Leven we minder lang door onze ongezonde eetomgeving?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Dat je levensverwachting zou kunnen dalen, is niet nieuw: in 2005 toonden Olshansky en collega’s al dat door zwaarlijvigheid of obesitas de gemiddelde levensverwachting in de Verenigde Staten tot een volledig jaar lager ligt dan zonder obesitas. Dit deden ze aan de hand van wiskundige modellen. Mensen met obesitas leven gemiddeld 5 tot 20 jaar minder lang, afhankelijk van hoe ernstig de obesitas is en welke genetische eigenschappen ze hebben (1).

Overgewicht tijdens de jeugdjaren

Horesh en collega’s onderzochten of overgewicht en obesitas tijdens de jeugdjaren een invloed had op de sterfte als volwassen persoon (2). Nooit in de geschiedenis van de mens leden zoveel kinderen en adolescenten aan overgewicht en obesitas. Daar waar overgewicht en obesitas op volwassen leeftijd pas gezondheidsproblemen geeft op oudere leeftijd, kan je je terecht afvragen wat de gevolgen zijn van overgewicht en obesitas op jeugdige leeftijd.

Om een antwoord te vinden op hun onderzoeksvraag, voerden de onderzoekers een literatuurstudie uit. De resultaten waren angstaanjagend: obesitas op adolescente leeftijd (gemiddeld 17 jaar) ging als volwassen persoon gepaard met een stijging van het risico op:

• diabetes (met meer dan 1.000%);
• hartziekten (300%);
• hoge bloeddruk (300%);
• hartfalen (meer dan 500%);
• kanker (30%).

Bovendien steeg ook het risico op sterfte door:

• hartziekte met 300%;
• nierziekte met 700%;
• diabetes met meer dan 1.000%;
• kanker met 30 tot 90%.

De onderzoekers besluiten dat we dringend maatregelen moeten nemen om overgewicht en obesitas te bestrijden.

Bron

• 1.Olshansky SJ, Passaro DJ, Hershow RC, et al. A potential decline in life expectancy in the United States in the 21st century. N Engl J Med. 2005 Mar 17;352(11):1138-45.
• 2.Horesh A, Tsur AM, Bardugo A. Adolescent and Childhood Obesity and Excess Morbidity and Mortality in Young Adulthood-a Systematic Review. Curr Obes Rep. 2021 May 5.
  

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Dankzij de fantastische medische vooruitgang leven we steeds langer, ondanks het feit dat onze eetomgeving leidt tot te veel eten (overconsumptie), wat deze levensverwachting onderdrukt. Wereldwijd steeg het voorkomen van overgewicht en obesitas tussen 1980 en 2013 van 29% tot 37% bij mannen en van 30% tot 38% bij vrouwen (3).

We leven in een omgeving die inspeelt op een natuurlijk instinct bij velen, namelijk weinig bewegen (inactiviteit) en te veel ongezonde dingen eten (overconsumptie). Deze evolutie is natuurlijk niet toevallig: bedrijven willen verkopen en het ongezonde verkoopt nu eenmaal beter dan het gezonde.

Maatregelen

Hier ligt dan ook een belangrijke regulerende taak voor de overheid. Eten moet een individuele vrijheid blijven, maar wanneer een individuele vrijheid leidt tot een maatschappelijk probleem, is het de taak van de overheid om op te treden. Roken, drugs, snel autorijden en geen autogordels dragen werden in het verleden ook aanzien als individuele vrijheden. Maar omwille van het algemeen belang werden die aan banden gelegd. Markteconomische maatregelen dringen zich op, om onder andere gezonde voedingsmiddelen aantrekkelijker te maken en minder gezonde voedingsmiddelen duurder.

De maatschappij toonde tijdens de coronacrisis aan dat minder populaire en economisch rampzalige maatregelen kunnen genomen worden om het algemeen belang te dienen. Waarom kunnen we dit niet doen voor obesitas?

Conclusie

Ongezonde eet- en leefgewoonten zullen ongetwijfeld een invloed hebben op de levensverwachting van de mens. Overgewicht en obesitas gaan gepaard met een aantal gezondheidsproblemen die de levensverwachting kunnen doen dalen. Zwaarlijvige mensen leven gemiddeld 5 tot 20 jaar minder lang. Markteconomische maatregelen dringen zich op, om onder andere gezonde voedingsmiddelen aantrekkelijker te maken en minder gezonde voedingsmiddelen duurder.

Referenties

3. Ng M, Fleming T, Robinson M, et al. Global, regional, and national prevalence of overweight and obesity in children and adults during 1980-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013. Lancet. 2014 Aug 30;384(9945):766-81.