Bewering
mRNA-vaccins, die massaal worden ingezet in de strijd tegen het coronavirus, kunnen niet tot hersenziekten leiden. Toch beweren tegenstanders van vaccinatie dat de mRNA-vaccins, zoals dat van Pfizer, aanleiding zouden kunnen geven tot ernstige aandoeningen als alzheimerdementie, ALS en de ziekte van Creutzfeldt-Jakob. Maar wetenschappelijk bewijs voor die stelling is er niet.
Factcheck
De bewering dat mRNA-coronavaccins ernstige hersenziekten zouden kunnen veroorzaken, houdt geen steek. Het artikel waarop deze uitspraken gebaseerd zijn, is niet wetenschappelijk onderbouwd, suggereert verbanden zonder enig bewijs en verscheen in een tijdschrift dat tegen betaling ongecontroleerde artikels publiceert. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat het vaccin van Pfizer of andere vaccins aandoeningen zoals alzheimer, ALS of Creutzfeldt-Jacob zouden kunnen veroorzaken.
Lees verder »Waar komt dit nieuws vandaan?
Eind april verscheen online een artikel waarin de auteur beweert dat de mRNA-vaccins tegen het coronavirus, zoals het Pfizervaccin, ernstige hersenziekten kunnen veroorzaken. Voorbeelden zijn alzheimerdementie, ALS en de ziekte van Creutzfeldt-Jakob. Deze uitspraken zijn gebaseerd op de resultaten van één enkele studie. Daarin werd nagegaan of de mRNA-vaccins kunnen leiden tot de vorming van zogenaamde prion-eiwitten: dat zijn verkeerd opgevouwen eiwitten die uit normale eiwitten kunnen ontstaan (1). Het verloopt als volgt:
- Eiwitten bestaan uit lange ketens aminozuren.
- Die worden op een bepaalde manier opgevouwen, om tot een normaal functionerend eiwit te komen.
- Als dat vouwproces fout loopt, krijg je een prion met een verstoorde functie.
- Dat kan leiden tot allerhande aandoeningen in de hersenen.
mRNA-vaccins en prionen
De auteur van het artikel is een persoon die bekendstaat om zijn scherpe kritiek op vaccins. Hij suggereert dat het mRNA-vaccin ervoor kan zorgen dat twee menselijke eiwitten (TDP-43 en FUS) verkeerd worden opgevouwen en zich als prionen gaan gedragen. Dat zou volgens de auteur alzheimer en ALS kunnen veroorzaken. Hij beweert dat net die eiwitten een rol spelen in het ontstaan van deze aandoeningen.
Enig bewijs voor zijn stelling ontbreekt volledig. Er worden ook geen experimenten uitgevoerd die dit abnormaal vouwproces kunnen aantonen. Bovendien spelen de genoemde eiwitten geen bekende rol bij het ontstaan van alzheimer en ALS (2-4).
Bron
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
We zetten de belangrijkste aspecten even op een rij.
Eiwitopvouwing
Dankzij de coronapandemie en de nieuwe vaccins herinneren velen zich uit de biologielessen hoe eiwitten ontstaan:
- DNA wordt in onze cellen overschreven tot RNA.
- Dat wordt op zijn beurt omgezet tot een eiwitketen.
- Die keten ondergaat nog allerlei aanpassingen om tot een functioneel eiwit te komen.
- Een van de belangrijkste aanpassingen is de opvouwing.
- Daarbij wordt de keten opgeplooid tot een compactere molecule.
Verkeerd opgevouwen eiwitten kunnen aan de basis liggen van verschillende aandoeningen, waaronder de zogenaamde neurodegeneratieve aandoeningen en prionziekten (zie verder).
Neurodegeneratieve aandoeningen
Neurodegeneratieve aandoeningen is een verzamelnaam voor allerlei aandoeningen waarbij de hersenen of zenuwcellen schade oplopen.
- Bekende voorbeelden zijn alzheimerdementie, ALS en de ziekte van Parkinson.
- De ontstaansmechanismen van deze aandoeningen zijn nog steeds niet helemaal opgehelderd. Al weten we intussen wel dat er een rol is weggelegd voor defecte eiwitten.
- Verkeerd opgevouwen of verkeerd verknipte eiwitten gaan samenklitten en ‘vastplakken’ tussen de hersencellen. Daardoor sterven deze geleidelijk aan af.
Prionziekten
Ook prionziekten worden veroorzaakt door defecte eiwitten, zogenaamde prionen.
- Een prion-eiwit is een verkeerd opgevouwen eiwit dat ervoor zorgt dat normale eiwitten ook plots verkeerd opgevouwen raken en samenklitten. Hoe dat juist gebeurt, weten we niet.
- Deze aandoeningen zijn net als virale infecties overdraagbaar: als het eiwit wordt overgedragen naar een gezond individu, kan het ook daar voor problemen zorgen.
- De bekendste prionziekten zijn de gekkekoeienziekte en de ziekte van Creutzfeldt-Jakob.
We weten uit de vaccinatiestudies dat het vaccin na toediening lokaal blijft en zich amper verspreidt door het lichaam. De mRNA-moleculen komen niet in contact met onze hersencellen en kunnen er dus ook geen schade toebrengen (3-5).
Onbetrouwbaar artikel
Het aangehaalde artikel dat een verband suggereert tussen mRNA-vaccins en ernstige hersenziekten blijkt over het algemeen niet betrouwbaar:
- De auteur liet zich eerder al negatief uit over vaccinatie en zijn werk wordt vaak gebruikt door anti-vaxx-groepen.
- Het artikel, dat amper 3 pagina’s lang is, maakt deel uit van een tijdschrift tegen betaling dat artikels publiceert zonder nazicht door experten.
- De methoden-sectie van het artikel is amper 3 zinnen lang.
- In de resultatensectie worden statements gemaakt zonder enig ondersteunend bewijs.
Dat dergelijke artikels er wel betrouwbaar kunnen uitzien, maakt het helaas alleen maar moeilijker om betrouwbare en onbetrouwbare informatie van elkaar te blijven onderscheiden.
Conclusie
De bewering dat mRNA-coronavaccins ernstige hersenziekten zouden kunnen veroorzaken, houdt geen steek. Het artikel waarop deze uitspraken gebaseerd zijn, is niet wetenschappelijk onderbouwd, suggereert verbanden zonder enig bewijs en verscheen in een tijdschrift dat tegen betaling ongecontroleerde artikels publiceert. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat het vaccin van Pfizer of andere vaccins aandoeningen zoals alzheimer, ALS of Creutzfeldt-Jacob zouden kunnen veroorzaken.