding. Er waren ook minder sterftes door andere oorzaken.
De onderzoekers besluiten dat psychologische interventies (praatsessies met een zorgverlener) het risico op zelfverminking en zelfdoding kunnen verminderen, bij mensen met een verhoogd suïciderisico.
Bron
(1) Erlangsen A, Lind BD, Stuart EA, et al. Short-term and long-term effects of psychosocial therapy for people after deliberate self-harm: a register-based, nationwide multicentre study using propensity score matching. The Lancet Psychiatry. Published online November 24 2014
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
De risicoreductie is niet echt spectaculair: per 188 mensen die therapie volgden, kon 1 zelfdoding verhinderd worden en per 39 mensen in therapie kon 1 geval van zelfverminking voorkomen worden.
Bovendien vertoont de controlegroep toch enkele belangrijke verschillen met de interventiegroep. In de controlegroep zaten ook mensen waarvoor een opname in een psychiatrisch ziekenhuis aangewezen was, terwijl dat niet zo was in de interventiegroep. Het is natuurlijk verschrikkelijk moeilijk om 2 vergelijkbare groepen samen te stellen. Mensen die zelf therapie willen, kan je geen therapie weigeren om ze in de controlegroep te kunnen stoppen. De therapie-weigeraars zitten dus uitsluitend in de controlegroep.
Jammer is ook dat de onderzoekers geen analyse maakten van het type interventie, noch van de duur (hoeveelheid sessies). Overigens is het moeilijk te stellen dat de reden dat mensen geen zelfmoord plegen over een periode van 20 jaar na psychotherapie een gevolg zou zijn van die therapie.
Conclusie
Dit onderzoek vertoont te veel hiaten om aan te tonen dat psychotherapie het risico op zelfdoding vermindert, maar dit is quasi onmogelijk te onderzoeken. Een luisterend oor en/of professionele hulp bij suïcidale gedachten blijft in ieder geval aangewezen. Wie er mee worstelt, mag zich niet laten hinderen door tekortkomingen van de wetenschap om het nut van psychotherapie zwart op wit te bewijzen.
Referenties
http://www.nhs.uk/news/2014/11November/Pages/Therapy-cuts-repeat-suicide-or-self-harm-risk.aspx
Zelfmoordlijn: bel 1813
Of chat via www.zelfmoord1813.be